Na de persconferentie van zondagavond kregen we een toespraak van de minister-president op maandagavond. Iets wat niet meer was voorgekomen sinds 1973, toen Geldnerd een heel klein peutertje was en premier Joop den Uyl het land toesprak over de eerste oliecrisis. Dan weet je dat je in een crisis zit met hoofdletter C.
Dat duurt in elk geval nog tot 6 april. Een bijzondere situatie die ik nog nooit heb meegemaakt, en die grote financiële consequenties zal hebben. Hele bedrijfstakken hebben wekenlang geen omzet. Kosten zullen (groten)deels wel doorlopen. Dat gaat leiden tot een cash crunch, een gebrek aan liquiditeit. In gewone mensentaal: te weinig geld op de bank om de rekeningen te betalen. De nummer één oorzaak van faillissementen, als er geen aanvullende hulp beschikbaar komt. Deels zal de omzet daarna wel ingehaald worden, maar deels ook niet. Eten doe je maar een paar keer per dag, en maar weinig mensen zullen straks ineens twee keer zo vaak uit eten gaan. Die omzet van de restaurants is dus weg, besteed aan maaltijden (en extra toiletpapier) in de supermarkt. Dat geldt voor meer branches. ZZP’ers en consultants kunnen na deze crisis niet ineens twee keer zoveel uren gaan maken om de gemiste omzet weer in te halen.
En dat alles in een economische omgeving die al te maken had met een lagere economische groei. Europa sukkelt voort, en de rente bij de Europese Centrale Bank (ECB) is al zwaar negatief. Dat geeft erg weinig ruimte voor maatregelen om de economie te stimuleren, en al helemaal niet als mensen de deur niet uit mogen/durven en veel plekken waar mensen normaliter hun geld uitgeven gesloten zijn. Zondagavond kwam er wel een drastische gecoördineerde actie van de grote centrale banken. De Amerikaanse Federal Reserve verlaagde de rente naar 0,00% – 0,25%, en er kwam een groot ‘quantitative easing’ programma van US$ 700 miljard. Ook werden er grote credit swap lines opengesteld tussen de belangrijkste centrale banken. In Europa had de Europese Centrale Bank natuurlijk weinig ruimte meer omdat die maatregelen al ingezet waren, maar ze deden wel mee met de swap lines. Allemaal bedoeld om het liquiditeitsprobleem op macro-economisch niveau te voorkomen.
En dan ook dat enorme steunpakket dat de regering dinsdagavond aankondigde. De overheid springt blijkbaar altijd bij. In 2008 bij de banken, en nu bij iedereen. Dat vind ik ergens toch wel een geruststelling voor ons als beleggers. Het beperkt het risico. Alleen gaat de buffer in de staatsschuld, die we sinds de vorige crisis hebben opgebouwd, er nu wel weer in één keer doorheen. Hopelijk hebben we snel weer 10 jaar economische voorspoed om een nieuwe op te bouwen. Het kabinet wil niet dezelfde fout maken als tijdens de vorige crisis. Toen bezuinigde de overheid heel zwaar, waardoor het consumentenvertrouwen verder onderuit ging en de recessie (naar mijn mening) langer en dieper werd dan nodig.
Zal er na afloop van deze crisis dan wel echt iets veranderen, of zakken we gewoon weer af naar ons normale levens- en consumptiepatroon? Ik denk (vrees) dat laatste. Hoeveel hebben we nu echt geleerd van de vorige crisis? De banken hebben iets meer buffers, er zijn iets strengere regels voor hypotheken. Maar verder kan ik niet zo heel veel opnoemen. Er zijn iets meer mensen die financiële onafhankelijkheid nastreven, maar dat is nog steeds maar een marginale beweging (echt waar, collega’s!). Ik denk dat we alles snel weer willen vergeten en overgaan tot de orde van de dag. En eigenlijk is dat maar goed ook. Want dan wordt er weer vrolijk geconsumeerd, groeien de bedrijven weer, en stijgen de aandelenkoersen (en de dividenduitkeringen).
Daar zitten we dan als wereld. Twaalf jaar na de vorige economische schok is er een nieuwe. En deze is weer heel anders. In 2001 was het de gebakken lucht van de internetbubbel, en in 2008 waren het de rommelhypotheken. Anno 2020 is het een virus dat de economie een zetje geeft. Heel verschillende aanleidingen, maar elke keer wel met grote financiële effecten. Ik ben alvast benieuwd wat de aanleiding gaat zijn voor de volgende crisis. En die mag van mij best weer een jaar of 10 op zich laten wachten.
Hoe denk jij over de financiële effecten van de Corona-crisis?
Ik hoop dat er toch iets verandert .. al is het beperkt.Onze manier van leven, consumeren en de Aarde opgebruiken … dat zullen we toch echt eens moeten veranderen
Er wordt wel meer over gepubliceerd, ook in kranten. Maar is sprak dit weekend ook een zzp-er die net een paar maanden gelden een bedrijf er bij had overgenomen in de recreatiesector en die nu geen buffer meer heeft. Die wilde ze nu weer opbouwen, maar nu ligt alles stil. Dat is wel zuur.
De effecten zijn fors. De vraag is hoe lang het door gaat en hoe lang er cash problemen blijven. Een maandje zonder inkomen lukt nog wel, maar langer zorgt voor serieuze ontwrichting.
Toevallig had ik het er laatst thuis al over: wat gaan we hiervan leren als deze crisis voorbij is?
Er zullen zeker financiële gevolgen zijn van deze crisis. Hoe groot die zijn, zal afhangen van de tijd die het duurt. Voor de Nederlandse economie zal het wel meevallen, maar de Europese economie is zorgwekkender. De ECB gaat weer met miljarden smijten en dat Italië nu zwaar getroffen wordt, gaat ook niet helpen.
Het wordt een interessante tijd, want financiële medicijnen zijn er niet (meer).
Net zoals in de crisis van 2020 zullen er mensen zijn die hun baan verliezen of failliet gaan. Dat vind ik vreselijk, want achter elk cijfer schuilt er een persoonlijk drama. En dat heeft gevolgen voor de (in 2008 bedachte term) reeële economie.
Ik hoop dat mensen er van leren/hebben geleerd en meteen de tering naar de nering zetten in plaats van doorgaan tot het niet meer kan. Maar ja, de cijfers uit het verleden stemmen weinig hoopvol. Ik ken mensen die klagen dat ze geen geld hebben maar wel 5 keer per jaar op vakantie gaan. En nu dit…
Wij hebben een goede buffer waarmee we meer dan een half jaar vooruit komen zonder inkomsten. De meesten die bewust met financiën bezig zijn hebben ook een buffer. Ik hoop echt dat de minister van onderwijs nou eens financiële educatie in het lespakket stopt naast economie en rekenen.
Dat financiële onderwijs is ook een stokpaardje van mij, maar in de laatste voorstellen voor herziening was er niets over opgenomen. Terwijl Wijzer In Geldzaken en NIBUD gewoon aan tafel zaten. Ik vrees dus dat het weer niets wordt. En nu is vanwege de corona-uitbraak ook nog eens de Week van het Geld afgelast, het optionele lespakket over financiën voor scholen.
En inzake die vakanties: het is natuurlijk verschrikkelijk als je maar geld hebt voor 5 vakanties, terwijl de buren wel 6 keer kunnen. Dat soort leed moeten we niet onderschatten!
Helaas… Leuk dat je de week van het geld aanhaalt. Ik had wel mee willen doen. Volgend jaar dan maar.
Crises als deze geven uiteindelijk ook altijd wel weer kansen omdat we zijn allen ontdekken dat ons kaartenhuis misschien wel wat minder stabiel is dan we altijd dachten. Op allerlei gebied: gezondheid en ook bijvoorbeeld economisch / financieel. Ik hoop het tenminste!
Ik ben daar toch echt te cynisch voor, Mariimma…
Ik denk dat de financiële lasten op dit moment nog grotendeels gedragen kunnen worden door de meeste ondernemers. Hiervoor geldt helaas wel de regel “hoe kleiner de ondernemer, hoe kwetsbaarder deze is”. De Overheid (en de banken… geholpen door garanties van de overheid (banken kunnen weer risicoloos bankieren, de overheid springt bij met belastinggeld als het mis gaat) geeft wat lucht met steunmaatregelen. Ik ben bang dat er helaas er ook veel kwetsbare bedrijven (en zelfstandigen) het behoorlijk zwaar zullen krijgen. Nu staat bijna alles (zo goed als) stil. Daar merken de meeste ondernemers nog niet direct de financiële gevolgen van. Die realiteit volgt vaak pas 30 dagen later, wanneer er geen uitstaande vorderingen meer zijn, de geldstroom is op. Ik lever zelf advies in factoring (link verwijderd, zie hieronder) en wij verwachten dat wanneer de lockdown voorbij is, direct een liquiditeitsgat zal ontstaan voor veel ondernemingen. Immers er zal weer moeten worden ingekocht bij de leverancier (welke of zijn betalingsverplichtingen heeft aangescherpt, of direct betaald wil worden) en de klant (die betalingstermijn zal willen verlengen, of gewoon niet op tijd gaat betalen). De verwachting is dat er dan gekeken zal worden naar ofwel inkoopfinanciering, of factuur financiering. Ook zien wij nu al schrijnende gevallen van bedrijven die eenzijdig hun betalingstermijnen aan hun leveranciers verlengen. Dit zal ook veel ondernemers raken.
[Deze reactie is bewerkt door Geldnerd voordat het zichtbaar werd op de site. De tekst bevatte namelijk links naar een website waar de indiener commercieel belang bij heeft. Deze link is verwijderd, Geldnerd.nl is geen reclameplatform. Omdat de inhoud relevant is voor de discussie over het onderwerp van de blogpost, is de reactie vervolgens wel geplaatst]