Rijkdom beheren is duur

Ooit, zo’n 20 jaar geleden, moet er een keer een belletje zijn afgegaan bij mijn huisbank. Die Geldnerd had geld op zijn spaarrekening staan, hij was aan het beleggen, hij had een eigen woning en woekerhypotheek bij diezelfde bank, en had ook al zijn veel te dure verzekeringen er ondergebracht. Wat ik merkte van dat belletje: ik kreeg een uitnodiging voor een adviesgesprek met een ‘private banker’. Dat werd een halfjaarlijks ritueel met een kopje koffie van matige kwaliteit, het weer, de beurs, en de vraag of wij nog een levensverzekering of andere woekerpolis wilden kopen. Het ritueel hield op na mijn echtscheiding, en is ook niet meer hervat. Ik kan niet zeggen dat ik het mis of er iets aan gehad heb.

Ik moest eraan denken toen ik dit artikel las in mijn lijfblad The Economist. Het gaat over hoe de rijken hun rijkdom beheren en welke wereldwijde financiële dienstverleners zich daarop richten. Dat is niet goedkoop. Ik las dat de grote vermogensbeheerders tarieven rekenen van jaarlijks 1% van je vermogen. Geen wonder dat enkele grote internationale banken zich specifiek op deze doelgroep richten.

Als super-rijke krijg je daar natuurlijk wel wat voor terug. Toegang tot exclusieve beleggingen bijvoorbeeld. Of dat ook leidt tot beter en gegarandeerd rendement waag ik te betwijfelen. Misschien is het iets om over op te scheppen op de exclusieve golfclub of andere plekken waar ‘hun soort mensen’ elkaar ontmoet?

Zelf heb ik geen toegang tot de exclusieve beleggingen. En dat vind ik ook niet nodig. Misschien als ik honderden miljoenen of miljarden op mijn bankrekening had staan, en pater familias zou zijn van een grote dynastie met wijdse vertakkingen en honderd neven en nichten en bastaardkinderen die allemaal een toelage en zwijggeld moeten krijgen. Maar dat probleem heb ik gelukkig niet. Geldnerd blijft liever een beetje anoniem en vooral onder de radar. Ja, en als je als superrijke jaarlijks 1% van je vermogen kwijt bent om het te laten beheren snap ik wel dat je je belastingen moet optimaliseren, al dan niet met hulp van diezelfde adviseur….

Het artikel was voor mij wel een goede reminder om eens even te kijken wat ik nou jaarlijks zelf kwijt ben aan het beheren van mijn vermogen. En dat was best een interessante exercitie.

Eerst keek ik alleen naar de meest voor de hand liggende componenten. Wat zijn de kosten van mijn bancaire verkeer? En wat zijn de jaarlijkse kosten van mijn broker. En dat dan als percentage van mijn eigen vermogen aan het einde van het jaar.

Dat leidt tot onderstaand plaatje.

Ruimschoots onder de 1 procent die de rijken moeten mogen betalen. En da’s mooi. Ik heb liever niet dat anderen van mijn vermogen meeprofiteren, en 1 procent is toch best een hoop geld.

Maar ja… Ben ik dan wel helemaal eerlijk? Want per slot van rekening is onze woning een belangrijk onderdeel van mijn vermogen. En op die woning rust een hypotheek. Waar we rente over moeten betalen. Dus eigenlijk moet ik de betaalde hypotheekrente ook meetellen misschien? En dan ziet het plaatje er anders uit.

Hier vond ik het wel leuk om te zien dat onze strategie van versneld aflossen ertoe leidt dat we over 2023 ook weer beneden de 1 procent kosten van vermogensbeheer zitten.

Tsja… En als ik helemaal als een rijk iemand zou denken dan moet ik ook mijn Box 3 belasting meerekenen. Want als ik echt rijk zou zijn dan zou ik mijn belastingen wel ‘optimaliseren’, zoals ik eerder al schreef. Maar dan wordt het percentage natuurlijk nog veel hoger. Dus dat doen we maar even niet. Gewoon een beetje met mijn eigen roze bril naar mijn vermogen blijven kijken. Het moet wel leuk blijven natuurlijk.

Laat jij jouw vermogen beheren? En wat kost je dat?

Hoe niet een pensioen op te bouwen…

Een tijdje geleden kreeg ik van het ABP weer eens bericht dat ik mijn jaarlijkse Uniform Pensioen Overzicht kon downloaden, mijn UPO. Het is een document waar ik een haat-liefde verhouding mee heb.

Enerzijds ben ik blij dat ik pensioen opbouw. Ik heb niet de angst die sommige complotdenkers lijken te hebben dat er straks geen geld voor mij meer in ‘de pot’ zal zitten. Ik zag zelfs dat ik al voldoende pensioen heb opgebouwd om mijn huidige levensstijl te kunnen bekostigen (er van uitgaande dat het pensioen natuurlijk wel geïndexeerd gaat worden). Dus dat zijn op zich positieve berichten.

Maar toch… Dat hele pensioenstelsel staat heel ver af van hoe ik mijn financiële leven in wil richten. Sinds ik me er in verdiept heb ben ik er vooral een beetje boos over. Het is al te laat in mijn loopbaan en ik ben verplicht om deel te nemen, maar liefst had ik (naar Amerikaans model) helemaal mijn eigen pensioenpot op willen bouwen. Gewoon het bedrag dat de werkgever en ik nu maandelijks aan het ABP betalen zelf beleggen in goedkope indexfondsen. Dan had ik met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid nu een grotere pot gehad.

Nieuwe regels en meer jaarruimte

Veel mensen bouwen extra pensioen op in pijler 3. Onder de nieuwe pensioenwet, die inmiddels van kracht is, is deze jaarruimte fors verruimd. Luxe Of Zuinig schreef daar een paar maanden geleden ook al over. Die verruiming voelt toch een beetje als verborgen boodschap van de overheid: ik zou maar zelf gaan sparen als ik jou was, op ons hoef je niet te rekenen…

Zelf maak ik, ondanks de fiscale voordelen, geen gebruik van deze mogelijkheid. Zoals ik al schreef heb ik meer dan voldoende pensioen opgebouwd voor mijn huidige levensstijl, mits dat pensioen ook in enige mate geïndexeerd zou worden voor inflatie. Naast dit opgebouwde pensioen bij het ABP kies ik dus voor geld dat ik kan gebruiken op een moment dat ik zelf kies. Niet voor geld dat vaststaat in een pensioenpot met beperkende regels. Maar dat is voor iedereen een keuze voor wat er het beste bij de eigen situatie past.

Toch was ik ook wel nieuwsgierig wat de nieuwe regels zouden betekenen voor mijn jaarruimte. Gelukkig hebben de vrienden van de Belastingdienst daarvoor een rekenhulp op hun website staan. Voor 2022 kwam ik uit op een jaarruimte van € 971. Voor 2023 is die jaarruimte maar liefst € 16.529. Dat is 17 keer zoveel! Heel even kwam ik in de verleiding, want je praat hier toch over een fiscaal voordeel van een paar duizend euro. Maar ik vind het belangrijker om vast te houden aan mijn strategie, gericht op maximale keuzevrijheid wat ik op welk moment met mijn geld doe. Zeker gezien onze plannen. In mijn nieuwe baan blijf ik overigens ook gewoon storten in de bodemloze put van het ABP. Het lot van de loonslaaf in de publieke sector…

Kosten

Bij mijn eigen beleggingen probeer ik een beetje op de kosten te letten. Ik heb niet de goedkoopste broker, maar ik beleg wel efficiënt in relatief goedkope ETFs. De kostenratio van mijn huidige portefeuille (TER Total Expense Ratio) is volgens Morningstar op dit moment 0,16% (na deze herziening). En de kosten van mijn broker waren in 2022 (volgens mijn beleggingsspreadsheet) in totaal 0,17%.

In het jaarverslag 2022 van het ABP lees ik op pagina 8 en op pagina 41 dat het pensioenbeheer per deelnemer € 89 per jaar kost. Maar dat is niet alles. Het vermogensbeheer kost in totaal € 3,161 miljard, lees ik op pagina 42. Dat is lager dan in voorgaande jaren door de in 2022 gedaalde beurzen. Maar verdeeld over de in totaal 3.013.496 deelnemers (pagina 7 jaarverslag) ultimo 2022 is dat ook nog eens € 1.049 per deelnemer. In totaal heeft mijn pensioen me dus in 2022 € 1.138 gekost.

En dat vind ik eigenlijk wel veel. Het is ruim 1,5 keer wat ik maandelijks zelf aan pensioenpremie heb ingelegd (volgens mijn salarisbrief). Het is ongeveer 4 keer wat mijn eigen totale beleggingskosten waren in 2022.

Als ik uitga van een persoonlijke pensioenpot van 23 keer wat ik nu volgens het UPO aan pensioen heb opgebouwd, en ik vergelijk dat met mijn eigen belegde vermogen en de kosten daarvan, dan is het ABP twee keer zo duur. En die kosten gaan af van mijn inleg. Ik heb geen keus, ik ben verplicht deelnemer. En ik snap het ook wel. Solidariteit en zo, al die dingen waarvoor de vakbonden op de barricaden gestaan hebben. Maar duur en zuur voelt het wel….

Beleggingsbeleid

Geldnerd is zelf een gewetenloze belegger. Ik beleg in alles. Wapens, medicijnen, alcohol, tabak, kernenergie. Niet in crypto en dat soort dingen, dat is geen beleggen maar speculeren. Invloed oefen ik uit als consument, niet als belegger. Als consument mijd ik bijvoorbeeld op dit moment nog steeds de producten van Heineken en JD Peet’s. Ook al weet ik dat ze daar niet van onder de indruk zullen zijn.

Als belegger parasiteer ik op wat de wereld koopt en het rendement dat bedrijven daarmee behalen. Dat heeft er ook mee te maken dat ik nog geen set van criteria heb ontdekt die een echt betrouwbare maatstaf voor duurzaamheid geven. Ieder beleggingshuis hanteert z’n eigen milieu-, sociale en bestuurscriteria voor de activiteiten. En als ik er geen wijs uit kan worden en zie dat het wel vaak rendement kost, dan doe ik niet mee.

Nee, dan de vrienden van het ABP. Die willen de wereld veranderen en stoppen dus bijvoorbeeld met beleggen in fossiele brandstoffen. Ik snap best dat veel van de klanten verplichte gebruikers dat willen. Toch heb ik er moeite mee. En ik niet alleen. Want niet iedereen wil dit. Persoonlijk denk ik dat we de komende decennia fossiele brandstoffen en andere Middeleeuwse technologie echt nog wel nodig zullen hebben als achtervang. En Geldnerd is voorzichtig opgevoed om oude schoenen niet weg te gooien en huiden niet te verkopen en beren niet te schieten en zo. Maar ABP kiest hier voor (in plaats van) mij. Met mijn geld. Lekker makkelijk voor ze…

Het nieuwe pensioenstelsel

Tsja. Het nieuwe pensioenstelsel. Er wordt veel over geschreven en er zijn veel emoties over. Maar ik kan er nog helemaal niets mee. Onlangs las ik bij collega-laatste-der-mohikanen-finance-blogger Groeigeld een verslag over zijn dappere (maar in mijn ogen zinloze) poging om zicht te krijgen op zijn pensioenpot. Geldnerd heeft nog niet eens een poging gedaan om deze informatie los te krijgen van de Algemene Bodemloze Pensioenput. Voor iets waar ik zoveel geld in smijt is het gebrek aan transparantie stuitend te noemen, maar ik voel mij machteloos. Ik kan weinig anders doen dan afwachten tot mijn pensioenfonds met meer informatie komt.

Ondertussen bereid ik mijzelf daar wel op voor. Uit mijn regelmatige analyse van mijn salarisbrieven weet ik wat ik in de bodemloze put van het ABP gestort heb. Heel veel geld… Maar verder moet ik vooral afwachten. Want de berichten van de werkgever(s) en het ABP blinken vooralsnog vooral uit in algemeenheden. Pas als ik een concrete nieuwe pensioenregeling zie en een concrete berekening voorgeschoteld krijg kan ik nagaan hoe en hoeveel ik belazerd word wat het mij kost of oplevert.

Ik ben niet optimistisch. Gezien mijn leeftijd zit ik voorbij het omslagpunt. In het huidige stelsel leg je aan het begin van je loopbaan meer in dan het je oplevert, en vanaf ongeveer midden veertig ga je juist profiteren van dit stelsel. Ik ga dus een aantal profijtelijke jaren missen. Dat zou gecompenseerd moeten worden, stond ooit in het pensioenakkoord. Maar daar geloof ik dus werkelijk geen donder van. Bij de jongeren kennen we inmiddels de ‘pechgeneratie’: geen studiebeurs maar een lening, en nu ook nog een stevige rente. Maar ik verwacht eigenlijk dat er straks ook een oudere pechgeneratie ontstaat. Wel altijd braaf pensioenpremie betaald, maar mooi de dupe geworden bij de pensioenhervorming. We zullen het zien…

Stuck with you….

Ik schreef het al: zelf ben ik te oud om nog van strategie te (kunnen) veranderen, en ben bij wet ook verplicht om deel te nemen aan het door mijn werkgever ooit leeggeroofde aangewezen pensioenfonds ABP. Maar als ik jonger was en de keuze had, dan wist ik het wel. Zelf beleggen. Lage kosten, consequent inleggen, en gaan…. Maar ik snap dat de werkgevers daar niet blij mee zouden zijn, want veel te veel werknemers kunnen dan veel eerder stoppen met werken. Anderen juist nooit, want niet iedereen heeft de discipline om trouw elke maand in te leggen (zelfs ik ben er immers tijdelijk mee gestopt). En het zou natuurlijk ook een heleboel goedbetaalde erebaantjes in de pensioensector schelen…

Hoe bouw jij een pensioen op?

De nieuwe baan!

Hieperdepieperdepieperdepiep hoera! Ook oude mensen als Geldnerd kunnen het nog! Een nieuwe baan vinden.

Het stond in mijn jaarplan. Maar ik werd natuurlijk afgetroefd door Vriendin, wiens nieuwe baan de ‘trigger’ was om de volgende fase van het FIRE-plan in gang te zetten met een verhuizing naar Elders. Ik schreef al dat ik om mij heen aan het kijken was, maar desnoods nog even door zou werken in mijn oude baan in Geldnerd City. Maar dat gaat gelukkig niet zo heel lang duren.

Want nu is het dus gelukt. Het was niet mijn eerste sollicitatie. Maar wel eentje waarbij het meteen klikte. Van beide kanten. Dus na diverse gesprekkenrondes, een klikgesprek, en uiteraard een arbeidsvoorwaardengesprek, is het nu allemaal officieel. Mijn oude werkgever is ingelicht, en ik kan me gaan voorbereiden op overdracht en afronding. Na meer dan 20 jaar ga ik weg bij ‘het Rijk’.

Ik ga niet precies vertellen wat ik ga doen en waar en wanneer, want dat zou het wel heel makkelijk maken om erachter te komen wie Geldnerd in het echt is. Maar ik blijf in de publieke sector. Werken voor het maatschappelijk belang is toch de enige reden om nog niet helemaal te stoppen met werken. En ik blijf in ‘de financiën’ werken. Dat is toch het soort werk dat me het meest voldoening geeft. Op de achtergrond met een team ervoor zorgen dat de dingen netjes verlopen en dat er zorgvuldig met publiek geld wordt omgegaan.

Op die nieuwe plek ga ik iets minder verdienen dan bij de landelijke overheid. En dat is prima. We gaan immers die volgende fase in. De fase waarin het niet meer gaat om maximaal verdienen en sparen en vermogen opbouwen. Maar wel om het opbouwen van de omgeving waarin en het leven dat we de komende decennia willen leiden. We verdienen nog steeds genoeg om riant van te leven en ons vermogen te laten groeien. En ‘straks’, als we gesetteld zijn op ons definitieve plekje, dan kennen we het definitieve financiële plaatje.

Het gaat allemaal ineens wel hard. Binnen een paar maanden allebei een andere baan en een (serie) verhuizing(en) in gang gezet. Actie! Mooi! We krijgen er energie van.

Wanneer ben jij voor het laatst van baan gewisseld?

Een nieuw politiek hoofdstuk…

Het kan je nauwelijks ontgaan zijn, afgelopen woensdag waren de verkiezingen voor onze Tweede Kamer. Het hoogste orgaan in ons democratisch bestel. En dus iets waar we niet te licht over zouden mogen denken.

Na weken waarin we werden doodgegooid met debatten en oneliners en reclames en social-media posts en peilingen en andere uitingen van mensen wiens koppen ik nu al zat ben (of al lang zat was), is nu het stof opgetrokken en zijn de rookwolken nedergedaald of zoiets. Eenieder werd wakker met een kater van vreugde of van verdriet of van de alcohol, en het politieke Haagse leven gaat gewoon weer verder in een nieuw hoofdstuk in de perpetuum mobile van het democratische politieke proces. Verkiezingen klaar, er moet een nieuw kabinet komen.

Persoonlijk vond ik het overigens een positieve ontwikkeling dat deze verkiezingen zo op stel en sprong georganiseerd moesten worden. Voordat de politieke partijen bekomen waren van de schrik, danwel vreugde, over de definitieve teloorgang van het kabinet Rutte-4 was de zomer al een heel eind voorbij. Toen moesten de campagnes nog georganiseerd en uitgevoerd worden. Dat had wel tot gevolg dat we vanaf begin november onszelf op de publieke omroep elke avond door meerdere uitzendingen in de zendtijd voor politieke partijen heen moesten worstelen, maar daar maakt een beetje afstandsbediening korte metten mee. En toen was het ineens al 22 november en mochten we naar de stembus. Vakje inkleuren, en we hadden onze democratische plicht weer gedaan.

Movers en shakers…

Het is natuurlijk ook nog eens Sinterklaastijd, dus de kranten grossierden in koppen met chocoladeletters om de uitslag te beschrijven. Die is al op een miljoenmiljard andere plekken beschreven, dus dat ga ik allemaal niet herhalen. Wel constateerde ik donderdagochtend dat de wind in Den Haag net iets guurder leek te waaien en dat de meeuwen net iets triomfantelijker leken te krijsen terwijl ze het land in trokken op zoek naar eetbaar vuilnis. Youp van ’t Hek vatte ook mijn gevoel goed samen in zijn wekelijkse column in de NRC afgelopen weekend: “2,3 miljoen mensen stemden op een geblondeerde meneer die ons parlement minacht, die minder-minder-Marokkanen wil, die de pers tuig van de richel vindt, die de godsdienstvrijheid wil afschaffen, die boeken wil verbieden, die de grenzen voor vluchtelingen wil sluiten en die alles wat met het klimaat te maken heeft klinkklare onzin vindt. En hij heult ook nog eens met de Russen.”

Want wie had er zo’n overwinning verwacht van de grootste waterstofperoxyde-gebruiker van Nederland? Die ons al jarenlang bestookt met anti-islam-rethoriek. Wiens partijprogramma bol staat van de ideeën die aantoonbaar niet kunnen en/of tegen de rechtsstaat ingaan en/of economisch zeer schadelijk kunnen zijn. Die vriendjes is met Poetin en die fijne constructieve democraat Orban uit Hongarije. En die hele groepen uitsluit. Goed, hij heeft zich een paar weken iets milder opgesteld en zijn toon gematigd, nadat de VVD de deur openzette voor hem (iets dat ik die partij niet snel nooit zal vergeven). Ik hoor bij de mensen die zich afvragen hoe lang dat gaat duren. Niet lang, vrees ik. Want de ochtend na de verkiezingen sprak hij alweer over een referendum om te bepalen of we wel in de EU zouden moeten blijven. Dat belooft niet veel goeds.

Als de Russen blij zijn met deze uitslag (laten we ook dit bezoek niet vergeten) en Orban als een van de eersten felicitaties stuurt dan mogen we ons als Nederlandse kiezers wel afvragen wat we aangericht hebben. Want wie wil er nou niet dat dit onze nieuwe beste vrienden worden (hint: ikke)? Veel mensen, niet alleen Aaf, hebben er slecht van geslapen, of werden bezorgd wakker. En dat is misschien niet helemaal onterecht. Want het stemt tot nadenken. En tot bezorgdheid.

Verbazing over zoveel domheid…

Ik heb me verbaasd gedurende de afgelopen campagne. Over de politici en over de kiezers. Er waait een gure xenofobe wind door Nederland. Hele bedrijfstakken groeien of bestaan ondertussen alleen nog bij de gratie van arbeidsmigranten. Om over de overige maatschappelijke kosten van vervuiling, van blokkendozen in het landschap tot vergiftiging van onze leefomgeving, nog maar te zwijgen. Toevallig (?) schreef het FD afgelopen donderdag over een rapport van vermogensbeheerder Schroders, dat laat zien dat er van de winst van Nederlandse beursfondsen helemaal niets over zou blijven als maatschappelijke kosten ook echt zouden meetellen. Nederlandse beursfondsen hebben voor elke euro die ze verdienen de grootste negatieve maatschappelijke impact van alle onderzochte landen. Het gevolg van politieke keuzes. Want niet kiezen is OOK kiezen….

We hebben in het Verenigd Koninkrijk kunnen zien wat er met de agrarische sector gebeurde toen dit goedkope arbeidspotentieel grotendeels wegviel na de Brexit. Ook in Nederland is de arbeidsmigratie veel groter dan de asielinstroom. In die zin vind ik het bijzonder dat een regio als het Westland, waar de tuinbouw draait op arbeidsmigranten, zo xenofoob gestemd heeft. Ik ben benieuwd wat er gebeurd als dadelijk alle kassen leeg staan omdat er niemand meer wil werken en de arbeidsmigranten door een kabinet Angst-I het land uitgejaagd worden.

Maar een discussie over de toegevoegde waarde van bepaalde soorten bedrijvigheid versus de maatschappelijke kosten zie ik nergens. Het is nog steeds groeien groeien groeien tot we eraan kapot gaan. Behalve de instroom van migranten. Die moet blijkbaar krimpen… En ga nou niet zeggen dat er een miljoen mensen op de bank zitten die niet willen werken, want ook dat klopt aantoonbaar niet.

Helaas lijkt het ook steeds meer alsof feiten er niet meer toe doen. Er zijn alleen nog maar emoties uit de onderbuik en de angst om dingen te verliezen. De verworvenheden van de democratische rechtsstaat worden te grabbel gegooid omwille van populistische oneliners. Ik werd beurtelings verdrietig en boos van zoveel domheid. Zeker toen ik die ook terug zag in de uitslag. Afgelopen donderdag voelde de wind rond de ministeries in Den Haag dus inderdaad net iets guurder dan de dag ervoor. En dat lag niet alleen maar aan de tijd van het jaar…

Wat ik bij de meeste politieke partijen vooral zie is een gebrek aan visie en hoop voor de toekomst. En waar ik erg bezorgd over ben is dat zoveel mensen stemmen op partijen die grote groepen mensen uitsluiten.

Opties voor coalities

Vroeger, dat waren nog eens tijden. Dan waren er na verkiezingen wel eens partijen met 40 of zelfs 50 zetels in de Tweede Kamer, en had je soms maar twee partijen nodig om een meerderheidscoalitie te vormen.

Hoe anders is het nu, met een Tweede Kamer met 15 partijen, en waarin de grootste politieke partij maar 37 zetels heeft, en er minimaal drie of vier partijen nodig lijken te zijn om een coalitie met een beetje een meerderheid te vormen… Eind oktober sprak Een Vandaag al de verwachting uit dat we wel eens een ‘horrorformatie’ zouden kunnen krijgen omdat er met een dergelijke versnippering nauwelijks een stabiel iets te formeren valt.

De VVD heeft natuurlijk snel gezegd dat ze nu niet in een kabinet willen gaan zitten. Maar ach, het zou niet de eerste keer zijn dat daar in een later stadium op wordt teruggekomen. Het aloude ‘het land moet toch bestuurd worden en we nemen onze verantwoordelijkheid en we zijn eigenlijk wel dol op het pluche‘-argument. We zullen het wel zien.

Ik gun ons wel een kortere formatie dan vorige keer. Rutte-3 en Rutte-4 grossierden in enorm lange formatieperiodes, zeker gezien in historisch perspectief. De uitslag en de eerste schermutselingen beloven wat mij betreft weinig goeds. En ondertussen wachten wij Haagse ambtenaren op richting….

Een groep individuen wordt niet vanzelf een team…

Geldnerd is ook niet heel optimistisch over de net aangetreden Tweede Kamer. Ik ben er ook helemaal niet zeker van dat deze verzameling van 150 individuen het wél vier jaar vol gaat houden.

In onze Tweede Kamer zitten twee (relatieve) nieuwkomers, te weten BBB en NSC. En één partij die, ook tegen de eigen verwachting in, meer dan verdubbeld is (de PVV). Het is in elk geval de eerste keer dat zij met zo’n grote fractie in de Tweede Kamer komen. De (recente) parlementaire geschiedenis leert ons dat jonge en snelgroeiende partijen vaak moeite hebben om een team te vormen en bij elkaar te houden. Vraag maar eens na bij Forum voor tegen Democratie en JA21, en wie herinnert zich de Lijst Pim Fortuijn (LPF) nog? Er is volgens mij dus een substantieel risico dat een coalitie met meerdere van deze partijen de komende periode gestaag afbrokkelt tot er geen werkbare meerderheid meer overblijft. Dan staan we dus binnen twee jaar weer bij het stembureau.

Ook bijzonder: de kieslijst van de PVV bevatte maar 45 namen, en daarvan zijn er 37 gekozen. Dat betekent dat de Grote Leider maar heel beperkt mensen uit de fractie door kan laten stromen naar een kabinet. Want je wil wel wat reservebank overhouden voor vertrekkers, zieken, en dergelijke…

Ook is er heel veel politieke en parlementaire ervaring vertrokken uit de Tweede Kamer. Daar gaan vooral wij Haagse ambtenaren last van hebben. Want voordat die hele nieuwe lichting (en al hun medewerkers en ondersteuners en adviseurs) weer ingewerkt zijn is het ook alweer bijna tijd voor nieuwe verkiezingen.

Lichtpuntjes

Zijn er dan verder helemaal geen lichtpuntjes in deze verkiezingen? Gelukkig wel. Wybren van Haga kan zich gewoon weer gaan richten op het melken van huisjes en het ontvangen van wachtgeld, want BVNL keert niet terug in de Kamer. Ook de voortdurend ruziezoekende oudjes van 50 Plus hebben geen zetel meer behaald. En van de drie ‘partijhoppers’ die zich een tijdje geleden met veel bombarie aansloten bij ’s lands favoriete (maar tegenwoordig iets minder populaire) tractorbestuurster is er maar eentje nu rechtstreeks gekozen. Eentje maakt nog kans als BBB aan het kabinet deel gaat nemen en wat mensen doorschuiven, maar de derde is (hopelijk) definitief exit. En de CDA-overloopster en voormalig Volendammer viswijfverkoopster die enkele maanden geleden nog triomfantelijk werd gepresenteerd als kandidaatpremier wordt dat gelukkig niet, zoveel staat wel vast. We wensen ze allemaal veel geluk in hun nieuwe functies elders. 😈

Waarom schrijf ik er dan toch over?

Ik heb natuurlijk eerst en vooral een financieel blog, al schrijf ik regelmatig ook over andere dingen die mij bezighouden. Waarom dan toch zo uitgebreid stilstaan bij de verkiezingen?

Nou… ‘You know the problem with political jokes? Sometimes, they get elected’. Deze wijsheid werd mij ooit meegegeven door een onderkoeld cynische Brit, en gezien hun politieke historie is er weinig cynisch meer aan deze wijsheid.

Maar ook in ons eigen kikkerlandje, dat zich vorige week nadrukkelijk achter de schijnveiligheid van de eigen dijken lijkt te hebben teruggetrokken, krijg ik steeds meer gevoel bij deze wijsheid. De afgelopen jaren is er in de politiek vooral heel veel op de persoon gespeeld, zijn er problemen op de lange baan geschoven, of is er getracht dingen op te lossen door er heel veel geld tegenaan te smijten. Zonder alteveel resultaat. Maar ondertussen bepalen de besluiten die onze 150 volksvertegenwoordigers in de Tweede Kamer nemen wel hoe ons land eruit ziet. Onze samenleving. Onze arbeidsmarkt. Ons sociale stelsel. Onze woningmarkt. Ons pensioenstelsel. Ons belastingstelsel. Dus ook ons aller financiële toekomst. En dat mogen we wat mij betreft best wel een beetje belangrijk(er) vinden. En er dus iets zuiniger op zijn.

Ben ik bang voor wat er nu gaat gebeuren? Niet direct. Ik heb, in tegenstelling tot veel kiezers, nog wel vertrouwen in onze grondwet, onze wetgeving, en de onafhankelijke instituties die daar voor staan. Dat kan ook de PVV niet in z’n eentje en in één kabinetsperiode veel aan veranderen. Bezorgd ben ik wel. Want er kan veel schade aangericht worden, in de politiek en maatschappelijk. En daar word ik erg verdrietig van.

Wat zijn jouw gedachten bij dit nieuwe hoofdstuk in onze vaderlandse politieke geschiedenis?

Geldnerd stopt met beleggen

Zo. Nou verslikken jullie je even in je ochtendkoffie / thee, denk ik. Maar toch is het zo. Geldnerd stopt met de maandelijkse inleg op z’n beleggingen. Voorlopig dan.

Sinds 2013, de start van mijn eigen financiële leven na de echtscheiding, heb ik steeds belegd. Sinds begin 2017 heb ik dit via een vaste maandelijkse inleg gedaan. Ik begon destijds met € 1.000 per maand. Door inflatie-indexering is dat inmiddels opgelopen naar € 1.300 per maand. Het wordt automatisch overgeboekt van mijn lopende rekening naar mijn beleggingsrekening zodra het salaris is binnengekomen. En elke maand koop ik met deze inleg ETFs bij voor mijn portefeuille. Het heeft de afgelopen 6,5 jaar gezorgd voor gestage groei van mijn beleggingsportefeuille.

Maar die maandelijkse inleg heb ik nu stopgezet. Morgen komt mijn salaris over de maand november binnen, en dan gaat er geen € 1.300 meer naar mijn beleggingsrekening. Er gaat eventjes helemaal niets meer naar die rekening.

Dat heeft uiteraard alles te maken met onze nieuwe levensfase. Die transitie brengt een aantal stevige uitgaven met zich mee. Op korte termijn moet er een auto komen. Er moet verhuisd gaan worden, meerdere keren zelfs. En daar is mijn strak geplande voorzieningenpot niet op berekend. Ik heb dus contanten nodig. En deels komen die er door voorlopig helemaal te stoppen met inleg op de beleggingsrekening. Ook stoppen we per deze maand met extra aflossen op onze hypotheek. Het geld dat ik daarmee overhoud gaat voorlopig naar de spaarrekening.

Of dat helemaal genoeg gaat zijn weet ik natuurlijk nog niet. Ik denk dat het op enig moment onvermijdelijk is dat ik ook iets van mijn beleggingsportefeuille verkoop. Dat gaat er ook van af hangen hoe snel ons huis verkocht wordt en tegen welke prijs. In het ideale scenario gaat het misschien niet eens nodig zijn om beleggingen te verkopen. Ik hoop eigenlijk stilletjes dat dat lukt.

En af en toe zal ik nog wel wat VWRL bijkopen. Ik heb immers elk kwartaal mijn dividendinkomsten. En zodra onze transitie naar Elders voltooid is ga ik uiteraard meteen weer beginnen met inleggen op de beleggingsrekening. Ik ben benieuwd wanneer dat weer gaat kunnen. Maar voor nu voelt het goed zo. Want mijn verdiende centjes worden weliswaar eventjes niet belegd, maar wel geïnvesteerd in onze volgende levensfase. En dat is toch de beste bestemming die je geld kunt geven.

Schuif jij wel eens met jouw geldstromen?

Keuze zorgverzekering 2024

Mijn hoofd staat er niet naar, maar het is weer tijd voor de jaarlijkse zorgverzekeringsdans. Op Prinsjesdag sprak het kabinet de verwachting uit dat de zorgpremie zou stijgen met € 12 per maand. Maar ja, dat is en blijft een verwachting. Uiteindelijk bepalen de zorgverzekeraars hoe hoog hun premies worden. En dat moeten ze ons, arme machteloze klanten premiebetalers, uiterlijk 13 november laten weten. Wij kunnen vervolgens apathisch blijven zitten waar we zitten, of ons een slag in de rondte gaan shoppen om diezelfde identieke basisverzekering elders voor minder geld te krijgen. En daar desgewenst een uitgebreid pakket aan prijzige aanvullende verzekeringen bij nemen.

Hogere salarissen in de zorg

De week na Prinsjesdag was zorgverzekeraar DSW traditiegetrouw de eerste. Zij kwamen met een verhoging van € 11,50 per maand al dicht in de buurt van de verwachting van het kabinet. Het was hun sterkste verhoging van de premie sinds het nieuwe zorgstelsel geïntroduceerd werd. En DSW sprak z’n zorgen uit over de houdbaarheid van het systeem.

De vraag is inderdaad waar we een grens gaan trekken. We hebben voor een grote groep mensen nu al een zorgtoeslag nodig (die overigens volgend jaar ook nog eens lijkt te dalen) om te zorgen dat ze hun premie kunnen betalen. Ik ben zelf blij dat de zorg-CAO eindelijk eens een fatsoenlijke salarisstijging liet zien (na dat lullige applausje van ons allen aan het begin van de coronapandemie), maar met de vergrijzing en de voortschrijdende medische wetenschap zullen de zorgkosten alleen maar verder blijven stijgen. We kunnen wat rommelen in de marge door de winst van zorgverleners en farmaceuten aan te pakken, maar dat koopt ons hooguit iets meer tijd. En nog lang niet iedereen kiest zelf op tijd z’n levenseinde en bespaart de samenleving daarmee veel zorgkosten.

Mijn eigen keuzes

Maar goed, terug naar de keuzes die ik te maken heb in mijn zorgverzekering voor komend jaar. Vorig jaar bleef ik bij AnderZorg, ondanks een stevige premiestijging. Ik hield ook mijn maximaal verhoogde eigen risico van € 885 en betaalde de premie in één keer vooruit om nog een beetje extra korting mee te pikken. En nam wederom geen enkele aanvullende verzekering. Daarmee kwam mijn totale netto jaarpremie voor 2023 op € 1.363,20.

In 2023 ging het natuurlijk wel iets minder goed met mijn gezondheid. Ik kwam vaker bij zorgverleners dan in de afgelopen 10 jaar bij elkaar. Huisarts, ziekenhuis, fysiotherapeut, en dat allemaal meerdere keren. Mijn eigen risico en de diverse eigen bijdragen vlogen dus mijn portemonnee uit en er zat ook zorg bij (fysiotherapeut) die helemaal niet vergoed werd in de basisverzekering.

Als ik alleen kijk naar de eigen bijdrage en het eigen risico die mijn zorgverzekeraar in rekening brachten, dan kom ik dit jaar uit op net geen € 950 (december is een prognose van twee declaraties die ik nog verwacht voor afspraken van de afgelopen maand). Het is voor het eerst dat ik mijn eigen risico van € 885 helemaal verbruik, en nog een klein beetje meer. Daarnaast zie ik in mijn administratie dat ik ook nog € 250 heb uitgegeven aan overige zorg. Het merendeel bij de eerdergenoemde fysiotherapeut, en dan nog wat bij de apotheek. Mijn mondzorg (tandarts en mondhygiënist) laat ik hierbij volledig buiten beschouwing. Die betaal ik ook helemaal zelf, ruim € 400 in 2023.

Inmiddels gaat het gelukkig beter met mijn gezondheid. Eind september kwam er eindelijk een heldere diagnose van wat er nou precies aan de hand was. Daarna konden we aan de slag met een gerichte aanpak, en dat hielp. Ik heb dus goede hoop dat 2024 geen herhaling wordt van 2023. Want dat is (qua gezondheid) een jaar om snel achter mij te laten.

En daarmee durf ik het aan om ook in 2024 weer het maximale eigen risico te nemen, en de aanvullende verzekeringen links te laten liggen. Ook omdat ik weet dat ik hier een potje voor heb waar ik elke maand geld in stort. Mijn eigen ervaringen van afgelopen jaar drukten mij met mijn neus op de feiten. Je eigen risico kan ook gewoon werkelijkheid worden, dan moet je het geld wel achter de hand hebben!

Het voorstel van AnderZorg

Op 6 november ontving ik per mail het voorstel van AnderZorg voor 2024. En daar zat weer een addertje onder het gras…

De reguliere jaarpremie stijgt van € 1.617 in 2023 naar € 1.695 in 2024. Een stijging van € 6,50 per maand of 4,8 procent op jaarbasis. Valt nog wel mee, denk je dan. Maar… De korting als ik het eigen risico maximaal verhoog van € 385 per jaar naar € 885 per jaar wordt wederom lager. Vorig jaar leverde dat € 240 aan korting op, voor 2024 levert dat nog maar € 210 aan korting op. De jaarpremie in één keer vooruit betalen levert verder nog 1,002 procent aan korting op. Blijft er over een jaarpremie van € 1.470,12. En dat is toch 7,8 procent meer dan de totale netto premie voor het afgelopen jaar.

Kan het goedkoper?

In de week daarna heb ik afgewacht tot de verschillende vergelijkingssites hun databases gevuld hadden. Mijn uitgangspunten blijven hetzelfde als de afgelopen jaren:

  1. Ik wil nog steeds alleen een basisverzekering.
  2. Hierbij neem ik het maximale eigen risico van € 885 per jaar;
  3. De jaarpremie betaal ik in één keer vóór 31 december 2023, en ik wil dat mij dit een korting oplevert.
  4. De klanttevredenheid moet ruim voldoende tot goed zijn.
  5. Ik wil een ruim aanbod aan zorgverleners. Liefst dus het budgetmerk van een van de grote verzekeraars CZ, VGZ, of MENZIS.

Ook dit jaar ben ik eens rustig gaan vergelijken bij Poliswijzer, bij Independer en bij de Consumentenbond. Ook heb ik weer de discussies op het Tweakers-forum gevolgd. En ja, het kan goedkoper. Maar wil ik dat ook?

Als ik op Poliswijzer kijk dan zijn er vier opties die goedkoper zijn dan AnderZorg. Het verschil tussen AnderZorg en de goedkoopste is € 32, oftewel ongeveer € 2,70 per maand. Maar al die goedkopere opties zijn Naturapolissen. AnderZorg biedt de goedkoopste Combinatiepolis. Dat biedt mij net iets meer keuzevrijheid. En dat is mij wel € 2,70 per maand waard.

Ook bij de andere zorgvergelijkers is AnderZorg de goedkoopste combinatiepolis. Het kan goedkoper, met natura en een budgetmerk en beperkingen in de keuze van zorgverleners, maar dat vind ik het nog niet waard. Misschien in de toekomst, als de premies nog verder stijgen? Mijn conclusie na dit alles is simpel. Ik blijf weer een jaartje bij AnderZorg.

Zorgpremie 2024

Toen ik eerder schreef over mijn eigen risico heb ik de zorgpremies die ik de afgelopen jaren betaalde eens wat nader bekeken. Daar heb ik het premie-aanbod voor 2024 nu aan toegevoegd.

Alle bedragen in euro (€)20202021202220232024
VerzekeraarCZAnderZorgAnderZorgAnderZorgAnderZorg
Premie Basisverzekering (€ / jaar)1.451,401.392,001.431,001.617,001.695,00
Korting bij maximaal eigen risico-/- 210,00-/- 300,00-/- 264,00-/- 240,00-/- 210,00
Korting bij jaarbetaling-/- 23,38-/- 21,84-/- 11,64-/- 13,80-/- 14,88
Netto premie (€ / jaar) voor Geldnerd1.145,421.070,161.155,361.363,201.470,12
Verandering ten opzichte van voorgaand jaar-/-6,6%+8,0%+18,0%+7,8%

Zorgverzekeringen worden inderdaad steeds duurder. Dat zie je ook als ik de jaarlijkse premie die ik betaald heb voor de jaren 2016 tot en met 2023 in een grafiekje naast elkaar zet, en ook het premievoorstel voor 2024 erbij. De vraag van DSW is dus een heel terechte. Hoe lang is dit stelsel nog houdbaar? Ik ben niet optimistisch of onze politici hier moedige keuzes in durven te maken, laat staan dat het ze lukt om die ook succesvol te implementeren…

Overmorgen, woensdag 22 november, zijn de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Dit soort grafiekjes geven aan waar de verkiezingen wat mij betreft over zouden moeten gaan. Maar ze gaan er niet over, helaas. Ik heb het voor mijzelf wat langer betaalbaar gehouden door per 1 januari 2021 over te stappen van CZ naar één van de prijsvechters, maar daar blijven er steeds minder van over. Bij CZ zou ik in 2024 overigens ruim € 1.700 per jaar kwijt zijn voor mijn oude pakket, dat dan weer wel. Dus de overstap naar AnderZorg bespaart mij nog steeds geld.

Het houdt ons allen bezig…

Bij Mr. FOB las ik hoe hij z’n zorgverzekering koos voor 2024 koos. Ik snap zijn keuze om per maand te gaan betalen om rente te ontvangen op het te sparen premiebedrag, maar kijk daar zelf toch anders naar. Het afgelopen jaar (de afgelopen jaren) heb ik zelf elke maand mijn potje gevuld om de premie voor uit te kunnen betalen. Afgelopen jaar heb ik dus al rente-inkomsten gehad over de premie voor 2024. En komend jaar krijg ik rente over mijn spaarpotje voor de premie van 2025. Nu kan ik natuurlijk het spaarpotje voor 2024 niet benutten en gewoon rente blijven vangen, maar dan mis ik € 14,88 aan korting. Dat is ongeveer de te verwachten rente en dan kost het me natuurlijk ook nog geld in Box 3. Bovendien werkt dit maar een keer, als ik dan ooit weer terug wil naar jaarpremie moet ik juist extra sparen. Dat is me allemaal te ingewikkeld…

Ik heb nog wel even een check gedaan of de ziekenhuizen (‘het ziekenhuis’) en de huisartsen en apotheken in de regio Elders in 2023 een contract hebben met AnderZorg. Daarmee ga ik er maar van uit dat dit in 2024 ook zo zal zijn. Zeker weten doe ik dat niet. Het is dan ook een terecht risico dat ZuinigAan vorige week aangaf, zo lang als de verzekeraars hun contractonderhandelingen met de zorgverleners niet hebben afgerond kun je er niet zeker van zijn dat je weer terecht kunt bij je vaste zorgverlener. Nu ben ik er bij de grote verzekeraars niet heel bang voor dat er grote gaten ontstaan in het zorgaanbod. Dat kunnen ze zich eenvoudigweg niet veroorloven.

Reserveren voor mijn zorgkosten

Zoals jullie weten heb ik in mijn administratie twee potjes die te maken hebben met zorgkosten. Die zal ik ook in 2024 blijven gebruiken. Eind december betaal ik de zorgpremie voor 2024 in één keer vooruit. Dat scheelt me een beetje belasting in Box 3 en levert me een kleine korting van 1,0 procent op. Ik gebruik hiervoor de inhoud van het potje Zorgpremie.

In dat potje zit per eind november € 1.340. Ik heb gedurende 2023 maandelijks € 120 gestort om dit in één keer vooruit te kunnen betalen, en begin dit jaar was er nog € 20 over van vorig jaar. Tot en met 2022 was € 100 per maand voldoende, maar per 1 januari 2023 had ik die maandelijkse inleg al verhoogd. Met de nog komende storting van december zit er eind 2023 € 1.460 in het potje. Dat is nét niet genoeg om de premie voor 2024 te betalen. Maar bijna wel. Ik kom een tientje tekort.

Ik heb besloten de reservering voor 2024 te verhogen naar € 130 per maand. Die neem ik op in mijn begroting voor het komende jaar. Dit potje begint 1 januari dus met een saldo van -/- € 10, dat tientje dat ik in 2023 te weinig gereserveerd heb. Dan zal er eind 2024 € 1.550 in de pot zitten. Of dat genoeg zal zijn? Ik denk het niet We gaan het zien. Dat ik in twee jaar tijd mijn maandelijkse reservering moet verhogen van € 100 naar € 130 is géén goed teken.

De maandelijkse inleg in het potje voor Eigen Risico en Ongedekte Zorgkosten (niet gedekt door de basisverzekering) gaat weer terug naar € 75 per maand. In 2023 had ik dat juist verlaagd naar € 60 per maand, maar dat vind ik nu te weinig. Er zit momenteel nog € 280 in dat potje.

Welke keuzes maak jij voor jouw zorgverzekering?