Geldstromen en taalpurisme

Soms, als ik iets wil overzien, dan ga ik tekenen. Zo is bijvoorbeeld mijn FIRE Calculator ontstaan, en ook de samenhang tussen mijn spreadsheets. Ook gebruik ik vaak een techniek genaamd Mindmapping om complexe dingen te ontrafelen, zowel in mijn werk als persoonlijk. Dat helpt me enorm. Het geeft overzicht en structuur, en overzicht geeft rust en ruimte om dingen op te pakken en op te lossen.

Naar aanleiding van mijn eerdere blogje over mijn aparte ‘potje’ voor het vervangen van gadgets zat ik zo eens na te denken over de verschillende geldstromen in mijn leven. Dat heb ik proberen te tekenen. En toen besefte ik onder andere dat ik veel meer gebruik maak van het potjessysteem dan ik dacht.

Trouwens even over dat ‘beseft’: heel vaak lees ik ergens ‘ik besefte mij dat’. Fout, beste mensen… Het is ‘ik realiseerde mij dat’, of het is ‘ik besefte dat’. Zich realiseren, versus beseffen. Alhoewel het schijnt dat ‘ik besef me’ in de 14e eeuw wel de norm was. Dus als je ‘ik besef me’ zegt ben je een Middeleeuwer? Ik ben in elk geval best wel een taalpurist…

Maar goed, we dwalen af. Ik heb het over mijn geldstromen en mijn potjes. Mijn tekening vind je, ietwat opgeleukt, hieronder.

Het merendeel van de stromen gebeurt middels automatische overboekingen zodra het salaris binnenkomt. Daar zitten dan nog wel twee handmatige acties achter. De eerste is het geven van de opdracht voor de extra aflossing op de hypotheek, de reguliere aflossing incasseert de hypotheekverstrekker elke maand automatisch. De tweede handeling is met het geld op de beleggingsrekening ook fondsen bijkopen, daarbij geadviseerd door de balanceertool in mijn beleggingsspreadsheet.

Ook de bijdrage aan de potjes voor de (door mij jaarlijks betaalde) zorgpremie en het voorzieningenfonds voor gadgets verlopen automatisch. Mijn reguliere contant geld buffer is vol, inclusief een apart potje voor bijzondere uitgaven die ik nog verwacht (waaronder de belastingaanslagen over mijn periode in het Verre Warme Land, ik heb nog steeds niets gehoord).

Als de buffer aangesproken zou worden dan gaat het overschot aan liquiditeit omgeleid worden naar de Contant Geld – Buffer. Net zolang tot de buffer weer ‘vol’ is.

Over de bijdrage aan de gezamenlijke huishouding heb ik recent nog geschreven. Vanuit mijn eigen inkomen beschouw ik dat als normale uitgave.

Niet meegenomen zijn het vakantiegeld en de eindejaarsuitkering. Mijn spaarpercentage haalt nog geen 50%, terwijl in bovenstaande figuur ruim 53% naar dingen stroomt die in het spaarpercentage meegaan. Dat komt dus omdat ik van het vakantiegeld en de eindejaarsuitkering een groter deel uitgeef. In 2016, 2017 en 2018 was dat het geval door de aanschaf en inrichting van ons huis, en de inrichting van de tuin. Ik ben benieuwd hoe dat in 2019 zal gaan. Ik voorzie dit jaar geen grote uitgaven, in elk geval geen uitgaven waar ik geen ‘potje’ voor heb. Maar wel vakantie, daar snakken we inmiddels naar.

Eigenlijk is mijn situatie nog best wel eenvoudig. Het lijkt me een stuk ingewikkelder als je meerdere en/of niet constante inkomsten hebt, bijvoorbeeld als je ondernemer bent. Heb jij jouw geldstromen in beeld?

Grote aankopen en vervangen

Ik zou het niet gaan doen, maar ik ben toch overstag. Vanaf 1 januari 2019 reserveer ik voor de vervanging van mijn speeltjes. Geldnerd is van gedachten veranderd dus.

Tot nu toe betaalde ik dit gewoon uit mijn lopende rekening. Dat ging (meestal) goed, maar niet altijd. En ik vind het ook een veilig idee om mijzelf hierin een beetje af te remmen. Dus we gaan dat nu anders doen. Aan mijn lijst met automatische overboekingen, die elke maand plaatsvinden zodra mijn salaris is binnengekomen, heb ik er eentje toegevoegd. Een overboeking van € 100 naar mijn spaarrekening, onder de noemer Voorzieningenfonds. En ik heb het ook ingebouwd in mijn administratiespreadsheet, daar kan ik nu automatisch zien welk bedrag er al in het Voorzieningenfonds zit.

De bedoeling is dat ik hiermee mijn grotere uitgaven aan gadgets ga betalen.

De € 100 komt uit de extra overboekingen die ik afgelopen jaren heb opgebouwd. Elke keer als mijn salaris stijgt, verhoog ik mijn spaarbedrag. Dat was inmiddels opgelopen tot een leuk bedragje per maand. Nu verlaag ik dat extra spaarbedrag dus met € 100 per maand, en in plaats daarvan maak ik die € 100 over onder de noemer Voorzieningenfonds. Wel gewoon naar die ene spaarrekening, want ik houd het graag simpel en overzichtelijk. Mijn administratiespreadsheet houdt vervolgens voor mij bij hoeveel er in het fonds zit.

Waarom ben ik toch overstag gegaan? Na mijn eerdere blog over mijn gadgets heb ik er nog eens diep over nagedacht. Mijn oude systeem zorgde voor pieken en dalen in mijn liquiditeit. Die strijk ik glad door hier gewoon maandelijks een bedrag voor te reserveren. En dat ik het geld apart zet, hoeft niet te betekenen dat het ook op moet. Feitelijk is het ook gewoon een buffer bovenop mijn reguliere buffer [wat te doen met overvolle buffer].

Verander jij wel eens van gedachten over de inrichting van jouw administratie?

Krap bij kas…

Elke maand schrijf ik 50% van mijn salaris weg ‘voor mezelf’ meteen nadat ik het ontvang. Naar de beleggingsrekening, en voor de aflossingen op de hypotheek. Maar volgens mijn budget ga ik maar uitkomen op een spaarpercentage van 40%. Omdat ik per maand meer spaar / beleg / aflos dan waar ik uiteindelijk op uit denk te gaan komen, zou dat op een gegeven moment in het jaar moeten gaan knellen.

Dat moment heb ik zo lang mogelijk proberen weg te drukken. Door grotere uitgaven uit te stellen. Door te proberen kleinere uitgaven te verminderen, zodat er aan het eind van iedere maand een restsaldo naar de kleine buffer kon. Het is ook een beetje een sport. Een manier om net een paar procentjes extra spaarpercentage te realiseren.

Mijn nieuwe bril kon ik nog gewoon uit de lopende cashflow betalen, ondanks het feit dat deze niet goedkoop was (door extra dunne glazen en varifocus, ik ben niet voor niets Opa Geldnerd). Maar nu moet ik er toch aan geloven. Eigenlijk best goed, dat dit geduurd heeft tot halverwege september. Het eerste signaal was dat mijn spaarpercentage in augustus gelijk was aan 0,0%. Met dank aan eerdergenoemde bril. Vervolgens geef ik eerlijk toe dat ik begin september wat uitgestelde aankopen alsnog heb gedaan. Kleding, nieuwe schoenen. Maar nu komen er ook de kosten voor het aanleggen van de tuin, met name die voor de aanschaf van de beplanting. En eigenlijk ben ik nog van plan om mijn laptop te vervangen. Al kan ik dat ook nog even uitstellen. Maar ik zie wel dat ik het niet droog ga houden, de bodem van mijn ‘kleine buffer’ (die bedoeld is om de cashflow gedurende het jaar ‘glad te strijken’) is in zicht.

Mijn automatische boekingen ga ik er niet voor aanpassen. Ik blijf maandelijks extra storten voor de aflossingen, en ook mijn gewone storting naar de beleggingsrekening doen. Het tekort vul ik aan van mijn Grote Bufferspaarrekening. Eerder dit jaar heb ik besloten om mijn buffer te verlagen. Daardoor kwam er ineens een bedrag beschikbaar om extra te beleggen. Maar dat ben ik stapsgewijs aan het doen, ik heb dus nog een ‘vrij besteedbaar bedrag’ in mijn buffer zitten. Het bevalt me wel, de grenzen opzoeken om mezelf scherp te houden.

Zit jij ook wel eens krap bij kas?

Actief je banksaldo managen

Nog niet zo heel lang geleden schreef ik over het (financiële) hoogtepunt van de maand. En hoe er, heel snel na het ontvangen van mijn salaris, al vrijwel geen geld meer op mijn lopende rekening staat. Genoeg om gedurende de maand mijn rekeningen en lopende uitgaven te betalen.

Ook eerder heb ik daar wel eens over geschreven: het sturen op mijn liquiditeit. Daar heb ik, heel simpel, twee doelen mee. Ten eerste ervoor zorgen dat ik altijd aan mijn financiële verplichtingen kan voldoen. Zoveel mogelijk vaste lasten gaan via automatische incasso, en waar mogelijk heb ik die aangepast zodat ze plaatsvinden in de dagen nadat mijn salaris is gestort. Dat proces wordt geholpen door mijn werkgever, die altijd op de 24e van de maand het salaris uitbetaalt (en eerder als dat in een weekend of op een feestdag valt). Rekeningen worden altijd zo snel mogelijk klaargezet voor betaling in mijn internetbankieren. Vaak ook meteen betaald, maar soms plan ik een betaling bewust op een later moment als dat in de liquiditeit beter uitkomt. Maar ik betaal altijd voor de uiterste betaaldatum. Dat voorkomt incassokosten en gedoe. En als de rekening gepland staat in mijn internetbankieren, dan heb ik er geen omkijken meer naar. Dat soort dingen doe ik op mijn wekelijkse finance-moment.

Het tweede doel van het sturen op liquiditeit: Zorgen dat mijn geld maximaal voor mij aan het werk is. Het is zonde als geld niks staat te doen. Het moet bezig zijn om rekeningen te betalen. Of, nog liever, het moet bezig zijn om extra geld voor mij te verdienen. Vroeger door rente te vangen op een spaarrekening, maar tegenwoordig door belegd te zijn, recht op dividend te geven, of door mijn maandlasten te verlagen door het versneld aflossen van de hypotheek. Dat zijn allemaal dingen waar het geld niet aan toekomt als je het op je lopende rekening laat staan. Tegenwoordig stuur ik er dus bewust op dat daar zo min mogelijk geld op staat.

En eigenlijk vind ik doel 2 (geld aan het werk) veel belangrijker dan doel 1 (voldoen aan verplichtingen). Want doel 2 is ‘voor mezelf’. Vandaar ook het principe ‘betaal jezelf eerst’. Vandaar dus ook dat het geld voor mijn beleggingen, de spaarrekening en de aflossing van de hypotheek als eerste betaald worden, zodra het salaris binnengekomen is.

Toen ik de eerdere stukjes schreef kon ik dat nog niet goed illustreren met een plaatje. Maar afgelopen week zat ik weer een beetje te pielen met mijn administratie-spreadsheet. Ik merk dat, nu de basisfunctionaliteit goed op orde is, dat ik steeds meer aandacht besteed aan rapportages. Hoe sta ik ervoor? En zo had ik al een tijdje de wens om een aantal grafieken in te bouwen. Want plaatjes zeggen meer dan 1.000 woorden. Eén van de grafieken die ik ingebouwd heb toont het saldo van mijn lopende rekening door de tijd. En die grafiek laat mooi zien wat het effect is van mijn sturing op mijn banksaldo. Een korte hoge piek in de laatste week van de maand, als op de 24e mijn salaris op mijn bankrekening binnenkomt. Maar het gros van dat geld is vrijwel meteen weer weg. Wat overblijft neemt in kleine stapjes af gedurende de maand. En zo herhaalt zich dat.

Ter vergelijking heb ik diezelfde grafiek ook nog even gemaakt voor 2008 (want ik houd mijn uitgaven immers al bij sinds 2003). Daar zie je dat ik gemiddeld genomen een veel hoger en grilliger saldo op mijn bankrekening aanhield. Terugkijkend was ik toen nog best wel naïef, al hield ik alles al wel gedetailleerd bij. Maar onder controle was het nog niet echt, aan de rode pixels onderaan kun je zien dat mijn saldo soms ook nog wel ‘onder nul’ stond. Rood staan, wat een gruwel!

Hoe ziet een grafiek van jouw banksaldo er ongeveer uit?

Wijze lessen (7): Diversen

Wat is eigenlijk de Geldnerd-methode, vroeg iemand me laatst. Dat zette me aan het denken. Eigenlijk is die er niet. Maar er is wel een serie wijze lessen en methodes die ik toepas in mijn zoektocht naar financieel bewust leven en financiële onafhankelijkheid. Daarom vandaag de zevende blog in een serie: Wijze Lessen van Opa Geldnerd.

Eerder verschenen:
Inkomsten en uitgaven bijhouden
Budgetteren en bijsturen
Spaarpercentage vergroten
Rendement maken
Volhouden
Je echte uurloon

Goed, je hebt nu gedetailleerd inzicht in je inkomsten en uitgaven, je hebt een budget waar je achter staat, je stuurt op je spaarpercentage en je maakt rendement. Je houdt het goed vol, ook omdat je goed weet wat je per uur echt verdient. En nu?

Diversen

We hebben de grote dingen die ik doe nu wel zo’n beetje behandeld. Maar er zijn ook diverse kleinere, maar voor mij wel belangrijke onderwerpen die erg belangrijk zijn in mijn financieel bewuste levensstijl. In deze blog een samenvatting.

Doelen

Het stellen van doelen, ik heb er lang mee geworsteld. En nog steeds vraag ik me regelmatig af waar ik het allemaal voor doe. Voor mijn gemoedsrust, dat zeker. Ik heb er eigenlijk nog weinig over geschreven, behalve hier en hier. Uiteindelijk gaat het om de financiële onafhankelijkheid, en om prettig leven in de tussentijd.

Balans en Eigen vermogen

Hier heb ik al regelmatig over geschreven. De balans blijft voor mij een belangrijk middel om de ontwikkeling van mijn vermogen in de gaten te houden. Want dat is het geld dat uiteindelijk het werk moet doen. Ik volg het niet maandelijks, daar word ik té nerveus van. Officieel maak ik de balans altijd per 31 december, en officieus doe ik er ook eentje per 30 juni van elk jaar. En soms tussendoor, globaal, om te kijken of alles nog wel de goede kant op beweegt.

Liquiditeit

Het is een thema dat regelmatig in mijn blogjes terugkomt, maar toch is het nog geen 6 maanden geleden dat ik er een specifiek blogje aan wijdde. Overzicht dat er voor zorgt dat je ten allen tijde je rekeningen kunt betalen. Als je scherp stuurt op je financiën wil je dit in de gaten houden. Ik wel tenminste. Want ik wil geen geld van mijn spaarrekening hoeven te halen.

 

Liquiditeit

  • Berichtcategorie:Administratie

Het is een onderwerp dat regelmatig terugkomt in mijn blogjes. En toch heb ik er nog nooit specifiek een bericht aan gewijd, zag ik tot mijn eigen verbazing. Liquiditeit. In financieel jargon: kun je aan je kortlopende verplichtingen voldoen? In gewone mensentaal: kun je al je rekeningen betalen?

Naast het hebben van een budget of een bestedingsplan is het hebben van inzicht in je liquiditeit volgens mij essentieel. Een extreem voorbeeld: als je 100% van je inkomsten in december hebt, hoe betaal je dan in juni je rekeningen? Door je liquiditeit te managen. Doe je dat niet, dan kun je ineens in de supermarkt niet meer pinnen wegens ontoereikend saldo…

Een liquiditeitsoverzicht kun je zo gek maken als je zelf wilt. Of zoals je voor je eigen financiële gedrag noodzakelijk vindt. Geldnerd geeft weinig uit, en doet zelden impulsaankopen. Bovendien heb ik vrijwel al mijn vaste lasten geconcentreerd in de week nadat mijn salaris binnenkomt, dan wordt alles automatisch afgeschreven. Mijn salaris komt de 24e (of eerder, als die dag in het weekend valt). Dat betekent dat ik vanaf de 1e van de maand eigenlijk alleen nog maar persoonlijke bestedingen heb. Mijn eigen liquiditeitsoverzicht is dus op maandniveau. Maar als dat niet past bij jouw situatie, dan kun je uiteraard ook op week- of dag-niveau aan de slag. Soms, als ik bijzondere omstandigheden heb, doe ik dat ook even.

Met een liquiditeitsoverzicht stuur ik. Besluit ik soms om een grotere aankoop een weekje eerder of later te doen, omdat dat beter uitkomt. Of doe ik bewust een aankoop met mijn creditcard, die ook afgeboekt wordt nadat mijn (volgende) salaris is binnengekomen. Zodat ik nooit bij een pinautomaat sta en ‘onvoldoende saldo’ zie staan. Ik mag overigens wel rood staan op mijn betaalrekening, en vroeger gebeurde me dat regelmatig. Maar dat is alweer een tijdje geleden. Een liquiditeitsoverzicht is vrij eenvoudig te maken. Ik start met mijn inkomsten, en haal daar vervolgens al mijn uitgaven vanaf in drie categorieën:

  1. Betaal Jezelf Eerst: het geld dat ik naar mijn spaarrekening en beleggingsrekening boek, en de aflossing van de hypotheek.
  2. Vaste Lasten, die maandelijks of met een andere frequentie steeds terugkomen.
  3. Overige uitgaven, waarbij ik voor de voorspelling mijn gemiddelde bedrag aan boodschappen, kleding en overige uitgaven per maand (bijvoorbeeld eten buiten de deur) opneem in het overzicht.

Je kunt het Liquiditeitsoverzicht dat ik gebruik (met fictieve cijfers) hier downloaden, het staat ook op de Downloads-pagina.

In dit voorbeeld houd ik aan het einde van de meeste maanden geld over, op een paar maanden na die in het rood eindigen. Dat vul je dan aan vanuit de buffer van de maanden daarvoor, en/of je zorgt ervoor dat je in die maand geen (andere) gekke dingen doet.

Hoe stuur jij op liquiditeit?