Finetunen met GnuCash

Inmiddels is GnuCash vrijwel helemaal naar mijn wens ingericht. Alle blogjes die ik daarover geschreven heb kun je vinden onder het kopje ‘GnuCash’ op mijn overzichtspagina. In deze blogpost nog een aantal losse eindjes, specifieke dingen die ik gedaan heb om GnuCash helemaal naar mijn wensen in te richten.

Voorzieningen

Volkomen terecht werd ik er in de reacties op gewezen dat ik nog niet ben teruggekomen op mijn keuze voor de voorzieningen. Ik schreef een uitgebreide boekhoudkundige blogpost over de opties die ik overwoog om mijn potjes te verwerken in GnuCash. Maar ik heb niet meer laten weten wat ik nu gekozen heb!

Uiteindelijk werd het Methode 1 (Aparte Uitgavenrekening Voorzieningen) met een toevoeging. Ik maak namelijk ook een lege boekingsregel aan naar de grootboekrekening waar de voorziening uiteindelijk aan besteed wordt.

De maandelijkse toevoeging aan de voorzieningen ziet er dan als volgt uit (voorbeeld voor de voorziening Zorgverzekering).

DateAccountDepositWithdrawal
25-mm-2021Activa:Huidige Activa:Lopende Rekening100
25-mm-2021Passiva:950 Voorzieningen:951 Voorziening Zorgverzekering100
25-mm-2021Activa:Huidige Activa:Bufferspaarrekening100
25-mm-2021Uitgaven:9500 Voorzieningen:9510 Voorziening Zorgverzekering100

En de terugboeking ziet er dan als volgt uit.

DateAccountDepositWithdrawal
21-12-2021Activa:Huidige Activa:Bufferspaarrekening1.155
21-12-2021Activa:Huidige Activa:Lopende Rekening1.155
21-12-2021Uitgaven:9500 Voorzieningen:9510 Voorziening Zorgverzekering1.200
21-12-2021Passiva:950 Voorzieningen:951 Voorziening Zorgverzekering1.200
21-12-2021Activa:Huidige Activa:Lopende Rekening1.155
21-12-2021Passiva:950 Voorzieningen:951 Voorziening Zorgverzekering
21-12-2021Uitgaven:1200 Financiën, Zorg en Overheid:1230 Zorgverzekering1.155

Die lege regel lijkt zinloos, maar is het niet. Het betekent namelijk dat ik in de administratie op de uitgavenrekening kan zien dat (een deel van) de uitgave door een voorziening gedekt is.

Ik heb hiermee gekozen voor de oplossing die ik boekhoudkundig het meest zuiver vond. En het kost als je het eenmaal hebt ingeregeld nauwelijks werk, zie hieronder bij ‘Dupliceren’.

Backup

Geldnerd heeft een back-up obsessie, dat is bekend. Als ik een nieuw softwarepakket in gebruik neem kijk ik dus ook even of alles wat belangrijk is wel meegenomen wordt in mijn back-ups.

De locatie van de GnuCash databestanden met jouw eigen administratie kun je zelf instellen bij de eerste keer opslaan. Ik heb hiervoor een aparte directory in Mijn Documenten aangemaakt. Dat is handig, want die hele directory loopt al mee in mijn reguliere back-up schema. Maar GnuCash slaat (helaas) ook allerlei instellingen op andere plaatsen op. Maatwerkrapportages, importinstellingen, dat soort dingen. En die zou ik ook niet graag kwijtraken, want het was best een klus om het helemaal naar mijn zin in te richten. Gelukkig is er op de GnuCash Wiki een aparte pagina waar de verschillende bestandslocaties die je moet backuppen in voor techneuten begrijpelijke termen staan genoemd.

Zelf heb ik voor mijn maatwerkinstellingen de onderstaande directories toegevoegd in mijn back-up:
C:\Gebruikers\\AppData\Roaming\GnuCash\
C:\Gebruikers\\AppData\Local\gtk-3.0\

En als je ook nog gebruik maakt van aqBanking om automatisch banktransacties binnen te halen (iets wat volgens mij door Nederlandse banken niet ondersteund wordt) dan moet je de directory ‘C:\Gebruikers\\AppData\aqbanking\’ ook meenemen. Als je verder ook nog maatwerk gebruikt voor de gebruikersinterface wordt dat opgeslagen in ‘C:\Gebruikers\\AppData\Local\gtk-3.0\’. Dat doe ik, zie ook verderop.

Price Database

GnuCash kent het verschijnsel van de Price Database. Hierin worden de handelsprijzen van jouw beleggingstransacties opgeslagen, en ook de wisselkoersen van vreemde valuta. Als je (net zoals ik) gebruik maakt van Finance::Quote voor het binnenhalen van actuele aandelenkoersen, komen ze hier ook terecht. Je vindt de Price Database via de menu-optie ‘Tools | Price database’.

Ik heb de historische prijzen van mijn beleggingsportefeuille opgenomen in GnuCash. Die heb ik immers in mijn beleggingsspreadsheet zitten. Met wat knippen en plakken vanuit Excel heb ik per fonds een CSV-bestand gemaakt. Dat heb ik vervolgens via ‘File | Import | Import prices from a CSV file’ geïmporteerd in GnuCash. Op die manier heb ik echt een volledig beeld van mijn financiën sinds 1 januari 2013.

Automatische Transacties (of Dupliceren)

Er zijn boekingen die ik regelmatig wil herhalen. Denk bijvoorbeeld aan de set met boekingen die nodig is voor het vullen van mijn reserveringen. Hiervoor kent GnuCash het verschijnsel automatische transacties, via ‘Actions | Scheduled Transactions’. Ik heb ermee geëxperimenteerd, maar vond het te ingewikkeld en foutgevoelig voor wat ik nodig heb. Liever gebruik ik de ‘Duplicate’ functie. Mijn vaste maandelijkse overboeking van de lopende rekening naar de bufferrekening bijvoorbeeld. Ik dupliceer gewoon de transactie van de voorgaande maand en pas de datum aan, via ‘Transaction | Duplicate’ of de ‘Duplicate’ knop in de knoppenbalk. Dat is net zo makkelijk, vooral voor de (gesplitste) boekingen die elke maand terugkomen.

Rekeningen Verbergen

Toen ik helemaal klaar was met het inlezen van al mijn financiële transacties sinds 1 januari 2013, was mijn rekeningoverzicht redelijk onoverzichtelijk geworden. Een ‘rekeningonoverzichtelijk‘ dus. Allerlei beleggingsfondsen die ik al niet meer bezit, drie creditcards die ik niet meer heb, een paar oude spaarrekeningen waar dat ook voor geldt, enzovoorts. Gelukkig kun je rekeningen onzichtbaar maken. Ze zijn er dan nog wel, maar staan niet meer in je reguliere overzicht. Dat scheelt een hoop.

Je kunt rekeningen onzichtbaar maken door in het Accounts overzicht met de rechtermuisknop te klikken op de account, en ‘Edit Account’ te kiezen. Vervolgens vink je de optie ‘Hidden’ aan. Via het menu ‘View | Filter by | Other’ kun je ‘Show hidden accounts’ aanvinken, dan worden ze wel weer zichtbaar (mocht dat nodig zijn).

Welcome to the Dark Side Mode

Geldnerd is fan van de dark mode op al zijn apparaten. De kleurinstelling met een donkere achtergrond en lichte letters. Ik vind het rustiger aan mijn ogen, en ik zit ook graag ’s avonds in het donker te werken. Dat leidt minder af en geeft mij meer focus. Een persoonlijke voorkeur. Maar standaard komt GnuCash met een licht thema.

Open-source software heeft soms niet alle functionaliteit die je bij commerciële closed-source pakketten wel krijgt. Er was ‘vroeger’ een tooltje in GnuCash onder Windows om een ’theme’ in te stellen, maar dat werkt helaas niet meer. Een nieuwe tool staat nog niet hoog genoeg op de prioriteitenlijst van de ontwikkelaars, al wordt er inmiddels wel geëxperimenteerd met opmaak op basis van Cascading Style Sheets (CSS).

GnuCash gebruikt wel de open-source GTK+ Toolkit, ook onder Windows. En dat maakt het relatief eenvoudig om wel een Dark Mode in te schakelen in GnuCash. Hiervoor maak je een klein bestandje aan met de naam ‘settings.ini’, dat kan gewoon met het Kladblok in Windows. De inhoud van dat bestandje is heel simpel’:

[Settings]
gtk-application-prefer-dark-theme=true

Dit bestandje plaats je in de directory ‘C:\Gebruikers\\AppData\Local\gtk-3.0\’. Als je daarna GnuCash opnieuw opstart dan wordt de interface in een donker thema weergegeven.

In de grootboekregisters zie je dan nog wel de kenmerkende afwisselende lichtgroene en donkergroene strepen. Dat kun je eventueel uitzetten door bij ‘Edit | Preferences | Register’ onder Graphics de optie ‘Use GnuCash built-in color theme’ uit te schakelen. Ik heb die zelf nog wel aanstaan voor de leesbaarheid.

Je kunt in diezelfde directory ‘C:\Gebruikers\\AppData\Local\gtk-3.0\’ ook nog een bestandje ‘gtk.css’ aanmaken om andere kenmerken aan te passen. Dat is met de huidige versie die ik gebruik (4.11) allemaal nog een beetje experimenteel. Maar de optie

#gnc-id-main-window {
   font-size: 20pt;
   }

Zorgt er bijvoorbeeld voor dat er een (groter) 20-punts lettertype gebruikt wordt in GnuCash. En met een beetje zoeken op internet kun je nog veel meer dingen naar jouw persoonlijke smaak aanpassen.

Rekeningschema

Inmiddels is mijn rekeningschema in GnuCash behoorlijk uitgebreid. Zo zit mijn beleggingsportefeuille erin. De hypotheekschuld en de waardering van onze eigen woning. Al mijn bankrekeningen. En het grootboekrekeningschema is behoorlijk uitgebreid. Hondje heeft nu zijn eigen rekeninggroep met aparte grootboekrekeningen voor medische kosten en de uitlaatservice. Ik heb een nieuw (geanonimiseerd) exportbestand van het rekeningschema gemaakt ter inspiratie. Dat kun je hier downloaden.

Heb jij nog tips voor of vragen over mijn inrichting van GnuCash?

Het logo van GnuCash aan het begin van dit artikel is eigendom van de GnuCash developers.

NB: Op mijn startpagina vind je een overzicht van al mijn blogposts over GnuCash.

Dit bericht heeft 2 reacties

  1. Nicky

    Ik ben wel benieuwd welke dingen je niet hebt overgezet vanaf Excel en/of besloten hebt om dat wel in Excel te houden of daar iets anders voor te zoeken?

    Zelf is het mij niet gelukt om zonder Excel te kunnen, ik mis vooral een aantal rapporten zoals over de SavingsRate, waar ik geen oplossing voor heb kunnen vinden/maken (rapporten maken in GnuCash vond ik heel erg ingewikkeld)

    1. Geldnerd

      Het enige belangrijke is eigenlijk het Saving Rate inderdaad. Ik ben me aan het verdiepen in de maatwerkrapporten van GnuCash en wil daar zelf iets voor gaan bouwen. Dat valt niet mee maar gaat uiteindelijk vast wel lukken. En dan zal ik het uiteraard delen op mijn blog.

Reacties zijn gesloten.