Schuldenberg groeit nog steeds

Tweehonderd en vijftien biljoen dollar was het een jaartje geleden. En inmiddels is de wereldwijde schuldenberg gestegen tot 233 biljoen dollar (en dat was de stand aan het einde van het derde kwartaal van 2017). De schuld is nu 318% van het Bruto Binnenlands Product. En dat is nota bene 3% beter dan eind 2016, oftewel het BBP is nog net iets harder gegroeid dan onze wereldwijde schuldenberg.

Ik maak me weinig illusies over de schuldenberg. Krediet is nog steeds erg goedkoop, mede door het beleid van de meeste centrale banken. Een groot deel van deze schulden zal dus ingezet zijn voor consumptie. En als de rente straks weer gaat stijgen, is iedereen opnieuw erg verbaasd als een deel niet terugbetaald kan worden. Dat zagen we echt niet aankomen, toch?

Geldnerd gaat rustig door met het afbetalen van de hypotheek en verder volledig schuldenvrij blijven…

En daar kwam het bericht bij dat we vaker op vakantie gaan naar het buitenland. Dat zou dan weer komen omdat het economisch beter gaat en we meer te besteden hebben.

Ammehoela. We krijgen overal te horen dat het economisch beter gaat, en hebben dus het gevoel dat we meer te besteden hebben. Zoals we elkaar de put in praten, praten we elkaar ook de consumptieberg weer op. Ook als dat objectief gezien niet zo is… Want het gemiddelde inkomen in Nederland stijgt wel licht, maar voor de meeste mensen nou ook weer niet zoveel dat je ineens wel die dure reis van € 5.000 kunt maken, waar dat vorig jaar niet kon (en vergeet ook de inflatie niet,  1,4% in 2017 volgens de berichten). Consumeren, mensen. Consumeren. En dan straks allemaal verrast zijn als we weer een grotere schuldenberg hebben.

Tenslotte gisteren ook nog het bericht dat de schulden van Amerikaanse consumenten met 8,8% gestegen zijn, de snelste stijging in 2 jaar. Ook ‘dankzij’ het consumentenvertrouwen. We nemen vast een voorschot op wat we volgend jaar hopen te gaan verdienen?

Hoe zit het met jouw schulden?

215 biljoen dollar schuld

Twee honderd en vijftien biljoen. En een biljoen is een miljoen maal een miljoen. Dus het bedrag is US$ 215.000.000.000.000. Dat is, volgens cijfers van het Institute of International Finance (IIF), het niveau van de schuld van huishoudens, overheden, financiële en niet-financiële bedrijven op onze planeet. De afgelopen 10 jaar steeg die schuld met meer dan US$ 70 biljoen dollar. Het huidige niveau is 325% van het mondiale Bruto Binnenlands Product (BBP). Op de website van het IIF is het rapport alleen voor geregistreerde gebruikers te bekijken, maar ik las er een artikeltje over bij Business Insider.

Dit zijn van die absoluut onvoorstelbare bedragen voor mij. Monopoly geld. Ik probeer het dan altijd om te rekenen naar iets waar ik wel een beeld bij heb. Over deze schulden wordt rente betaald. Wat zou dat zijn, gemiddeld? 1,0% van die 215 biljoen is 2.150.000.000.000, oftewel twee biljoen honderdvijftig miljard. Maar de gemiddelde rente was vast hoger dan 1,0%.

Ter vergelijking: de totale begroting van de Nederlandse Rijksoverheid is ongeveer 260 miljard, 1/9 van dat bedrag. Het totale BBP van Nederland in 2016 was ongeveer € 675 miljard, iets minder dan 1/3 van dat bedrag. De Nederlandse staatsschuld is op dit moment ongeveer € 471,3 miljard, iets meer dan 1/5 van die ene procent van de wereldwijde schuld. Ik zou zelf al blij zijn met een fractie van dat bedrag.

Schuld is natuurlijk niet alleen maar slecht. Als je geld leent, en dat effectief aan het werk zet tegen een hoger rendement dan het rentepercentage, dan heet dat een verstandige investering. Ik ben alleen een beetje bang dat lang niet al dat geld op die manier ingezet wordt.

En gisteren las ik dat steeds meer (ex-)studenten hun studieschuld niet terug kunnen betalen. In 2008 begonnen studenten hun carrière nog met een gemiddelde schuld van rond de € 12.000. In 2016 is de schuld van net afgestudeerden opgelopen richting de € 15.000. Het Centraal Planbureau (CPB) verwacht dat de gemiddelde schuld verder zal stijgen naar € 21.000 euro doordat studenten, sinds de invoering van het leenstelsel in 2015, meer zijn gaan lenen. Het CPB gaat er van uit dat 15% van de studenten z’n schuld niet gaat terugbetalen, lees ik in Trouw. Ik ga er dan maar even vanuit dat dit een doorsnede van de populatie is. Met een totale studieschuld van € 17,9 miljard zou dat betekenen dat € 2,69 miljard nooit terugkomt. Heel eerlijk: vind ik niet erg. Dat is 1% van de huidige jaarlijkse begroting van de Rijksoverheid. En eigenlijk vind ik ook dat een overheid hoort te zorgen voor goed en breed toegankelijk onderwijs. En of het leenstelsel daaraan bijdraagt?

Kun jij je een voorstelling maken van dit soort bedragen?