Oude wijn in nieuwe zakken bij de arbeidsvoorwaarden

Toen ‘wij rijksambtenaren’ 2 jaar geleden een nieuwe CAO kregen, is er aan de onderhandelingstafel iets nieuws verzonnen. Waarschijnlijk was het laat, waren de aanwezigen niet meer helemaal helder, waren ze dronken, of een combinatie van de voornoemde factoren. Vervolgens heeft het twee jaar geduurd om alles uit te werken. Maar de afgelopen maand ben ik dan eindelijk platgespamd in mijn zakelijke mailbox door onze eigen HR-mensen. We krijgen een Individueel Keuze Budget (IKB). Het IKB bedraagt voor iedere medewerker 16,37% van het jaarsalaris. Hierin zijn de vakantie-uitkering en de eindejaarsuitkering opgenomen. Iedere maand wordt 1/12e deel van het IKB opgebouwd. We krijgen de mogelijkheid om het IKB deels om te zetten in verlofuren en andersom, of op een fiscaal voordelige manier te gebruiken voor een aantal doelen zoals een fiets (jottem), fitnessabonnement (waar mijn trainer niet onder valt), vakbondscontributie (ik ben geen dinosaurus), en dat soort overbodige dingen.

De teksten van de HR-club zijn ronkend en wervend. Maar in eerste instantie voelt het voor mij als oude wijn in nieuwe zakken. Want tot op heden hebben we in de rijks-CAO een eindejaarsuitkering van 8,3% van het salaris (die wordt in november met het salaris uitbetaald), en het vakantiegeld bedraagt 8,0% van het salaris (en wordt in mei uitbetaald). En we hébben al de mogelijkheid om het vakantiegeld en de eindejaarsuitkering deels om te zetten in verlofuren en andersom, of op een fiscaal voordelige manier te gebruiken voor diezelfde doelen.

Wat verandert er dan echt? Niet veel, lijkt me. Op één ding na. Het IKB vervangt de vakantie- en eindejaarsuitkering. De vakantie- en eindejaarsuitkering worden in de oude situatie maandelijks gereserveerd en in mei en november uitbetaald. Het IKB wordt maandelijks opgebouwd, maar kan zodra het is opgebouwd ook worden uitbetaald. Kijk, nou wordt het interessant. Niet meer wachten op mei en november, maar het gewoon elke maand uit laten betalen met het salaris. Ik weet dat dit bij veel bedrijven al mogelijk was, maar bij de Rijksoverheid kon het tot op heden niet.

Wat gaat Geldnerd doen?

Mijn eerste gedachte was om alles bij het oude te laten. Gewoon in mei een deel uitbetalen (en dat in mijn hoofd ‘vakantiegeld’ noemen), en ook in november een deel uitbetalen (en dat in mijn hoofd ‘eindejaarsuitkering’ noemen). Maar dat ga ik toch maar niet doen. Al was het maar omdat we eigenlijk nooit in de ’traditionele maanden’ op vakantie gaan… Nee, ik ga het elke maand uit laten betalen. Want dan kan ik het meteen inzetten voor mijn eigen doelen.

In de praktijk gebruik ik het vakantiegeld en de eindejaarsuitkering al jaren op twee manieren. Deels is het een eenmalige extra impuls voor mijn spaar- en beleggingsdoelen. En deels gaat het naar de kleine buffer om de grote uitgaven van andere maanden (vakanties, kleding, gadgets) ‘glad te strijken’. Dat kan ik blijven doen, maar nu gewoon elke maand. Daarmee krijgt het geld meer ‘time in the market‘. En dat is goed voor het rendement. Geld zelf aan het werk zetten, in plaats van dat mijn werkgever het twaalf maanden zonder rente voor mij ‘opspaart’ en dan uitbetaalt.

Neveneffecten

Inmiddels is er ook al zicht op enkele neveneffecten. Dat versterkt bij mij het gevoel dat er aan de onderhandelingstafel misschien niet helemaal goed is nagedacht over deze maatregelen.

Zo krijgen wij ambtenaren in 2020 eenmalig ‘extra geld’. De opbouw van IKB begint namelijk per 1 januari 2020. Maar het ‘oude’ vakantiegeld voor 2020 is natuurlijk ook nog 7 maanden in 2019 opgebouwd (juni t/m december). Daarnaast wordt in december 2019 ook nog 1 maand ‘oude’ eindejaarsuitkering opgebouwd. In totaal nog 8 maanden oude uitkering uit 2019, die we met de salarisbetaling van mei 2020 uitbetaald gaan krijgen. We hebben dus eenmalig een beetje extra inkomen om de restanten van de oude regeling op te ruimen.

Netjes toch? Ja, maar wel met een addertje onder het gras voor mensen die toeslagen ontvangen (en dat schijnt de meerderheid van de Nederlanders te doen). Want het vakantiegeld en de eindejaarsuitkering tellen voor de toeslagen mee bij je inkomen. Hoger inkomen? Minder toeslagen… Er wordt mensen die toeslagen ontvangen al dringend geadviseerd om, bij het aanvragen van de toeslagen voor 2020, rekening te houden met dat hogere inkomen. Dit om te voorkomen dat je als fraudeur wordt aangemerkt en verketterd wordt je eventueel te hoog vastgestelde voorschotten (gedeeltelijk) moet terugbetalen.

En voor ons boekhouders levert het soms ook een issue op. De dienst waar ik op de centjes let gebruikt het baten-lasten stelsel, zeg maar dezelfde boekhoudsystematiek als het bedrijfsleven. Daar is geen probleem. We reserveren maandelijks 1/12e deel van het vakantiegeld en de eindejaarsuitkering, dat blijven we gewoon doen. En wanneer onze medewerkers dat uitbetaald willen krijgen, dat zien we wel. het geld staat er. Maar veel overheidsorganisaties gebruiken het kasstelsel. En die mogen niet reserveren. En krijgen dus te maken met een grilliger kasritme, afhankelijk van de keuzes die onze vele tienduizenden ambtenaren gaan maken over de betaalmomenten.

En er zijn ook al collega’s die zich zorgen maken. Zorgen dat veel mensen het maandelijks laten uitbetalen en consumeren. Het vakantiegeld en de eindejaarsuitkering worden door de meeste mensen al gezien als ‘normaal’ inkomen. Het gevoel is dat de ene is bedoeld om je ‘welverdiende’ vakantie te betalen, en de andere om je door de extreem dure ‘feestmaand’ december heen te helpen. En soms komen ze handig uit om een roodstand op te lossen of een schuld te betalen. Maar als het maandelijks uitbetaald wordt en meeloopt in de ‘gewone’ consumptie, dan vervalt die optie. Dat zou het risico kunnen vergroten dat deze mensen bij een volgende tegenslag in de problemen komen. We zullen zien.

Heb jij wel eens te maken met veranderingen in secundaire arbeidsvoorwaarden?

Dit bericht heeft 13 reacties

  1. Rose van der Haven

    Ja Natas heeft jouw mogelijkheid en na je blog overwegen wij toch ook maandelijks uit te betalen ipv oude systeem behouden ook voor de zelfde doelen. De discipline van de boekhouding is mijn dingetje waar ik in moet omschakelen. Ondanks dat wij niet de kwetsbare doelgroep zijn is het voor me zelf nog even een mentaal dingetje. Welke het ons nu niet gaat weerhouden, gisteren ook besloten de zorgkosten in een keer te betalen ipv maandelijks.

  2. Pollie

    Als andere ambtenaar heb ik hier al een paar jaar geleden kennis mee gemaakt. Het bevalt mij erg goed. Elke maand wordt het gewoon uitgekeerd en kan ik dus direct mij geld inzetten.

    In het overgangsjaar is toen wel die extra maanden vanuit het oude systeem uitbetaald. Dus geen problemen met toeslagen e.d.
    Ik ben heel erg blij met het IKB en zou. Niet anders mee willen.

  3. Bijna 10 geleden is bij ons dezelfde move gemaakt en dat bevalt prima. Altijd alles gewoon laten uitbetalen, m.u.v. eventueel bijkopen van vakantiedagen (alle bovenwettelijke waren ook financieel gemaakt) en verder soms wat besteed aan een bruto-netto telefoon.
    O en maandelijks de bruto-netto woonwerk-kilometers natuurlijk. Die heb ik bijna 2 jaar gemist trouwens – totdat een collega de regeling in de spelonken van het systeem had teruggevonden ….

  4. R

    Bij mij wijzigt idd ook mijn cao ben nu omdat ik in een academisch ziekenhuis werk ook ambtenaar.
    Kreeg ook in mijn mail box dat de “bijzondere” rechten voor ambtenaren vervielen en we dezelfde rechten krijgen als werknemers in het bedrijfsleven.
    Zijn dit de rechten waar het om gaat?
    Zo ja, dan ga ik het ook elke maand extra laten uitbetalen.
    Moet eea. nog uitzoeken of de wijzigingen dezelfde zijn als waar Geldnerd het over heeft.

  5. Bon

    Wij worden al jaren uitbetaald volgens het IKB-systeem. Ik sluis het maandelijkse vakantiegeld direct door naar een spaarrekening. Dit voorkomt dat het in de gewone pot verdwijnt.

  6. Nona

    Oh ik denk dat wij nog geen IKB hebben. Dénk, want ik zit intussen al een jaartje of vijf in één of ander verlofstelsel. Maar lijkt me idd niet de beste oplossing voor de iets lagere niveau s ambtenaren. Zelf zou ik idd elke maand laten uitbetalen en het geld voor mij laten werken.

  7. Fab

    Wel een trots lid van de vakbond hier. Heel handig als je een conflict hebt met je baas.

    Verder kunnen bij ons (waar een vergelijkbare regeling is ingevoerd) de collega’s die toeslagen ontvangen eenmalig een extra vakantieweek kopen voor 2020, zodat ze daardoor in 2019 onder de toeslagengrens blijven. Misschien ook een ideetje voor jouw werkgever.

  8. Uitklokken

    Met het IKB bij ons ben ik blij. Sommige zaken kun je met je bruto salaris betalen. Wij kunnen bijvoorbeeld ook onze internetverbinding thuis, en een complete werkplek thuis betalen van ons bruto loon. Dit om het telewerken te faciliteren.
    Nog een handigheidje is dat het een modern self-service portal is waar je voor jezelf rapporten uit kan draaien.
    Overzicht is altijd goed.

  9. Cathy

    Mijn man is in januari 12,5 jaar in dienst en helaas krijg je nu pas een extraatje vanaf 25 dienstjaren:-(

  10. L.

    Ha, mooie blog! Hier een rijksambtenaar die flink heeft lopen dubben over wat te doen met het IKB. Jouw overzicht ziet er goed uit, je schrijft er heel helder over. Dank!
    Zelf heb ik besloten om niets te doen in 2020. Eerst maar eens kijken hoe het allemaal werkt en in december 2020 komt het vakantiegeld/eindejaarsuitkering vanzelf. In 2021 wil ik de keus maken om het maandelijks te laten storten. Hier geen toeslagen, dus daar hoef ik me geen zorgen over te maken. Waarom in 2021? Omdat ik nu nog niet aan het budgeteren ben geslagen, maar dat absoluut wil gaan doen in 2020 en verder. Dat is mijn goede voornemen 🙂 Groet, L.

  11. Spaarmoeder

    Ik heb ook IKB en ik spaar het op. In november kunnen we het IKB ook gebruiken voor het fiscaliseren van de reiskosten. Dat wordt uitbetaald in december. Bruto wordt dan netto.
    Verder kijk ik dan of ik dagen bij wil kopen voor volgend jaar. als alleenstaande moeder valt het rondkrijgen niet altijd mee en ik kan dan in een keer een klein buffertje kopen.

    Ik had het logischer gevonden als ze het bedrag van dit jaar binnen jouw organisatie gewoon in december hadden uitbetaald ipv in mei 2020. De oude regeling loopt inmmers in december af?

  12. Sam

    Komt er in juni 2020 weer een nieuw Cao akkoord met loonafspraken? Ik ben vorig jaar ambtenaar geworden en had nu elk half jaar loonsverhoging en 1 keer periodieke verhoging. Dat maakt nogal een verschil met mijn startloon.

    1. Geldnerd

      De vorige keer duurde dat een paar jaar…

Reacties zijn gesloten.