Soms doet de politiek een voorstel waarvan ik niet meteen weet of ik voor of tegen ben. Waar ik over na moet denken. Dat gaat vanzelf. Als het me raakt dan nestelt het zich tussen mijn oren. En meestal ontstaat er dan na verloop van tijd wel een beeld.
Zo ben ik nu al even aan het nadenken over de lopende pensioendiscussie. Waar het kabinet vorige week een onderzoek aan toegevoegd heeft. Ze willen de mogelijkheid bekijken om (een deel van) je pensioen vrij op te nemen.
In Groot-Brittannië kan dat al een tijdje. Vanaf hun 55e kunnen Britten vrij beschikken over 75% van hun pensioengeld. ‘Pension Freedom Day’ noemen ze dat daar. Maar het is nog geen onverdeeld succes. Er zijn voorbeelden van mensen die alles opmaken en in de bijstand belanden. Nu zijn dat gelukkig meestal uitzonderingen, maar het geeft wel te denken. Want ook in Nederland merken we dat er grenzen zijn aan de zelfredzaamheid van mensen. Je kunt hier meer informatie vinden over het Britse Pension Freedom systeem. Daarbij moet je wel in gedachte houden dat Groot-Brittannië een heel ander pensioensysteem heeft dan Nederland.
Ik heb er gemengde gevoelens over. Aan de ene kant ben ik een warm voorstander van ‘zelf doen’. Vooral ook omdat ik de overheid een onbetrouwbare partner vind die (te) vaak van gedachten verandert. Maar te veel mensen zijn niet goed in denken voor de lange termijn. Dat merk ik ook bij mezelf. Het heeft me jaren gekost om mijn lange-termijn plannen uit te werken en in te regelen.
Daarnaast vind ik het een beetje laat als je pas op 55-jarige leeftijd de kans krijgt om zelf nog iets te doen. Je tijdshorizon is dan erg kort en je bent erg afhankelijk van wat er in de markt gebeurt. Dat maakt het riskant. Stel je voor dat je in 2007 de beschikking had gekregen over 75% van ‘jouw pensioenpot’. Een verantwoordelijk burger als jij gooit dat natuurlijk niet over de balk, maar belegt het. En tussen medio 2007 en eind 2008 verdampt ruim 40% van de waarde van die beleggingen? Geen denkbeeldig scenario, de Amerikaanse Dow Jones index daalde van 14.000 punten naar ongeveer 7.500 punten. Daarna waren er wel weer 5 jaar nodig om terug te komen op je uitgangspositie.
De hele pensioendiscussie is onderdeel van een bredere discussie over ons Nederlandse sociale stelsel. Weer veranderingen dus, die wellicht ook mijn FIRE-plannen gaan raken. Wel iets om te blijven volgen.
Wat zou jij doen als je 75% van je pensioenpot vrij op mocht nemen?
Ik zou helemaal niets doen. Gewoon laten staan tot ik met pensioen ga. Ik heb een Amerikaans pensioenfonds dat in de DJI geïnvesteerd is. Dat is zat risico imo. Die daling van 40% heb ik ook meegemaakt en de daling van 2001 en 9/11. Maar dat is wel allemaal weer hersteld. Dit aflopen jaar is echt bijzonder goed geweest. Het probleem blijft als er zo een dip is in het jaar dat je je investering wil opnemen. Alhoewel, je natuurlijk dan ook niet alles in een keer opneemt en er dus alsnog kans op herstel is. Dat kost nu eenmaal tijd.
Zolang het risico gespreid is valt bet waarschijnlijk allemaal wel mee. Maar ik find het Nederlandse pensioen stelsel wel zo veilig.
Op dit moment mag je je pensioen al eerder laten ingaan, in de meeste gevallen vanaf je 50ste ofzo. Uiteraard is je maandelijkse uitkering dan een stuk lager en ontvang je nog geen AOW, maar het kan een mooie manier zijn om de tijd tot de AOW te overbruggen.
Het idee van een pensioen is dat het een verzekering is: als je ouder wordt, heb je meer geld nodig, dus krijg je langer pensioen. Ik ben niet voor vrij opnemen. Mensen hebben al veel belastingvoordeel gehad met het pensioengeld, daar hoort geen vrijheid bij om dit geld eerder op te nemen.
Iedereen de volledige beschikking geven over de eigen pensioenpot lijkt me inderdaad niet wenselijk om de redenen die je noemt: veel mensen zijn slecht in lange termijnplanning en het volledig neerleggen bij individuele pensioenspaarders van de risico’s van bijv. een beurscrash.
Zelf kan ik mijn pensioen opnemen vanaf 55 jaar. Toch is dat niet aan te raden: ten eerste zijn de uitkeringen, als je zo vroeg begint, erg laag. Er zijn echter nog 2 andere nadelen in de Nederlandse situatie:
1) Aangezien je over je pensioenuitkering ook de werkgeversheffing ziektekosten moet betalen, is je netto-uitkering lager dan een vergelijkbaar netto loon als werknemer.
2) Vorig jaar is een nieuwe regel ingevoerd om vervroegd met pensioen gaan te ontmoedigen: pas vanaf 5 jaar voor de aanvang van je pensioen mag je naast je pensioenuitkering onbeperkt bijverdienen; daarvoor mag je je pensioen opnemen voor het aantal uren dat je minder bent gaan werken: https://www.belastingdienstpensioensite.nl/VA_08-014_v160907.htm of (leesbaarder): https://www.pfzw.nl/Werkgevers/Nieuwsbrief-Werkgevers/Paginas/160712/Nieuwe-regels-rondom-vervroegd-ouderdomspensioen.aspx.
Positieve kant: gedeeltelijk met pensioen, bijvoorbeeld voor 1/3 of 1/2, is wel goed te doen. De pensioenuitkeringen later blijven dan ook op een hoger niveau.
Ik zou het opnemen.
Gewoon in een paar breed gespreide indexfondsen wegzetten en met mezelf afspreken dat ik om het jaar eens kijk of ik de verdeling tussen aandelen en veiliger fondsen wat wil aanpassen.
De Nederlandse pensioenbeleggers zijn wettelijk gebonden en mogen maar beperkt risico nemen, terwijl je daar als particulier vrij in bent.