Geldnerd heeft een fascinatie voor spullen. Of liever gezegd, Geldnerd heeft een fascinatie voor de fascinatie die andere mensen vaak lijken te hebben voor spullen.
Dat is niet altijd zo geweest. Heel lang heeft Geldnerd zelf ook een fascinatie voor spullen gehad. Ik consumeerde er op los, kocht een grotere woning en daarna nog een, richtte die helemaal in met nieuwe meubels, en ging vervolgens met een vrijwel lege bankrekening om me heen zitten kijken naar al die mooie spullen. Langzaam is dat veranderd. In mijn echtscheiding bleken die spullen helemaal niet zo belangrijk, en hadden de meeste spullen zowel geen financiële als emotionele waarde meer. Na vervolgens zeven verhuizingen in zeven jaar en een aantal jaren bewust bezig zijn met minimalisme zijn er helemaal weinig spullen over.
Toch voelt het nog wel als veel. Goed, ik heb mijn kledingkast opnieuw geoptimaliseerd. Ook in 2021 bijna niks gekocht. Maar toch is er een onrust in mij.
Wat doen we met de spullen?
Onlangs las ik het boek ‘Wat doen we met de spullen?’ van Dick Wittenberg. Wat mij betreft een absolute aanrader. Vlot en leesbaar geschreven. Het volgt de volwassen kinderen van een gezin die de nalatenschap van hun moeder af moeten handelen. Het is (non-fictie) een boek over hoe Nederland de afgelopen 100 jaar veranderd is. Over hoe de meeste mensen steeds meer spullen zijn gaan verzamelen. Over hoe moeilijk het is om afscheid te nemen van deze spullen. Over wat die spullen zeggen over de bezit(s)ter van de spullen. En waar je de nabestaanden mee opzadelt als je er zelf niet meer bent. Want dat moment komt onvermijdelijk voor eenieder van ons. De enige zekerheden in het leven zijn de dood en de belastingen, zeggen we dan.
Het boek opent met een citaat uit ‘Inventaris van enkele verliezen’ van Judith Schalansky (de vertaling van het in 2018 verschenen ‘Verzeichnis einiger Verluste‘):
“Kwetsend is het inzicht sterfelijk te zijn, en begrijpelijk het ijdele verlangen de vergankelijkheid te trotseren, en voor een onbekend nageslacht sporen achter te laten, ja, ‘onvergeten’ te blijven, zoals de in het graniet van de grafstenen gebeitelde intentieverklaring zo onverdroten beweert.”
Judith Schalansky
En daar begon mijn onrust.
Ik wil spoorloos verdwijnen
Ik herken mij namelijk niet in het verlangen dat Judith Schalansky beschrijft. Het is wat mij betreft onnodig om de vergankelijkheid te trotseren. Ik ben al blij als iemand in het hier en nu af en toe denkt dat ik iets aardigs heb gedaan, ergens mee geholpen heb. En dat is allemaal eindig. Want op een gegeven moment zijn de mensen die zich mij herinneren ook allemaal weg. Zijn de geheugens waar ik in sta gewist. En is er dus geen spoor meer van mij. Dan kun je wel fysieke sporen proberen na te laten. Maar ook die zijn meestal zinloos en vergankelijk, zoals ik lees in het boek van Wittenberg.
Geldnerd heeft geen kinderen. Die zullen er ook niet komen, ik ben te oud en deze planeet heeft het al zwaar genoeg met al het nageslacht dat andere mensen produceren. Maar ik zal dus ook geen nabestaanden hebben die uiteindelijk mijn puinhoop op kunnen ruimen. En dat geeft mij een verantwoordelijkheid. Ik zal er zelf voor moeten zorgen dat ik geen puinhopen achterlaat. Geen bergen spullen. Ik wil eigenlijk uiteindelijk gewoon spoorloos verdwijnen.
Met dat in gedachten wil ik de komende jaren naar mijn spullen blijven kijken. Blijven optimaliseren, minimaliseren, opruimen. Maar ook: van de dingen die overblijven bewust bedenken wat er mee zou moeten gebeuren als ik er niet meer ben. En dat op een of andere manier vastleggen en overdragen. Uiteindelijk opgeruimd spoorloos het leven uit. Misschien moet ik dit boek ook nog eens proberen?
Ik herken ook het gevoel dat de Amerikaanse blogger Route To Retire beschrijft, de bevrijding toen hij vrijwel al zijn bezittingen verkocht of weggegeven had. Datzelfde gevoel had ik na de afwikkeling van mijn echtscheiding, met een zeer beperkte set persoonlijke bezittingen in een gemeubileerd huurappartement. Het leven wordt daar echt eenvoudiger van, het voelde als een nieuwe start. En eigenlijk wil ik ooit, bij de finish, datzelfde gevoel weer hebben.
Welke sporen wil jij nalaten?
Ik heb ook geen kinderen, maar dat is geen reden voor mij om zo min mogelijk spullen te hebben. De spullen die ik heb, zijn weloverwogen gekocht, dus ook niet consumeren om het consumeren. Ook is het niet enorm veel. Man daarentegen kan heel moeilijk dingen weg doen. Wat als ik het ooit nog nodig heb? Heeft hij duidelijk ook vanuit huis mee gekregen. Al dat soort spullen staat voornamelijk in de garage, dan hoef ik er niet constant naar te kijken. Als schoonouders overlijden zie ik daar nog wel een gigantische klus.
Wij hebben kinderen maar ik wil hen zo weinig mogelijk ballast nalaten en zo veel mogelijk zaken van emotionele en of practische waarde. Ze hebben al dibs op een aantal gietijzeren pannen waar ik nu in kook, bijvoorbeeld. Verder zijn er een aantal kunstwerken en enkele antieke voorwerpen die ik heb geërfd. Als zij die niet willen hebben, wil ik ze in de lijn van mijn neven en nichten weggeven, want een antiek familiesieraad omsmelten voor de waarde van zilver, gaat me dan weer te ver.
Mijn man vindt het lastiger om dingen weg te doen dan ikzelf, en een van onze kinderen grenst aan een hoarder. Maar die heeft therapie en ik hoop dat het opruimen daarna sneller gaat.
Ik heb voornamelijk klusspullen, en verder 2 grote tafels (8 persoons, waarvan ik er één zelf gemaakt heb), twee salontafeltjes (“designer-tafels” van Bert Plantagie, maar gratis overgenomen), een paar Ikea-kasten en de bedden.
Ik hoef niet per se iets na te laten aan de kinderen qua spullen. Maar het is fijn dat als wij zouden overlijden, zij in ieder geval een gemeubileerd huis hebben. Als zij de deur uit zijn gaan we vanzelf kleiner wonen en spullen weg doen.
Het belangrijkste is dat alles zijn functie heeft, plus een paar prullaria van mijn vrouw. En een paar spullen met emotionele waarde voor Echtgenote: een kastje van haar opa, een bankje van haar overleden tante, een oude schoolbank van opa, dat soort dingen. Ik heb dat soort spullen niet (en ook niet de emotionele interesse om dat soort dingen te hebben).
Ow, da’s niet helemaal waar: er hangt hier een prachtige mandala uit Nepal aan de muur. Daar zit een lang verhaal aan vast en heeft daarom veel waarde. Vanwege de herinneringen.
Mooie blogpost Geldnerd, zelf ben ik er qua minimalisme wel mee bezig, maar nog te jong om echt ihkv overlijden eraan te denken. Mijn grootouders zijn er wel mee bezig, opruimen, bruikbare spullen weggeven aan familie, etc. Maar je merkt de innerlijke strijd, ze hebben namelijk de oorlog meegemaakt (België) en ze hebben echte honger en schaarste meegemaakt. Enkel wanneer de spullen geschonken worden om te gebruiken kunnen ze het laten, zomaar weggooien blijft echt moeilijk. Ik kan ze hun niet kwalijk nemen…
Mooi onderwerp! Leuk om ook in de reacties te zien hoe anderen in de wedstrijd zitten.
Voor mij staat veel in het teken van begrijpen en zelf doen. Ik haal bijvoorbeeld meer voldoening uit het zelf pizza maken dan uit bestellen. We laten dan ook hooguit één keer per jaar iets bezorgen.
Als gevolg heb ik, nu je blog me aanzet om erover na te denken, dan ook best wel wat spullen om dingen zelf te doen. Gereedschap, BBQ etc. Ik maak bijvoorbeeld ook zelf mijn vlees schoon en portioneer het. (We kopen heus ook wel eens bij de grootgrutter, maar liever niet…)
Enige wat heel egoïstisch echt puur voor mij alleen is: een motor (BMW) uit 2009, met weinig km, tweedehands. Ik doe er alles zelf aan en geniet intens van dat ie er is en dat ie echt van en voor mij is. Ik loop er dagelijks minimaal één keer langs en betrap mezelf erop dat ik mijn vingers over de buddy laat glijden en blij word. Je zal nooit een smetje op deze fiets zien en ik rijd er echt wel mee. Mijn liefde voor de schoonheid van de mechanische techniek zit diep.
Mooie blogpost, Geldnerd, stemt tot nadenken.
Ik ben steeds in etappes aan het opruimen iedere keer wordt het wat leger in huis.
Toch vind ik nog veel dingen moeilijk om weg te doen, waarom dat nou is… ik hou gewoon van mooie spullen denk ik en dan bedoel ik vooral serviesgoed. Ook fröbel en knutsel ik graag en daar zijn dan ook weer spullen voor. Alhoewel ik steeds minder maak omdat het ook weer ergens moet staan of liggen en dat wil ik niet.
Iig staat de overloop nu weer vol en dat gaat morgen naar de kringloop. 🙂 Misschien toch nog eens zo een boek lezen..
Het boek dat jij in het Engels noemt heb ik vorig jaar in het Nederlands gekocht. Best een aardig boekje. Lees je in een half dagdeel uit. Wij hebben wel kinderen om aan na te laten, maar nadat ik een jaar bezig ben geweest met het uitzoeken en leegruimen van de flat van mijn ouders (200 m2) ben ik me erg bewust van wat je kinderen (nabestaanden) aan doet als je niet zelf maatregelen neemt. Mijn man en ik zijn beginnen met uitzoeken en weggooien, weggeven of verkopen. Als je eenmaal begint, merk je dat je steeds kritischer wordt in wat je nog gaat bewaren en ook een rem op uitgaven krijgt. (En wij zitten nog steeds in een bomvol huis van 600m3. Denk dat we nog even bezig zijn.)
Bedankt voor de link naar Route to Retire, leuk om te lezen!
Als alleenstaande voel ik weinig verantwoordelijkheid voor na mijn dood. De overheid heeft een efficient opruim proces waar een persoon meer of minder vast niet uitmaakt.
Een praktische handleiding voor hoe het in Nederland gaat rond een levenseinde vond ik hier: https://bespaarboeken.nl/site/product/laat-je-niet-kisten-door-de-commercie-boek-werkboek/ Wat voorbereiding maakt veel uit voor de nabestaanden.