Nadenken over mijn broker

  • Berichtcategorie:Beleggen

Een ware schokgolf ging er eind augustus van dit jaar door FIRE land. De grootmeester van de Nederlandse FIRE beweging, collega-blogger Mr. FOB, heeft zijn beleggingsstrategie aangepast. Dat gebeurde eerder in 2018 ten gevolge van de MIFID-II regels waardoor veel Amerikaanse ETFs niet meer in Nederland te koop zijn. En nu dus alweer.

Dit keer is de aanleiding de berichtgeving in de media over de situatie bij De Giro. Die hebben een stevige tik op de vingers gekregen van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Mr. FOB is er dus vertrokken, met medeneming van zijn vermogen. En de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) treft voorbereidingen voor een stevige schadeclaim tegen DeGiro wegens misleiding bij de beantwoording van vragen over risico’s die klanten liepen bij de bekende internetbroker. En ook afgelopen weekend stond er een uitgebreide reconstructie over de gang van zaken bij De Giro in het FD.

Zelf houd ik de ontwikkelingen in beleggingsland ook in de gaten. Eerder dit jaar schreef ik er al een uitgebreide blogpost over. Tijd om daar nog eens op door te bouwen…

Waarom een broker belangrijk is

Als je gaat beleggen dan heb je een ‘broker’ nodig. Een partij via welke je jouw aankopen en verkopen op de diverse aandelenmarkten kunt doen, en die jouw aandelenportefeuille beheert. En daarbij is het zaak om iets verder te kijken dan een mooie app en een gebruiksvriendelijke internetomgeving. Ik kijk ook naar tarieven, vermogensscheiding, de bankvergunning, het aanbod aan fondsen en aandelenmarkten, en nog wat andere dingen.

Tarieven

De tarieven die je betaalt aan de broker zijn belangrijk voor je uiteindelijke rendement. Dat eten ze namelijk gedeeltelijk op. Daar kun je genoeg rekenvoorbeelden van vinden als je even zoekt op internet. FinancElle heeft er onlangs over geschreven, en Mr. FOB werkt zijn overzicht regelmatig bij. Tarieven per transactie, in een aantal gevallen ook een servicefee per maand of per kwartaal voor het bewaren van je portefeuille. Welke broker voor jou het voordeligst is, hangt heel erg af van je beleggingsstrategie je volgt. Welke fondsen koop je, hoeveel transacties doe je, wat zijn je gemiddelde bedragen per transactie. En let ook op de kleine lettertjes. Bij één van mijn vorige brokers realiseerde ik mij pas na een paar jaar dat zij een ‘servicefee’ inhielden op elke dividendbetaling. Door over te schakelen naar een abonnement waar dat niet het geval was, verdiende ik in één klap meer dan € 100 per jaar. Goedkoop is ook niet alles, en gratis bestaat niet (meer). Dat blijkt maar weer uit de situatie bij DeGiro. Ik hoef niet persé de allergoedkoopste broker te hebben, als de prijs/kwaliteit verhouding maar goed voelt. Goede dienstverlening heeft een prijs.

Vermogensscheiding

Maar je wilt ook dat je vermogen veilig is. Bij DeGiro had dat zo maar heel erg mis kunnen lopen, en dan waren tienduizenden beleggers hun belegd vermogen geheel of gedeeltelijk kwijt geweest. Brokers zijn verplicht om het belegde vermogen van hun klanten strikt gescheiden te houden van hun eigen financiën. Dat is bij DeGiro niet altijd helemaal netjes verlopen. De portefeuilles van klanten horen te worden ondergebracht in een apart ‘bewaarbedrijf’, dat helemaal losstaat van de broker. En dat dus overeind blijft als de broker failliet gaat. Voordat ik kies voor een broker, doe ik altijd even onderzoek naar het bewaarbedrijf. Ik kijk dan ook of bijvoorbeeld de AFM daar opmerkingen over gemaakt heeft. Ik hoop maar dat ze daar, na de affaire met DeGiro, een beetje beter op letten…

Bankvergunning

Daarnaast heb ik jaren geleden al besloten dat ik alleen werk met brokers die een bankvergunning hebben. Mocht ik dan toevallig tussen twee beleggingstransacties in een hoog bedrag op die rekening hebben staan, dan is dat in elk geval tot € 100.000 gedekt door het depositogarantiestelsel. Het voelt ook gewoon beter. Ik heb dat geklooi van DeGiro met hun geldmarktfonds nooit begrepen. En ik houd niet van dingen die ik niet begrijp. Na het rapport van de AFM begrijp ik het een stukje beter. En ben ik blij dat ik dat risico niet gelopen heb.

Omvang

Daarnaast zit ik niet graag bij een kleine broker met weinig klanten. ‘De omvang doet ertoe’ in de financiële sector. Een grotere partij krijgt lagere tarieven en is beter in staat om een veilig en technisch hoogwaardig handelsplatform te bouwen en te onderhouden.

Aanbod

Tsja, en dan het aanbod. Want uiteindelijk heb je een broker om aandelen en andere beleggingsproducten te kopen en te verkopen. Ik zoek dus een breed aanbod aan fondsen en aandelenmarkten. Uit het verleden heb ik hier slechte ervaringen mee. Ik belegde oorspronkelijk via mijn ‘huisbank’, de Rabobank. Dat was destijds de plek waar ik, zonder na te denken of te vergelijken, al mijn financiële diensten betrok. Bankieren, sparen, beleggen, verzekeren, de hypotheek, alles. En bij de Rabobank kon je beleggen op alle grote beurzen. Maar het fondsenaanbod was beperkt tot de fondsen van Robeco. Destijds onderdeel van de Rabobank. En die kenmerkten zich door hoge kosten en achterblijvende resultaten. Niet voor niets waren mijn beleggingen het eerste financiële product dat ik weghaalde bij de Rabobank.

Kleinere Lettertjes

En nog wat kleinere, maar daarom niet minder belangrijke, dingetjes. Ik ben geen voorstander van brokers die jouw effecten uitlenen. DeGiro doet dat bijvoorbeeld, tenzij je een (duurdere) Custody Account neemt. Bij Binck kan het ook, maar daar moet je de optie tenminste expliciet aanzetten. Standaard gebeurt het niet. Ook houd ik niet van ‘stiekeme’ tarieven voor bijvoorbeeld het ontvangen van dividendbetalingen of andere ‘speciale handelingen. En kijk ook even wat het kost als je ooit weer weg wilt gaan. DeGiro rekent minimaal € 100 per effectenregel om over te boeken naar een andere broker, bij Binck kost dat ‘maar’ € 25 per effectenregel. Over het algemeen zijn dit dingetjes die je niet ziet in het scherm voordat je op de ‘OPEN NU HEEL EENVOUDIG EEN REKENING’ knop drukt. Hiervoor moet je toch echt even in de voorwaarden en tariefoverzichten duiken. Doe dat dus ook!

De Markt

Voor mij valt de markt voor beleggingen uiteen in drie categorieën. De eerste categorie omschrijf ik als Videospelletjes en Andere Boeven. De tweede categorie is Beheerd Beleggen waarbij een partij jouw beleggingen voor jou beheert en de keuzes maakt op basis van een vooraf besproken profiel. En de derde categorie is Zelf Beleggen, waarbij je zelf aan de slag gaat op de beurs.

Beleggen is geen videospelletje

Een mooie uitspraak. helaas niet van mij. Ik las ‘m een tijdje terug bij The Simple Dollar. En ik vind ‘m erg toepasselijk. Want de laatste jaren zijn er diverse partijen op de markt verschenen die beleggen behandelen als ware het een videospelletje. Ze richten zich vooral op jongere beleggers en maken het wel erg laagdrempelig. In Amerika is er veel te doen over Robinhood, maar in Nederland vind ik partijen als Peaks, BUX, en Semmie, eigenlijk geen haar beter.

Al die apps en de dure beleggingsproducten daar achter kan ik dus niet serieus nemen. Dat heeft weinig te maken met beleggen. Dat is een heel duur videospelletje spelen. Je wordt verleid om zo veel mogelijk te handelen. Oftewel zoveel mogelijk kosten te maken / geld in de zakken van de broker te stoppen. Als jij handelt, verdienen zij. Ik blijf er dus weg en zal het ook nooit aan iemand aanraden, hoeveel geld ze me ook bieden….

Een aparte categorie zijn de partijen via welke je in CFDs kunt handelen. Trading212 heeft zo’n tak, maar ook AvaTrade, Plus500 en eToro. CFDs zijn complexe hefboomproducten, wat betekent dat je meer dan je inleg kunt verliezen. Ik blijf mij verbazen dat die gedrochten gewoon verkocht mogen worden terwijl een eenvoudige Amerikaanse ETF te ingewikkeld is voor ons, eenvoudige beleggers. Een tijd geleden heb ik al uitgebreid geschreven over beleggen met CFDs en waarom ik daar nooit aan zal beginnen. Misschien zijn de videospelletjes en de boefjes leuk om even te proberen met een klein bedrag. Maar naar mijn bescheiden mening zijn ze absoluut niet geschikt voor iemand die beleggen wil inzetten als serieus instrument voor vermogensopbouw. Een aantal van deze partijen biedt ook ‘gewone’ brokerdiensten aan, maar ik vermijd ze.

Beheerd Beleggen

De tweede categorie is Beheerd Beleggen. Laten beleggen door iemand anders met jouw geld. Bekende namen hier zijn Meesman, Binck Forward en Comfort en Evi Van Lanschot. Maar in totaal zijn er in Nederland zo’n 160 partijen actief die Beheerd Beleggen / vermogensbeheer aanbieden. Vergelijkingswebsite Finner heeft een mooi overzicht en helpt je bij het kiezen van een goede partij. Beheerd Beleggen is prima als je geen zin hebt om zelf je keuzes te maken en er geen tijd en energie in wilt steken, maar wel mee wilt profiteren van het hogere verwachte rendement van aandelenmarkten op de langere termijn. Daar staan dan uiteraard wel hogere kosten tegenover. Het is een afweging. Vriendin is bijvoorbeeld een zeer tevreden gebruiker van Beheerd Beleggen.

Zelf Beleggen

Ik ben een groot voorstander van Zelf Beleggen. Zelf mijn aankopen en verkopen doen op de beurs. Dat is helemaal niet ingewikkeld en het vereist nauwelijks nog specifieke kennis. Het is met de beleggingsproducten van tegenwoordig helemaal niet moeilijk om zelf een breed gespreide portefeuille op te bouwen. daar heb je echt geen hulp van dure beleggingsadviseurs voor nodig. Dat geld kun je dus beter in je zak houden in je beleggingen stoppen en laten renderen. Mijn eigen strategie is daar een voorbeeld van, het kost me maandelijks een paar minuten om mijn nieuwe aankoop te doen.

Ook voor de in Nederland actieve brokers heeft Finner een handig overzicht. Daar filter ik eerst de CFD-traders (zie hierboven onder de categorie boefjes…) uit. Daarna zie je dat vrijwel elke grote Nederlandse financiële dienstverlener ook beleggen aanbiedt. De grote banken, Nationale Nederlanden (Fitvermogen met alleen NN fondsen), Aegon (met alleen eigen fondsen), ASN en Triodos (beide aardig voor mens en milieu). Ik laat ook de brokers die alleen eigen fondsen aanbieden, of een heel beperkt assortiment hebben, buiten beschouwing. Want soms verandert je beleggingsstrategie, of wil je een specifiek fonds kopen of met wat ‘speelgeld’ gaan klooien met opties of andere producten. Dan wil ik niet meteen moeten overstappen naar een nieuwe broker. Ik zocht immers een breed aanbod…

Dan houd je eigenlijk maar een paar keuzemogelijkheden over. Beleggen via een van de grootbanken, of via één van de gespecialiseerde brokers.

En dan wordt het dus een kwestie van persoonlijke voorkeur. Van welke beleggingsstrategie je gaat volgen. Welke fondsen je van plan bent te kopen. Hoe vaak je denkt te handelen. Daar moet je dus voor jezelf een idee van hebben om een goede keuze te maken. Je zult op de websites moeten kijken naar het assortiment, de tarieven en de kleine lettertjes. Dat is sowieso altijd verstandig om te doen…

Beleggen via de Grootbanken

Het assortiment van de grote banken is over het algemeen iets beperkter, maar dat hoeft natuurlijk geen probleem te zijn. Voordeel is natuurlijk wel dat de Nederlandse overheid de systeembanken (in elk geval Rabo, ABN AMRO, ING en SNS) niet failliet zal laten gaan. Dat is overigens maar een beperkte garantie wat mij betreft, want de beleggingstak kan natuurlijk wel afgesplitst worden, het is geen systeemtaak. Maar qua veiligheid scoren de systeembanken wel een extra plusje.

Nadeel vind ik wel dat ik, als ik wil beleggen, ook een bankrekening moet openen bij de betreffende systeembank. En dat zijn extra kosten, tenzij ik (weer) zou gaan beleggen bij mijn huisbank.

En wanneer je jouw beleggingen aanhoudt bij dezelfde bank als je hypotheek, dan loop je het risico dat deze bij faillissement tegen elkaar worden weggestreept.

Gespecialiseerde brokers

Maar er zijn ook nog gespecialiseerde brokers. En als je je daarin verdiept, dan zie je de effecten van een enorme consolidatieslag. Er zijn eigenlijk nog maar drie ‘clusters’ over. Elk met z’n eigen specifieke voor en nadelen. Schematisch heb ik geprobeerd dat weer te geven in onderstaande figuur.

Allereerst het cluster ‘Flatex / DeGiro’. Waarbij DeGiro eind 2019 is overgenomen door New Bird On The Block Flatex. Een overname die voor mij in een iets ander daglicht is komen te staan door de publicaties over de problemen bij DeGiro, maar goed. Ik ben, na alle publicaties, erg blij dat mijn beleggingen niet bij DeGiro zitten. Ik ben ook erg blij dat ik niet aan affiliate marketing doe en geen stukjes op mijn blog heb geschreven om mensen aan te moedigen klant te worden bij DeGiro. Dat is (was) best lucratief voor kleine bloggers zoals ikzelf, maar ik doe daar niet aan mee. Ik ben erg benieuwd hoe Flatex en DeGiro er over een paar jaar uitzien op de Nederlandse markt. Vooralsnog roept Flatex dat DeGiro als zelfstandig merk actief zal blijven, maar dat heb ik wel vaker gehoord….

Bij Binck bijvoorbeeld, het tweede cluster. Die riepen hetzelfde toen ze Alex Vermogensbeheer overnamen. De merknaam Alex is inmiddels helemaal verdwenen. Binck is overgenomen door het Deense Saxo Bank, wat op haar beurt weer in handen is van een Chinees bedrijf, Geely. Ik merk er nog weinig van maar dat zal vast wel komen. Voor zover bekend zijn er geen openstaande issues met de AFM, wel lees ik berichten over een niet-zo-fijne bedrijfscultuur.

En dan is er nog een derde groep van zelfstandige brokers. Ik noem ze het ‘IB-cluster’. Het zijn zelfstandige brokers, waarvan Lynx de bekendste is. Maar ook bijvoorbeeld Today’s Groep en Mexem (waar ik nog nooit van gehoord had totdat ik ze in het overzicht van Finner zag staan) reken ik tot dit cluster. Wat ze gemeenschappelijk hebben, is dat ze allemaal gebruik maken van het platform van Interactive Brokers (IB).

Interactive Brokers is het grootste beleggingsplatform van de Verenigde Staten. Je kunt als derde partij ook gebruik maken van hun platform, feitelijk zet je er dan een eigen website voor, maar de transacties en de effectenbewaring worden afgehandeld door (onderdelen van) Interactive Brokers. Dat betekent dat je afhankelijk bent van het effectengarantiestelsel van de Verenigde Staten. Ook krijg ik niet helder hoe je beschermd bent bij calamiteiten bij Interactive Brokers. Mexem staat bovendien niet onder Nederlands toezicht van de AFM. Het zal best een goed platform zijn van IB, maar er zit mij teveel onzekerheid omheen waar het de bescherming van mijn vermogen betreft.

Dwalen van Broker naar Broker

Ik ben de afgelopen 12 jaar drie keer van broker gewisseld: van Rabo naar SNS Fundcoach naar Alex naar Binck (intracompany, voordat Binck Alex volledig integreerde). Ik blijf nog even rustig zitten want Binck bevalt mij goed. Al volg ik de ontwikkelingen wel, want zoals je hierboven ziet is de markt behoorlijk in beweging.

De jaarlijkse kosten van het aanhouden van mijn portefeuille bij Binck bedragen op dit moment een paar honderd euro. Dat is de maandelijkse servicefee en de optelsom van mijn transactiekosten. Het gaat om minder dan 0,15% van mijn portefeuille, dat heb ik best over voor goede service en een veilig vermogen.

Bizar genoeg denk ik overigens dat je op dit moment bij DeGiro veiliger bent dan de afgelopen vijf jaar het geval is geweest. De AFM zit er bovenop (al had ik dit graag een paar jaar eerder gehoord), en Flatex heeft er alle belang bij om mee te werken met de AFM en niet teveel klanten kwijt te raken. Wel merk ik in mijn omgeving dat veel mensen een bittere nasmaak hebben over het risico dat ze hebben gelopen en de onwaarheden die verteld zijn, en dat ze daarom weg willen. Ik weet ook niet wat ik zou doen als mijn beleggingen op dit moment bij DeGiro lagen.

Naast Mr. FOB zijn ook verschillende andere bloggers na aan het denken over wat ze gaan doen met hun beleggingen. Kaskoe schreef erover, en Reclamelinkjes zonder waarschuwing Fire For Women heeft onlangs een reclamepraatje blogpost over Binck geschreven.

Hoe kies jij jouw broker?

En weer een bank erbij in de spreadsheet

Mijn spreadsheets veranderen nog voortdurend. Er gaat geen maand voorbij of ik bedenk wel een nieuwe functie, grafiek, of ander iets om mijn persoonlijk financieel spreadsheet-imperium ingewikkelder beter te maken. En soms komen er ook verzoekjes van buiten. Zo werd ik onlangs benaderd door een lezeres uit België. Ze wilde mijn administratiespreadsheet graag gaan gebruiken, maar bankiert bij BNP Paribas. Of ik zou kunnen kijken of mijn spreadsheet hiervoor aangepast kan worden?

‘k Heb getwijfeld over België…

Geldnerd houdt wel van een beetje prutsen aan zijn spreadsheets, dus daar wilde ik best even naar kijken. Ze stuurde een voorbeeld van het exportbestand, en ik ging aan de slag. Op zichzelf is dat niet zo ingewikkeld. Ik heb een goede basismodule. Die hoef ik alleen maar aan te passen zodat die de bestandsnaam goed herkent. Dan heb ik het bestand binnen in de administratiespreadsheet op het Data-werkblad.

De tweede stap is iets ingewikkelder. Jaren geleden heb ik de manier waarop mijn spreadsheet de transacties opslaat gestandaardiseerd op het (uitgebreide) CSV format van de Rabobank. Die stuurt in dat bestand namelijk heel veel informatie mee. Bestanden van andere banken ‘plot’ ik op die veldnamen. Kolom D is bijvoorbeeld voor het volgnummer van de transactie, en kolom H voor het transactiebedrag. Ik hussel de kolommen dus door elkaar om ze in die volgorde te krijgen, op die manier zou je ook gegevens van meerdere banken in één administratie kunnen stoppen. Daarbij zorg ik er ook voor dat de verschillende kolommen het juiste format krijgen. Alle datumvelden worden omgezet naar dag-maand-jaar (dd-mm-yyyy), en alle velden met bedragen naar een format met puntjes tussen de duizendtallen en twee decimalen achter de komma.

Klinkt ingewikkeld? Valt wel mee. Het kostte me een uurtje, het bestand van BNP Paribas was redelijk eenvoudig. Dus nu kan de administratiespreadsheet ook bestanden van de Belgische BNP Paribas importeren. Ik heb verder de code ververst met de actuele code uit mijn eigen administratie. Ook zijn de grafieken vernieuwd, daarover volgt binnenkort nog een aparte blogpost. Maar die kun je dus niet voor elke bank gebruiken.

Je kunt de meest recente versie van de administratiespreadsheet gewoon gratis downloaden, uiteraard via mijn Downloads-pagina.

Grote verschillen tussen banken

Het valt me steeds weer op hoe groot de verschillen zijn tussen de verschillende banken. Lang niet allemaal delen ze dezelfde informatie met hun klanten. Ja, de datum, het bedrag en de tegenpartij krijg je overal wel. Maar soms ook niet veel meer dan dat. Het TXT-bestand van ABN AMRO is bijvoorbeeld erg beperkt, het CSV-bestand van de Rabobank bevat een schat aan informatie. Zo stuurt de Rabobank bijvoorbeeld ook de mutatiesoort mee. Daarmee kan ik bijvoorbeeld statistiekjes bijhouden over mijn betaalgedrag, waar ik zelf iets bijgebouwd heb om creditcardtransacties en Apple Pay transacties bij te houden. Met het bestand van ABN AMRO kan ik dat niet, en bij ING en ook Rabo dus weer wel. Het klinkt misschien gek, maar voor deze datanerd is dit toch wel een reden om mijn betalingsverkeer nog even bij de Rabobank te houden. Meer informatie geeft mij meer mogelijkheden.

Ja, bij ABN AMRO kan ik dan nog wel met ingewikkelder bestanden aan de slag, formaten MT940 en CAMT.053 gebaseerd op internationale standaarden van SWIFT en ISO. Misschien, als ik er ooit zin in heb, bouw ik nog wel eens een importmodule om die formaten te kunnen importeren. Net als Mr. FightToFIRE (ook al uit België) hoop ik eigenlijk dat de Europese richtlijn PSD2 leidt tot iets van standaardisatie. Maar ik zie er nog weinig van.

Vernieuwde ING import

Onlangs kreeg ik van een lezer bericht dat ING een nieuw soort CSV bestand met andere naamgeving en andere indeling aanlevert. En dan werkt mijn import niet meer. Op hun website stond helaas geen beschrijving, maar gelukkig was blogcollega Uitklokken zo vriendelijk om mij een voorbeeldbestand te sturen. De ING-import werkt dus weer.

Meer dan twintigduizend downloads

Inmiddels zijn mijn spreadsheets overigens al meer dan 20.000 keer gedownload. Dat vind ik best wel veel. Ik hoop dat veel mensen er plezier aan beleven, en ze ook zelf verder uitbreiden om beter geschikt te zijn voor hun eigen financiële situatie. Mijn beleid blijft hetzelfde. Je kunt ze gratis downloaden, ik ben zelfs niet geïnteresseerd in jouw e-mailadres, en ze zijn volledig vrij voor eigen gebruik. Vragen stellen mag en ik doe mijn best om ze te beantwoorden, maar ik geef geen enkele garantie of reactietermijn. Ik doe dit allemaal ook maar als hobby naast mijn baan. Als je een kant-en-klare administratie zoekt dan zijn er andere (betere) opties.

Heb jij een administratie?

Stille revoluties in Beleggingsland?

  • Berichtcategorie:Beleggen

De wereld van het beleggen klinkt best wel spannend, en sommige mensen vinden het geen fijn idee dat de waarde van hun inleg kan dalen. En ook achter de schermen rommelt het. Er zijn grote veranderingen aan de gang bij de tussenpersonen waar je als particulier je centjes kwijt kunt.

Beleggen in vroeger tijden

Toen Geldnerd ooit begon met beleggen, vele jaren geleden, was dat het domein van de grootbanken. Die boden hun klanten toegang tot ‘de beurs’ en een select aantal fondsen, meestal van hun eigen fondshuis. Geldnerd had z’n hele financiële huishouding destijds bij de Rabobank geparkeerd, en daar was je dus veroordeeld tot de fondsen van Robeco (dat toen een volledige dochter van de Rabobank was). De kosten van handelen waren hoog. Als ik in mijn archief kijk, dan werd er rond het jaar 2000 rustig € 12 gerekend voor een order in een AEX-fonds die een waarde van minder dan € 1.000 had. En ook de (verborgen) kosten van de Robeco-fondsen waren hoog. Ik verdiepte me daar destijds nog totaal niet in, maar in een oud jaarverslag vond ik een cost ratio van ruim 1,1%. Dat zijn ongekende kosten voor hedendaagse begrippen.

In mijn beleggingsspreadsheet van het jaar 2008 (toen maakte ik voor elk jaar nog een nieuwe sheet!) duikt ineens SNS Fundcoach op. Het bedrijf Fundcoach was een aantal jaren eerder opgericht, en inmiddels overgenomen door SNS Reaal. Het presenteerde zich als de eerste Nederlandse fondsensupermarkt, had een breder aanbod en hanteerde ook fors lagere tarieven. Vanaf dat moment zie ik ook meer ‘exotische’ beleggingen opduiken in mijn portefeuille. Fondsen van Blackrock en Merrill Lynch bijvoorbeeld, maar ook het eerste Vanguard fonds duikt op in mijn beleggingen, net als het Noorse Skagen.

Goed voorbeeld doet goed volgen. Inmiddels was er ook Alex Vermogensbeheer. Daar heb ik net na mijn echtscheiding een deel van mijn vermogen ondergebracht, uiteindelijk heb ik van 2013 tot 2017 van hun diensten gebruik gemaakt. SNS Fundcoach en Alex zijn overigens beide overgenomen door Binck Bank, en inmiddels volledig geabsorbeerd. Binck biedt nog wel een dienst aan met de naam Fundcoach, maar de merknaam Alex is volledig verdwenen. En Binck Bank is natuurlijk inmiddels overgenomen door het Deense Saxo Bank. Die overigens inmiddels voor ruim 51% eigendom is van de Chinese autofabrikant Geely, las ik toen ik er wat dieper in dook. Ik weet niet of ik daar nou meteen zo enthousiast van word….

Versnippering

De Nederlandse beleggingsmarkt is inmiddels ook behoorlijk versnipperd. DeGiro heeft als goedkope broker stevig aan de weg getimmerd, maar is inmiddels overgenomen door de nog goedkopere ‘new kid on the block’ Flatex. En dan is er ook nog Lynx. Daarmee hebben we de belangrijkste brokers wel gehad, denk ik. Alhoewel vergelijkingssite Finner een uitgebreider overzicht heeft.

Maar goed, er valt dus het nodige te kiezen. En voor een breed aanbod aan beleggingsopties hoef je echt niet meer de hoofdprijs te betalen. Mr. FOB houdt een uitgebreid overzicht bij van de goedkoopste opties om te beleggen, bij verschillende beleggingsprofielen. En al die tijd zaten de Grootbanken in de verdediging. Te duur, te log, en het aanbod te beperkt. Een weldenkende belegger zit dus niet meer bij één van de grote banken?

De terugkeer van de kolossen?

Het afgelopen jaar viel het me op dat de grote banken zich toch weer begonnen te roeren. Er werd weer geadverteerd met hun beleggingsaanbod. Deels heeft dat natuurlijk te maken met de sterke stijging van de aandelenbeurzen. En ook met de rentestand. Banken moeten hun overtollig spaargeld stallen bij de Europese Centrale Bank, en daar betalen ze momenteel netto rente voor. Eigenlijk hebben ze dus liever dat hun spaarklantjes het geld in aandelen steken. Dat is goedkoper voor de bank.

Puur uit nieuwsgierigheid heb ik een tijdje geleden het aanbod van de Rabobank weer eens bekeken. Het was voor het eerst in meer dan 10 jaar dat ik mij daar in verdiepte. Dat kwam ook omdat een lezer mij vroeg om eens te kijken naar zijn portefeuille, die volledig bij de Rabobank geparkeerd stond. Voor mij is het nog steeds niet aantrekkelijk. De kern van mijn portefeuille wordt gevormd door een handvol exchange-traded funds (ETFs) van Vanguard en iShares. Maar geen enkel fonds uit mijn portefeuille is verkrijgbaar bij de Rabobank. Rabo rekent tot € 100.000 0,06% per kwartaal, en over het meerdere 0,03%, met een minimum van € 5 en een maximum van € 100 (Binck: maandelijks €3,50 + 0,01% van de portefeuille). Daarmee ben ik bij Binck veel goedkoper uit. De transactietarieven van Rabo zijn wel lager dan vroeger, maar met één transactie per maand ben ik bij Binck echt goedkoper uit. En beleggers bij DeGiro betalen één keer per maand zelfs helemaal geen transactiekosten als ze een fonds uit de kernselectie kopen. Ook bij ABN AMRO vind ik de kosten nog niet echt laag en het assortiment beperkt, ook hier kan ik geen enkel fonds uit mijn huidige portefeuille verhandelen.

Banken willen het zelf doen

Onlangs las ik een interessant artikel in het FD. Het ging over de manier waarop de grote banken proberen om iets meer geld over te houden aan hun beleggende klanten. Niet door de tarieven te verhogen (die zijn al vrij hoog, zagen we net), maar door de fondsen die ze aanbieden goedkoper te maken. Ze maken namelijk eigen fondsen. Het is een langere-termijn gevolg van het provisieverbod, dat in Nederland in 2014 is ingegaan. Nu de fondsaanbieders de banken niet meer mogen betalen voor het voeren (en aanprijzen) van hun producten, lopen de banken inkomsten mis. Bovendien willen steeds meer beleggers (goedkoop) passief beleggen en liefst ook duurzaam, een gebied waar (te) weinig aanbod is. Dus gaan de grote banken het zelf doen, maar wel elk op een andere manier.

ING wordt zelf een soort van fondshuis, en gaat huisfondsen samenstellen met vooral individuele aandelen en obligaties. Alleen voor specialistische categorieën, zoals schuld uit opkomende markten, worden externe beleggingsfondsen gebruikt. ABN AMRO, blijkbaar Nederlandse marktleider in vermogensbeheer, maakt ook deels eigen huisfondsen met individuele aandelen en obligaties, Verder gebruiken ze hun Franse dochtermaatschappij ABN Amro Investment Solutions om te bekijken welke manager het beste is voor specialistische categorieën. ABN bepaalt hoe die het fonds moet beheren en tegen welke kosten, er komt dan een soort speciaal fonds exclusief voor ABN-klanten. Rabobank maakt gebruik van BlackRock, de grootste vermogensbeheerder ter wereld, die voor Rabo gaat bekijken welke fondsen aan hun eisen voldoen. BlackRock regelt dan ook een speciaal fonds voor Rabo-klanten. Het is een juridische constructie voor de beleggingen. Ik weet niet hoe het jou vergaat, maar ik word niet meteen enthousiast. Want ‘huisfonds’ heeft voor mij toch de smaak van ’te klein en te duur’. ING en Rabobank beginnen hier net mee, maar het artikel sluit af met de constatering dat ABN AMRO de kosten voor klanten niet verlaagd heeft. Het gaat dus opnieuw om de eigen winstmarge, lijkt het.

Tenslotte

Terug naar de grootbanken? Ik niet. Wel volg ik met interesse de ontwikkelingen bij Binck Bank (mijn broker) na de overname door Saxo Bank, en de ontwikkelingen bij de combinatie van DeGiro en Flatex. Want vooralsnog lijken me dat de combinaties met het meest brede en goedkoopste beleggingsaanbod.

Kijk jij ook af en toe naar wat er gebeurt in beleggingsland?

Administratiespreadsheet ondersteunt nu SNS import

Rond Nieuwjaar werd ik benaderd door lezer Jelle. Of ik eens wilde kijken of ik mijn administratiespreadsheet geschikt wilde maken voor het importeren van boekingen van de SNS?

Dat wilde ik wel. De afgelopen maanden zijn mijn spreadsheets een beetje verwaarloosd. Normaal is de herfst en de winter typisch de tijd dat ik graag programmeer. Maar door een vakantie in oktober en mijn operatie in november (en het daaropvolgende herstel) was het er tot op heden niet echt van gekomen. Daarnaast steek ik momenteel ook tijd in het ‘verkennen’ van Python en heb ik in de Kerstperiode mijn financiële aanpak uitgeschreven.

Kortom, het werd wel eens tijd om nog iets met de oude trouwe sheets te doen. Jelle was zo vriendelijk om mij een voorbeeldbestand te sturen. Op de website van SNS vond ik een goede beschrijving van de opbouw van dat bestand. Het kostte een paar uurtjes werk, maar toen was het er ook. Daarmee ondersteunt de spreadsheet nu imports van de grote banken ABN AMRO, ING, Rabobank en SNS, en ook KNAB.

Je kunt de meest recente versie van de administratiespreadsheet downloaden via mijn Downloads pagina, waar je ook al mijn andere spreadsheets kunt vinden.

Binnenkort komt er ook nog een nieuwe versie van de FIRE Calculator aan. Verschillende mensen hebben me gevraagd om ook Pijler 3 (aanvullende individuele verzekeringen) mee te kunnen nemen in de berekeningen. Daar ga ik me binnenkort eens over buigen.

Gebruik jij een spreadsheet voor het bijhouden van jouw financiën?

Banken hebben weinig geleerd

Vorige week was geen beste week voor het imago van een aantal grote banken. <sarcasme aan>Je zou bijna denken dat ze niets geleerd hebben van de afgelopen crisis</sarcasme uit>. En alhoewel Geldnerd eigenlijk niets anders verwacht had (mijn vertrouwen in de banken beweegt zich al jaren rond het vriespunt), ben ik toch een beetje teleurgesteld. Want ergens diep van binnen hoop je toch dat de mensheid af en toe laat zien dat we wel tot leren in staat zijn.

Champagne en kaviaar van de voedselbank

Allereerst was daar natuurlijk de salarisverhoging voor die arme, zwaar onderbetaalde topman van de ING. Na een gloedvol betoog dat het toch echt niet kon dat hij de champagne en kaviaar bij de voedselbank moest halen, kwam de begripvolle en maatschappelijk zeer betrokken raad van commissarissen van de ING met het voorstel om zijn salaris dan maar met 50% te verhogen tot € 3 miljoen per jaar. Heel handig ook dat dit bekend werd op ongeveer hetzelfde moment als de salarisverhoging voor de rest van het personeel. Die bedroeg 1,7%.

Uiteraard buitelde politiek Den Haag weer over elkaar heen van verontwaardiging. Dat is overigens ook wel hypocriet. Want vorig jaar heeft de Tweede Kamer een motie om strengere regels in te voeren juist verworpen. VVD, CDA en D66 wilden ‘bewegingsruimte houden voor het nieuwe kabinet’ (broehaha). ChristenUnie (die de motie oorspronkelijk mede indiende), Forum voor Democratie en de SGP stemden ook tegen, en daarmee werd een motie voor strengere regels verworpen. Gisteren trok de ING het voorstel in, waarbij de voorzitter van de Raad van Commissarissen toegaf dat ze ‘de reacties op deze gevoelige kwestie onderschat hadden’. In gewone mensentaal: wij zijn een beetje wereldvreemd, weten niet wat er speelt in de samenleving, en laten daarmee zien dat we inderdaad niets geleerd hebben sinds 2008…

Ik ben gelukkig op geen enkele manier klant van ING, dus ik hoef me ook niet te buigen over de vraag of dit voldoende aanleiding is om er te vertrekken (dat schijnen duizenden klanten wel gedaan te hebben). Maar het voelt allemaal niet fijn, en de argumenten van de voorzitter van de raad van commissarissen (buitenlandse CEO’s krijgen beter betaald) vind ik eigenlijk ook niet interessant. Als het salaris je niet bevalt, dank zoek je maar een andere baan. Punt.

0,5% extra rente voor iedereen!

Was het maar waar… Maar het had wel gekund. In het persbericht over de jaarresultaten van de Rabobank las ik ook dat die bank de afgelopen jaren € 1,5 miljard aan boetes heeft betaald voor ‘stoute dingen’. Dingen zoals het manipuleren van de LIBOR-rente, waar indirect iedereen de dupe van is geworden (ja, ook jij!). Of het witwassen van Mexicaans drugsgeld. Dingen waar gewone mensen voor naar de gevangenis gaan, maar bedrijven niet.

Stel je nou eens voor dat de Rabobank zich gewoon netjes zou gedragen. Dan hadden ze die boetes niet hoeven betalen. En stel je nou ook eens voor dat ze van hun winst van € 2,7 miljard 10% beschikbaar stelden voor hun klanten. Gewoon, omdat ze van oorsprong een coöperatieve bank zijn. En die horen hun klanten het belangrijkste te vinden. Dan had je een potje gehad van € 1,7 miljard. En als je dan weet dat de Rabobank eind 2017 € 340,7 miljard aan spaargeld had staan? Dan hadden ze al hun klanten dus 0,5% extra aan spaarrente kunnen geven. Dat lijkt niet veel, maar het is 10 keer zoveel als de 0,05% rente die ze nu betalen. Tsja, hier komt dan weer veel minder commotie over in de media…

Geld kost geld

Niet alleen geld lenen kost geld, bij je geld kunnen ook. Het bericht was alweer iets ouder, maar de kosten van bankieren waren over de hele linie weer gestegen. Het meest bij de ING, dat komt vast omdat het salaris van hun topman verhoogd moet worden…

En dan moet het wel werken…

Ook afgelopen week(end)… ABN AMRO strompelde van de ene DDOS-aanval naar de andere. ABN staat op het moment dat ik dit schrijf op nummer 1 in de top-10 van AlleStoringen, en ook de ING staat in deze top-10. Ook in 2017 voerde ABN AMRO de lijst van meest storingsgevoelige banken aan.

Tenslotte

En ik? Voorlopig heb ik weer geen concrete actie ondernomen. Al moet ik wel zeggen dat ik voor het eerst echt de alternatieve banken heb vergeleken, en één bank een mailtje heb gestuurd om te vragen welke bestandsformaten ze ondersteunen voor het downloaden van mijn transacties (iets dat ik op hun website niet kon vinden). Want waar ik ook naartoe ga, mijn administratie moet kunnen blijven draaien!

Zo. Dat was weer een ouderwetse boze Opa Geldnerd post…

Heb jij nog actie ondernomen na de bankenblunders van afgelopen we(e)k(en)?

Kleine ergernissen automatiseren

Ik ben niet altijd tevreden over de Rabobank, maar op één punt zijn ze in elk geval beter dan de ABN AMRO bank (waar Geldnerd en Vriendin hun gezamenlijke rekening hebben). En dat ene punt is de exportfunctie voor transacties.

Zoals bekend download ik (vrijwel) elke week de boekingen van mijn bankrekeningen om ze te importeren in mijn administratie-spreadsheets. Gewoon alle boekingen van alle rekeningen sinds de vorige download. Dat werkt prima. Maar er zit een verschil tussen Rabobank en ABN. Bij de Rabobank zit er nooit overlap tussen de bestanden, bij de ABN vrijwel altijd wel. Ik vermoed dat dat komt omdat Rabo bij het samenstellen van het bestand kijkt naar datum en tijdstip sinds de laatste download, terwijl ABN bij het samenstellen alleen kijkt naar de datum.

Op zichzelf is het natuurlijk geen ramp. Ik kijk even bij de verwerkte boekingen in mijn administratie, en verwijder handmatig de geïmporteerde boekingen die dubbel zijn. Maar dat zijn extra handmatige handelingen, en dat was nou net niet de bedoeling. Mijn uitgangspunt is dat zoveel mogelijk handelingen geautomatiseerd moeten worden, zeker de herhalende. Ik wil mijn tijd kunnen besteden aan kijken hoe ik ervoor sta, niet aan simpele herhalende handmatige handelingen waarbij ik ook nog eens menselijke fouten kan maken.

Dus afgelopen week heb ik mijn importmacro in Excel aangepast. Na de import kijkt mijn excelsheet nu zelf of er overlap is, en verwijdert ‘ie zelfstandig de dubbelingen. Kleine moeite, groot plezier. Weer een stukje handwerk verwijderd.

Maar helaas, toen ik afgelopen weekend bij de Rabobank mijn transacties ging downloaden, kreeg ik de melding dat ze per 1 september 2018 gaan stoppen met het ‘.txt’ bestandsformaat , dat ik tot nu toe gebruik. Daarvoor in de plaats komt het ‘.csv’ bestandsformaat. Ik heb alvast een proefbestand gedownload, want ik zal ook mijn Rabobank importmacro hiervoor aan moeten passen. Dat bestand heb ik al even bekeken, maar de opzet is echt helemaal anders. Dat wordt een forse verbouwing. Uiteraard zal ik de nieuwe versie ter zijner tijd publiceren op mijn Downloads pagina.

Automatiseer jij ook wel eens kleine ergernissen weg?