Beleggingen beter bijhouden

  • Berichtcategorie:Beleggen

De versie van mijn beleggingsspreadsheet die je hier kunt downloaden dateert alweer van mei 2017. Hoog tijd dus voor een update, want ik heb er sindsdien veel functionaliteit aan toegevoegd. Vanaf heden kun je dus een nieuwe versie downloaden. Het staat je vrij om de spreadsheet of mijn code te (her)gebruiken, maar ik lever er geen actieve ondersteuning op. Dit is dus vooral bedoeld voor andere Excel-nerds, en om te laten zien wat er allemaal kan in Excel. In deze blogpost een overzicht van de belangrijkste nieuwe functies.

Advisor

Ik heb een apart tabblad ‘Advisor’ toegevoegd. Op deze tab geef je de fondsen aan van de door jou gewenste portefeuille, en de percentages die je in elk fonds wilt aanhouden. De Advisor kijkt dan op basis van de actuele waarde welke fondsen je bij zou moeten kopen om dichter bij de door jou gewenste verdeling te zitten. Die gebruik ik elke maand, ik wil zo min mogelijk tijd kwijt zijn aan het inleggen. Dan zou ik maar kunnen gaan twijfelen…

Trendindicator

Verder heb ik een Technische Indicator ingebouwd die je laat zien wat de langduriger trend van het fonds is. Daarvoor gebruik ik het 200-daags en het 50-daags voortschrijdend gemiddelde. De trend is positief (groen pijltje omhoog) als het 50-daags voortschrijdend gemiddelde groter is dan het 200-daags voortschrijdend gemiddelde. De trend is negatief (rood pijltje omlaag) als het 50-daags voortschrijdend gemiddelde kleiner is dan het 200-daags voortschrijdend gemiddelde. Dit heeft natuurlijk beperkte waarde in een buy-and-hold strategie, maar ik vind het wel leuk om een idee te hebben hoe de fondsen ervoor staan.

Grafiek Inleg versus Waarde

Wat ik zelf een erg leuke toevoeging vind, is de Grafiek ‘Inflow vs Value’. Hierin laat ik voor een zelf te kiezen periode de waarde van mijn portefeuille zien, maar ook het bedrag dat ik tot op heden heb ingelegd. Als de actuele waarde hoger is dan de totale inleg, is het verschil een groen vlak (want dan heb ik ‘op papier’ winst gemaakt). Is de actuele waarde lager dan de totale inleg, dan is het verschil een rood vlak (want dan heb ik ‘op papier’ verlies gemaakt). Dat laatste heb ik gelukkig de afgelopen 5 jaar niet meer meegemaakt. Deze grafiek zorgt ervoor dat ik niet meteen nerveus wordt als de koersen eens een paar weken dalen. Het groene vlak wordt dan weliswaar kleiner, maar ik heb nog steeds ‘papieren winst’.

Instellingen

Verder heb ik het werkblad ‘Settings’ een beetje opgeruimd, dat was door de jaren heen een rommeltje geworden. Ik houd van orde en netheid, en die is er nu weer.

Ook is er een aanpassing aan de functie GetExchangeRate , waarmee je de wisselkoers van allerlei valuta op elke mogelijke dag kunt ophalen. Tegenwoordig heb je een API-key nodig, die je op de website zelf (gratis) kunt aanmaken. Die API-key is ook een instelling op het ‘Settings’ werkblad.

Klaarmaken voor Publicatie

Tsja, en ik heb ook nog even nagedacht waarom ik zo lang geen nieuwe versie heb geplaatst. Dat komt deels omdat het een behoorlijke handmatige klus is om de spreadsheet voor te bereiden voor publicatie. Ik haal daarvoor mijn persoonlijke gegevens eruit, en die vervang ik door dummy-data. Dat kost behoorlijk wat tijd, en is niet de leukste klus. Je snapt het al…. Ik heb daar nu een macro voor gebouwd, die dit werkje grotendeels automatisch uitvoert. Daarmee kost het mij minder tijd om nieuwe versies voor te bereiden. Deze macro zit overigens niet in de versie die ik publiceer.

Je kunt de meest recente versie downloaden op mijn Downloads pagina.

Hoe houd jij jouw beleggingen bij?

Je hebt nooit genoeg spreadsheets

Mariimma heeft me onlangs gekwetst tot in het diepst van mijn ziel. Cel XFD1048576 van mijn innerlijke spreadsheet, zullen we maar zeggen. Hoe? Door te stellen dat er zoiets kan zijn als teveel spreadsheets in je leven! Teveel spreadsheets, dat is gewoon onmogelijk.

Van onbewust onbekwaam naar onbewust bekwaam begint voor mij met het meten van mijn huidige gedrag. En niet zelden (zeg maar altijd) komen de resultaten van die metingen bij elkaar in spreadsheets. Want dat biedt een prima basis voor het analyseren. En elk boek over personal finance benadrukt dat het verstandig is om te weten wat er in en uit gaat. Financiële administraties zijn daarvoor bedoeld. Voor organisaties is het zelfs verplicht om er eentje bij te houden. Zelfs voor particulieren is er een zekere verplichting, je moet immers in staat zijn om belastingaangifte te doen. Daar worden we vervolgens tot op enige hoogte in gefaciliteerd door onze werkgever (jaaropgave) en de financiële dienstverleners (jaarlijks fiscaal overzicht), en voor de meeste mensen verdwijnt de motivatie om een verdergaande administratie te voeren dan als sneeuw voor de zon.

Spreadsheets geven gemak. Het bespaart enorm veel tijd in het bijhouden van je administratie, zeker ten opzichte van een papieren kasboek. In totaal kosten de twee administraties en de beleggingen mij elk weekend minder dan 5 minuten. Uiteraard meer als ik ga spelen met mijn grafiekjes en overzichten, maar dat doe ik niet elk weekend.

Ik ben dol op puzzelen. Maar ik ben minder dol op zinloze activiteiten. En puzzels invullen op een stukje papier voelt zinloos. Als de puzzel klaar is, gaat het stukje papier weg, en houd je hooguit het gevoel van ‘het is gelukt’ over. Ik puzzel liever aan dingen waar ik langduriger iets aan heb. Dus programmeer ik macro’s. Dat is puzzelen. De volgorde van de gebeurtenissen bedenken. De noodzakelijke variabelen en gegevens vinden. De bewerkingen uitvoeren. De uitzonderingen afvangen. De fouten vinden. Puzzelen, maar dan met een doel en praktisch nut.

Ik heb dus een hele stapel spreadsheets om mijn financiële leven te sturen. Alhoewel ik weet dat ik inmiddels 95% van mijn doelen ook zou bereiken zonder de spreadsheets. Het eerst uitbetalen van mijzelf is geautomatiseerd. Idem het beleggen. Vereenvoudigd tot een steeds simpeler portefeuille. Eigenlijk heb ik die spreadsheets dus niet keer nodig. Maar toch blijf ik ze gebruiken. En uitbreiden. Om mezelf nieuwe inzichten te geven, en die inzichten te delen met anderen, zoals in mijn FIRE Calculator die je een idee geeft wanneer je kunt stoppen met werken.

Eerder deze week werd ik in deze gedachten overigens gesteund door mijn lijfblad The Economist. Ik weet het, dat is allemaal bevestiging in mijn eigen witte intellectuele internationaal georiënteerde liberale bubbel (comfortabel hier, kom je ook?). Maar één uitspraak in dit artikel sprak me specifiek aan: What you measure affects what you do. Oftewel: wat je meet, beïnvloedt wat je doet.

Het gaat dus, naast het puzzelen, om het meten en veranderen van gedrag. Ik vind nog steeds nieuwe gebieden om te verdiepen. Afgelopen week heb ik zelfs besloten om nog een extra spreadsheet toe te voegen. Onze hypotheek krijgt een eigen spreadsheet, het is zo’n relevant onderdeel van onze financiën dat ‘ie meer aandacht verdient dan één werkbladje in de administratie. Maar daarover binnenkort meer!

En als het dan helemaal verinnerlijkt is, dat nieuwe gedrag? Ja, dan kun je het meten loslaten. Dus eigenlijk ben ik gewoon nog niet zo ver op de weg naar Nirwana als Mariimma al wel is…

Is er zoiets als teveel spreadsheets?

Programmeer-seizoen is begonnen!

Seizoenen zijn toch een prachtig iets. In het Verre Warme Land waren ze er niet echt. Het was er 365 dagen per jaar zonnig en warm. Ja, er waren maanden waarin het nog warmer was dan normaal, er waren maanden met meer of minder wind, en er waren zelfs maanden met iets meer kans op regen dan normaal, maar dat was het dan ook wel. Nee, dan onze Nederlandse seizoenen! Alhoewel ze dit jaar natuurlijk wel een beetje in de war zijn geweest, met de lange, warme en vooral droge zomer. Die ook nog eens duurde tot ver in oktober!

Wisseling van seizoenen is altijd aanleiding voor veel discussie. Je houdt juist wél van de lente / zomer / herfst / winter *, of je houdt juist absoluut niet van de lente / zomer / herfst / winter * (* = doorhalen wat niet van toepassing is). Er horen rituelen bij, zoals de voorjaarsschoonmaak, of het wisselen van de zomer- en winterkleding. We eten verschillende dingen (stamppot, jummie!). Kortom, er verandert veel in onze leventjes bij de wisseling van de seizoenen.

De afgelopen maanden heb ik me natuurlijk ook beziggehouden met een ‘zomerproject’: de aanleg van onze tuin. Daar is toch best veel tijd in gaan zitten. En ook op mijn werk was (is) het een drukke tijd. Dat betekent dat andere hobby’s eronder geleden hebben.

Mijn postzegelverzameling is bijvoorbeeld niet bijgewerkt. En ook mijn sigarenbandjesverzameling loopt hopeloos achter.

Zo heb ik deze zomer nauwelijks naar mijn spreadsheets omgekeken. Ja, ik heb de beleggingsrapportage wekelijks gedownload en verwerkt. En eens in de paar weken de financiële administratie. Maar er is nauwelijks geprogrammeerd. Terwijl ik zoveel ideeën had en heb. Mijn integrale dashboard is nog steeds geen stap verder. En ook mijn beleggingsspreadsheet is dringend aan een grote onderhoudsbeurt toe. Ik heb allerlei ideeën voor nieuwe grafieken, functies en rapportages. Die heb ik allemaal verzameld, als ik een idee heb dan schrijf ik het op. Die lijst is inmiddels behoorlijk lang.

Het enige programmeerprojectje dat ik wel heb afgerond, is de eerste versie van mijn FIRE Calculator voor Loonslaven. Maar ook daarvoor heb ik nog een stapeltje e-mails en berichtjes met verzoekjes tot verbetering/verandering en foutmeldingen. Sorry, beste lezers die de moeite nemen om te reageren! Maar ik ben er nog niet aan toegekomen.

Maar er is hoop. Want nu de bladeren vallen en het buiten kouder wordt, is het weer tijd voor binnenactiviteiten. Oftewel: het programmeerseizoen is weer begonnen. Waar de een het heerlijk vindt om onder een dekentje met een kop thee voor de televisie te zitten, of een boekje te lezen, vind ik het daarnaast ook heerlijk om me een aantal uren vast te bijten in een puzzel. Oftewel: al die ideeën te vertalen in programmacode die werkt. Daarnaast heb ik ook nog steeds mijn voornemen om JavaScript te leren, daar wil ik dit komende programmeerseizoen ook mee verder. En ook Python wil ik uit gaan proberen. Ik heb er zin in!

Wat verandert er bij jou bij de wisseling der seizoenen?

Is er toekomst voor mijn administratie?

Sinds 2003 gebruik ik Excel om mijn financiën en beleggingen bij te houden. En sinds 2013 zijn mijn spreadsheets uitgebreid met macro’s om zoveel mogelijk handmatig werk weg te automatiseren. Kan ik zonder? Vast wel. Maar ik WIL niet zonder. Het geeft me rust om te weten hoe ik er financieel voor sta, en ik hou van het ‘puzzelen’ als ik weer een nieuwe macro of functie uitwerk. Zonder de spreadsheets zou Geldnerd er nooit geweest zijn.

Ik heb dus een afhankelijkheid van Microsoft. Visual Basic, de macro-programmeertaal, is al ruim 25 jaar oud. Tot en met Office 2016 wordt dat keurig ondersteund. Heel veel organisaties gebruiken spreadsheets met ingewikkelde, over vele jaren opgebouwde, macro’s voor bijvoorbeeld planning en rapportage. Die zouden niet blij zijn als Microsoft die ondersteuning zou stoppen. De verwachting is dan ook dat Visual Basic in Office 2019 nog gewoon ondersteund wordt, maar officieel bevestigd is dat nog niet. Volgens de laatste berichten verschijnt Office 2019 (en dus ook Excel 2019) ergens in het najaar.

En naar verwachting wordt Office 2019 ook de laatste stand-alone versie. Microsoft heeft liever dat wij allemaal een abonnement nemen op Office365. Maar ten eerste heb ik geen zin om maandelijks een bedrag te betalen voor software die ik (behalve Excel) nauwelijks gebruik, in plaats van eens per 4 – 6 jaar eenmalig een licentie te kopen. Ten tweede: in Office365 zit (nog) geen ondersteuning voor macro’s. Het is onduidelijk of die er komt en zo ja, wanneer. En ten derde is het hoog tijd om open-source te gaan. Ik heb al geëxperimenteerd met LibreOffice, dat voldoet uitstekend. Daarbij hoopte ik dat de macro-taal van LibreOffice een waardige vervanger zou zijn van Visual Basic in Excel.

Maar dat laatste viel een beetje tegen. Macro’s programmeren in LibreOffice is een stuk bewerkelijker dan in Excel. Ik heb er de nodige tijd ingestoken, en mijn ‘oude’ administratie volledig omgebouwd naar LibreOffice. Maar ik zag het niet zitten om ook de beleggingsspreadsheet volledig te herbouwen. Ik wil iets moderner en robuuster dan wat deze macro-talen mij kunnen bieden.

Ik ben van plan om dit najaar mijn laptop te vervangen. Die gaat inmiddels ruim 4 1/2 jaar mee, en begint behoorlijk traag te worden. Daar erger ik me aan. En er staat Office 2013 op. Dat wil ik dan dus vervangen door Office 2019 (en daarom wil ik dus wachten met de vervanging tot dit najaar). Uitgaande van een jaar of zes werken met Office 2019, geeft dit me in elk geval tot en met 2024 om een oplossing te creëren.

Officieel bevestigd is het nog niet, maar het lijkt erop dat het gebruik van JavaScript een optie wordt in Office. Dat kan al met een API. En het gebruik van JavaScript is ook al een optie in LibreOffice. Als dit klopt, dan zou een migratie naar LibreOffice eenvoudiger worden. Stapsgewijs bouw ik mijn macro’s om naar JavaScript. En daarna hoef ik alleen de ‘voorkant’ nog maar te migreren naar LibreOffice.

Dan moet ik nog wel JavaScript leren programmeren. Zoals ik eerder schreef ben ik daarmee begonnen met de hulp van de app Grashopper. Ook heb ik een lijvig JavaScript e-book aangeschaft en kijk ik naar voorbeeldjes van anderen.

Soms denk ik ook wel dat ik gewoon op moet houden met mijn eigen spreadsheets. Want het bijhouden van de administratie is dan weliswaar vrijwel helemaal geautomatiseerd, maar in het oplossen van fouten in de code en het ontwikkelen van nieuwe functionaliteit gast best veel tijd zitten. Ik kan natuurlijk ook gewoon kiezen voor een standaardpakket. Open-source heb je in elk geval GnuCash voor Windows, Mac en Linux. Maar eigenlijk vind ik het ‘klooien met softwarecode’ gewoon veel te leuk.

Tsja, en tegelijkertijd merk ik ook dat ik de afgelopen maanden (te) weinig prioriteit geef aan ‘klooien’. Leuk werk, vakanties en een voorjaar dat uitnodigt om naar buiten te gaan (en niet te vergeten Project Tuin) gaan op dit moment even voor. Ik ben zelfs nog niet verder gegaan met mijn Dashboard.

Hoe kijk jij naar de toekomst van jouw spreadsheets?

Valutakoersen automatisch bijwerken (2)

Vorig jaar juni schreef ik hoe ik in mijn beleggingsspreadsheet automatisch de valutakoersen bijwerk met behulp van een API. Dat werkt al ruim een jaar probleemloos. Maar afgelopen weekend kreeg ik een foutmelding toen ik mijn wekelijkse beleggingsrapportage verwerkte. Er was iets veranderd in de API.

Inmiddels moet je een abonnement nemen om de API te kunnen gebruiken. Voor kleine gebruikers zoals ik is dat gelukkig gratis. Ik heb me dus als gebruiker geregistreerd, want de functie is erg handig. Maar er zijn ook wijzigingen in de manier waarop je de API moet aanroepen. Daar moest ik dus mijn macro voor aanpassen.

Mijn functie heet GetExchangeRate. Als variabelen krijgt die mee een datum en een valuta-code. Daarmee haalt deze functie bij de API de valutakoers op van de gevraagde valuta op de gevraagde datum (in heden of verleden, uiteraard), tegen de standaard-valuta die ik in mijn spreadsheet heb ingesteld (in mijn geval de Euro). Onderstaand vind je de actuele code van deze macro:

Function GetExchangeRate(Datum As Date, toCurr As String) As Double

    Dim TempDate As String
    Dim qurl As String
    Dim TempOutcome As String
    Dim fromCurr As String
    
    TempDate = CStr(Format(Datum, "yyyy-MM-DD"))
    fromCurr = "EUR"
    qurl = "http://data.fixer.io/" & TempDate & "&access_key=jouweigenkey&base=" & fromCurr & "&symbols=" & toCurr
    
    TempOutcome = Left(Right(Application.WorksheetFunction.WebService(qurl), 10), 8)
    
    If Left(TempOutcome, 1) = ":" Then
        TempOutcome = Right(TempOutcome, 7) & "0"
    End If
    
    If Mid(TempOutcome, 2, 1) = ":" Then
        TempOutcome = Right(TempOutcome, 6) & "00"
    End If
    
    If Mid(TempOutcome, 3, 1) = ":" Then
        TempOutcome = Right(TempOutcome, 5) & "000"
    End If
    
    If Mid(TempOutcome, 4, 1) = ":" Then
        TempOutcome = Right(TempOutcome, 4) & "0000"
    End If
    
    If Mid(TempOutcome, 5, 1) = ":" Then
        TempOutcome = Right(TempOutcome, 3) & "00000"
    End If
    
    If Mid(TempOutcome, 6, 1) = ":" Then
        TempOutcome = Right(TempOutcome, 2) & "000000"
    End If
    
    If Mid(TempOutcome, 7, 1) = ":" Then
        TempOutcome = Right(TempOutcome, 1) & "0000000"
    End If
    
    GetExchangeRate = CDbl(TempOutcome / 1000000)
    
End Function

De bovenstaande wijzigingen zijn nog niet doorgevoerd in de versie die je op mijn Downloads-pagina kunt downloaden!

Heb jij wel eens te maken met aanpassingen in jouw spreadsheets?

Administratie met KNAB-import

Een paar weken geleden publiceerde ik mijn vernieuwde administratiespreadsheet, met een aantal verbeteringen ten opzichte van de eerdere versie. Daarbij beloofde ik al dat er snel nog een nieuwe versie met extra functionaliteit zou volgen. En hier is ‘ie.

Deze nieuwe versie biedt, naast ondersteuning voor Rabobank en ABN AMRO, ook ondersteuning voor het importeren van CSV-bestanden van KNAB. Met dank aan lezer Jeroen, die mij een voorbeeldbestand stuurde.

Daarnaast werkt nu de controle of transacties wel goed op elkaar aansluiten. Mijn ervaring is dat de opeenvolgende bestanden van banken niet altijd goed op elkaar aansluiten, ik miste wel eens een aantal boekingen als je wekelijks een bankbestand importeert. In deze versie krijg je daar automatisch een melding van. Het heeft me wel wat tijd gekost voordat ik mijn eigen stomme programmeerfout in deze functie gevonden had…. Maar nu doet ‘ie het.

Ik blijf het herhalen: mijn spreadsheets zijn vooral ter inspiratie, om te laten zien wat er allemaal kan. Voor mij werkt dit naar volle tevredenheid. Ik ga nu weer aan de slag met mijn nieuwe Vermogensdashboard. Ook die zal ik in Excel bouwen, ik wil het allemaal zo eenduidig mogelijk houden.

De nieuwe versie van de administratiespreadsheet is beschikbaar op mijn Downloads-pagina.

Hoe is het met jouw spreadsheets?