Het is een geliefd onderwerp in FIRE-land. De Safe Withdrawal Rate (SWR). In mijn woorden: welk percentage van je vermogen kun je, nadat je stopt met vermogensopbouw, jaarlijks opeten zonder dat je ooit zonder geld komt te zitten? Daar woeden hartstochtelijke discussies over in de blogwereld. 3%, 3,5% of toch 4%? Met name in de Amerikaanse blogs worden hier pagina’s over volgeschreven, en vliegen de grafieken je om de oren. Mocht het je interesseren, Early Retirement Now heeft er een hele serie blogjes over geschreven. Meer dan 25 delen met alles wat je ooit wilde weten over de Safe Withdrawal Rate. Maar ook The Simple Dollar heeft een erg toegankelijk verhaal geschreven, net als Get Rich Slowly. En dichter bij huis heeft Lekker Leven Met Minder er een paar maanden geleden ook een blogje aan gewijd. Genoeg leesvoer dus. Wat heb ik daar nog aan toe te voegen?
Allereerst is het belangrijk om te beseffen dat de hele discussie over de Safe Withdrawal Rate samenhangt met hoe het Amerikaanse pensioensysteem is opgebouwd. Daar is het vrijwel volledig individueel. Je legt zelf in op een 401(k) of andere fiscaal gunstige beleggingsrekening, en je werkgever levert daar al dan niet ook een bijdrage aan (al dan niet afhankelijk van jouw eigen bijdrage). Dat geld wordt belegd in aandelenfondsen en/of obligatiefondsen en/of spaarproducten volgens een verdeling die je zelf kunt bepalen.
Dat betekent dat het pensioen van de gemiddelde Amerikaan volledig betaald wordt uit het zelf opgebouwde vermogen. En daar wil je het natuurlijk wel mee volhouden tot je omvalt. Dan is het dus erg belangrijk om te bepalen hoeveel vermogen je jaarlijks op kunt nemen zonder op termijn in de problemen te komen. En dat is nog belangrijker als je ‘eerder’ stopt met werken (en met het opbouwen van vermogen).
Het Nederlandse systeem zit natuurlijk anders in elkaar. We hebben een pensioensysteem met meerdere pijlers. De overheid verzorgt een AOW-uitkering, bedoeld als basisinkomen om te kunnen rondkomen (sterkte als dat alles is wat je hebt). Voor de meeste Nederlanders komt het leeuwendeel van hun pensioen uit de tweede pijler, pensioenopbouw via de werkgever. En dan is er de derde pijler, min of meer fiscaal aantrekkelijke individuele verzekeringen, zoals lijfrenten, koopsommen en levensverzekeringen. Dit is de belangrijkste pensioen-optie voor zelfstandige ondernemers.
Dat betekent dat het gemiddelde Nederlandse inkomen na pensionering anders opgebouwd is. Deels een (steeds minder gegarandeerde) AOW en/of pensioenuitkering, en deels een inkomen uit vermogen in de derde pijler of eigen vermogen dat je buiten het pensioensysteem om bij elkaar gespaard en belegd hebt. En dan ga ik natuurlijk nog helemaal voorbij aan de mensen die een kleiner of groter deel van hun inkomsten na pensioen gaan halen uit passief inkomen zoals huuropbrengsten van vastgoed. Voor mijn eigen situatie heb ik eerder onderstaande schematische weergave gemaakt, die ik al vaker gebruikt heb op mijn blog.
Voor mijn persoonlijke situatie, en ook voor de persoonlijke situatie van alle andere Nederlanders die het merendeel van hun pensioen opbouwen in de ’tweede pijler’, is de Safe Withdrawal Rate minder relevant. Mijn vermogen dient straks twee doelen. Allereerst het (volledig) overbruggen van de uitgavenkloof tussen het moment dat ik stop met werken en vermogen opbouwen, en het moment dat mijn pensioen met uitbetalen begint (volgens de huidige prognose 69 jaar en 6 maanden). Mijn huidige verwachting is dat mijn pensioen de kosten van levensonderhoud na pensionering (vrijwel) volledig kan dekken, afhankelijk van wat er de komende jaren nog met de inflatie en de indexeringen gebeurt. Als dat uitkomt, heb ik nog maar een zeer beperkte aanvulling van mijn inkomen uit mijn vermogen nodig. Ik ga er nu van uit dat de Safe Withdrawal Rate in die berekeningen geen rol van betekenis meer zal spelen. Dit ook omdat ik mijn geld aan niemand na hoef te laten. In de ideale situatie staat er na mijn overlijden € 0,00 op mijn bankrekening.
Interessant voorbeeld is in dit verband trouwens het Noorse staatspensioenfonds, dat gevoed wordt door de olie-inkomsten van het land. Origineel hanteerden zij een Withdrawal Rate van 4%, die zelfs is vastgelegd in de wet. Geen slecht idee, want je beschermt het fonds daarmee tegen politieke grillen en opportunisme. Maar vorig jaar werd er voorgesteld om de Withdrawal Rate aan te passen naar 3%. Zelfs de Noren worden dus wat voorzichtiger, in hun geval ook vooral omdat het einde van de olie-inkomsten de komende decennia wel in zicht lijkt te komen.
Maar goed, als je hele pensioen uit vermogen komt dan is het wel nuttig om over de Safe Withdrawal Rate na te denken. Als je geheel of gedeeltelijk een pensioenfonds hebt dan ligt het genuanceerder. Op de AOW ga ik trouwens niet alteveel meer rekenen. Die zal wel heel erg veranderd zijn tegen de tijd dat ik eraan toe ben. Al zal er waarschijnlijk wel een vangnet blijven, maar dan misschien alleen voor mensen die geen pensioen hebben opgebouwd.
Hoe denk jij over de Safe Withdrawal Rate?
Ik vind het op zich een handige methode om te berekenen wat ik ongeveer aan nest egg zou moeten hebben. Dat is – zeker als je zoals ik nog 35 jaar te gaan hebt – iets concreter dan gewoon ‘veel geld sparen’. Tegelijkertijd blijft het maar een getal. Ik hoef inderdaad ook niet te overlijden met tonnen op de bank. En hopelijk krijg ik ook gewoon AOW, waar ik straks ook mijn lasten van zou kunnen blijven betalen. Bovendien zie ik mezelf echt niet niets doen. Als ondernemer zoek je toch altijd wel weer iets om (al dan niet passief) geld te verdienen.
En als ik het zo ga bekijken, dan zou ik dus eigenlijk alleen maar rekening hoeven te houden met de periode tussen nu en die 69 jaar en 6/7/8/9 maanden. Minus een huis, want dat kan ik natuurlijk óók nog opeten!
Dat zou wat zijn….als er alleen AOW zou zijn voor mensen die niets hebben opgebouwd??? Lijkt me bizar! Ik ben zelfstandig ondernemer en spaar zoals jij beschrijft voor extra pensioenopbouw dmv lijfrentepolis. Dat is maandelijks best een substantieel bedrag (daar zou ik dan beter mee kunnen stoppen;-). En ik spaar om 10 jaar voor mijn pensioendatum te kunnen stoppen met werken. (dus ongeveer 10 jaarsalarissen, is voldoende omdat ik dan ook heel veel lasten aangaande de kinderen, AOV etc niet meer heb.) Ga er voor mijn gemoedsrust gewoon maar vanuit dat die AOW blijft. Het studerende kinderen die ook geen stufi krijgen etc….wij hebben geen groot inkomen maar kieperen net over die grens, waardoor het dus wel betalen is en geen toeslagen is. Netto houden we minder over dan een vriendin die alleenstaand is met 2 kinderen en een part-time baan….Geeft helemaal niks, maar wil graag later ook gebruik maken van een voorziening;-)))
Ik denk ook dat ze de AOW aan gaan passen. Straks zijn er twee werkenden op elke AOW-er. Dat zijn mensen die hun hele studie zelf hebben moeten betalen en ook nog eens flink geld mee moesten nemen voordat ze überhaupt een huis konden kopen. Ik zou als ik hun was ook niet willen betalen voor gepensioneerden die voldoende aanvullend pensioen hebben. Want het zijn niet alleen de AOW-kosten die dan opgehoest moeten worden, maar ook de zorgkosten voor die relatief grote groep AOW-ers.
En vwb de safe withdrawal rate, zover denk ik niet. Teveel onzekere factoren. Nu is het nog aanname op aanname. Dat is iets voor als we wat meer vermogen hebben. Voor nu zijn we vooral heel blij met hele lage lasten die ons vrijheid geven. Wij zijn wat meer korte termijn georiënteerd zeg maar.
Lage lasten zijn de beste garantie op vrijheid inderdaad! In welke vorm dan ook.
Mijn eigen vermogen moet me een jaar of 30 onderhouden totdat ik pensioen ga krijgen. Daarmee is het zo, dat ik dus toch die safe withdrawal rate van 4% moet aanhouden, omdat ik dus wil dat het geld 30 jaar mee gaat. Het zou erg onhandig zijn als ik op m’n 60e ineens zonder geld zat en dan nog tot ongeveer 70 moest gaan wachten op mijn pensioenuitkeringen.
Als je pas later stopt met werken (bijvoorbeeld als je 50 bent), dan neem ik aan dat je kunt doen “ik wil 20 jaar aan uitgaven hebben” – want dan moeten die 20 jaar aan uitgaven je ook ongeveer 20 jaar onderhouden; en dat zal dan vast wel lukken (ook al is er wel inflatie over die twintig jaar).
Ik maak me soms wel zorgen. Wat ook hier de lasten laag gekregen door het aflossen van hypotheek, zonnepanelen etc. Maar als je daardoor geen AOW meer zou krijgen en zelf opdraait voor al je zorgkosten omdat je eerst je huis moet ‘opeten’ dan vraag ik me af of we niet beter gewoon lekker kunnen gaan spenden. Onze zuinigheid kost bakken met geld straks….Of denk ik nu krom?
Ik denk dat de AOW af gaat hangen op wat je in pijler 2 en 3 hebt opgebouwd. Misschien ook van vermogen. Dus ik probeer er voor te zorgen dat ik ‘dat AOW-bedragje’ straks niet ga missen…. Voelt krom, ja.
Toch fijn, cashflow (uit aandelen of vastgoed), hoef je gelijk niet meer over die SWR na te denken. Een (kleine) extra (cash) buffer is wel handig, mocht er onverhoopt wat fout gaan, maar met een beetje spreiding komt ook dit wel goed.
Wel een puntje, het is erg afhankelijk van wanneer je FIRE-d. Die grafiek van jou blijft ook met cash-flow wel iets van toepassing. Ik zie de eventuele AOW en pensioen als een extra inflatie correctie 😉
“Ik zie de eventuele AOW en pensioen als een extra inflatie correctie” Snob! ?
Ik geloof er niets van dat de AOW er alleen nog zou zijn voor mensen die zelf niets opgebouwd hebben. Daarvoor zijn er te veel rechtse mensen in Nederland… Bovendien zou die wijziging, àls hij er door zou komen, een lange lange weg van geleidelijkheid moeten volgen.
En verder reken ik niet met de omweg van een SWR. Ik kijk gewoon naar wat mijn kapitaal is en zal zijn in de toekomst, neem een veilig rendement dat lager is dan logischerwijs te verwachten is, en reken door met een wat hoger uitgavepatroon dan verwacht.
… wat is dan precies de meerwaarde van de save withdrawal rate? Zeker omdat een kwart procent al heel veel kan uitmaken op het totaal op te bouwen kapitaal vind ik dat wel erg… uhm… natte vinger…
Bovendien weet je nooit waar je toekomstige kosten vandaan komen he? Persoonlijk verwacht ik niet dat de hoogte van de AOW het grootste verschil zal uitmaken, maar hoe gezond je bent in de toekomst.
De SWR is handig om snel te berekenen hoeveel je jaarlijks op kunt nemen zonder in te teren op je vermogen. Als je met 4% rekent, ga ik er vanuit dat je met het rendement boven de 4% de opnames mee kunt laten indexeren met de inflatie.
De vraag is wat je allemaal meerekent bij je opnames tijdens die periode. Als je denkt dat je geen AOW gaat krijgen, moet je dat ook niet meerekenen. Daar zit natuurlijk ook een tussenweg in. De AOW kan wat minder snel stijgen dan de werkelijke inflatie of de AOW kan inkomens- of vermogensafhankelijk worden, waardoor je minder krijgt. Dat de koningin ook AOW krijgt voelt toch ook een beetje krom? Dus dat na hoge vrijstellingen op het vermogen de AOW op een gegeven moment vervalt vind ik niet zo gek. Idem dito bij hele hoge inkomens. Daar is de AOW gewoon niet voor bedoeld.
Mijn verwachting is ook, dat vermogenden wel gekort worden op de AOW op termijn.
Daarnaast is het nog zo, dat als je wat meer opneemt dan de SWR je gaat interen op je vermogen. Als je in plaats van 4% per jaar naar 6% opname per jaar gaat, duurt het jaren en jaren voor de bodem in zicht komt. Voor de meesten ook geen probleem. Over het algemeen regelen de generaties na ons ook hun eigen zaakjes en zijn erfenissen nice to have.
Voor mijzelf is de AOW van ons huishouden die op 69,5 jaar ingaat best een belangrijk gedeelte het totale gezinsinkomen. Dus zaak om niet té positief te rekenen, maar het niet meerekenen zou ook een aanslag op het huidige besteedbaar inkomen zijn.
Ik ben op de hoogte van de regelgeving en wanneer die aangepast wordt, reken ik door wat dat voor ons betekent. En pas mijn planning daar op aan.
Dis wat mij betreft is de SWR heel handig en gaat het vooral om je situatie/verwachtingen of die 4% opname voldoende voor jezelf is.
Om aan te sluiten bij het Nederlandse systeem, zou je inderdaad met twee SWR’s moeten rekenen. Hierbij kan voor de AOW-datum een hoger percentage aan het vermogen worden onttrokken. Ik geloof echt niet dat de AOW wordt afgeschaft. Er zijn teveel ZZP’ers die weinig of niets hebben geregeld voor later. Vermogende ouderen gaan op termijn zeker worden gekort, net als huiseigenaren met een afgeloste hypotheek. Die ontwikkeling is nu al zichtbaar met de aanstaande afschaffing van de wet-Hillen.
Een reden te meer om voor je pensioendatum met een hoger SWR te rekenen..
Het stukje over: “ aan niemand geld na te laten” intrigeert me. Is het een doel opzich om geld aan je kinderen na te laten? Je wilt ze natuurlijk helpen, maar in principe moeten ze dan toch voor zichzelf kunnen zorgen.
Ik heb geen kinderen, dus ik hoef daar gelukkig niet over na te denken.
Ik hoef geen vermogen in stand te houden omdat ik alleenstaand ben en geen kinderen heb. Alles mag dus op. Over een paar jaar wil ik of stoppen met werken dan wel nog maar 16-20 uur per week werken (nu nog 40 uur per week). Het opgebouwde vermogen mag dan in een jaar of 6 met zo’n 2/3 afnemen. Een groot gedeelte van mijn pensioen mag al op 65 jarige leeftijd ingaan, met 67 jaar nog wat meer en met 68 jaar het laatste stukje pensioen. Als ik AOW krijg op 67 1/2 jaar (vermoedelijk) heb ik tezamen met mijn pensioen daar voldoende aan. Ik ben nu al hypotheekvrij en hoef alleen de bijdrage aan de VvE te betalen.
Ik vraag met trouwens af waarom vermogen in stand zou moeten blijven. Op je 85ste heb je waarschijnlijk veel minder kosten dan op je 65ste, toch?
Ja, dat laatste is een vraag die me ook nog bezighoudt. Of verschuiven de uitgaven dan van ‘fun/reizen’ naar ‘zorg’? Daar lees ik weinig over.
Je ziet niet al dat veel mensen interen op hun eigen vermogen door hoge zorgkosten.
Voor mij doet het er vooralsnog niet toe wat in het Nederlandse systeem een passende SWR is. Met welk percentage ik ook rekening moet houden, eerst maar eens zorgen dat ik extra vermogen opbouw! Anders valt er ook weinig aan te onttrekken, want met wat ik nu heb, kom ik niet lang vooruit. Men moet ergens beginnen, nietwaar? 😉
Aan een vermogen van € 100 kun je veilig € 3 per jaar onttrekken. ?
Ooooooh, waarom werk ik dan nog? 😉
Blijkbaar wil je luxe FIRE… Daar is iets meer voor nodig.
Voor mij is de SWR op dit moment de methode die het dichtst bij komt om mijn benodigde vermogen te bepalen. Ik ben 25 en heb nog geen noemenswaardig pensioen opgebouwd bij een pensioenfonds. In de 50 jaar die ik nog tot mijn AOW te gaan heb kan er veel gebeuren.
Ik gebruik daarom een 3,5% WR om mee te rekenen. Die bepaalt immers hoeveel ik al kan teren op mijn vermogen op dit moment. Dat gedeeld door mijn jaarlijkse kosten geeft aan hoeveel % FO ik al ben.