Terwijl ik dit schrijf, woensdagavond laat, verbreekt mijn blog het eigen dagrecord qua aantal lezers en aantal commentaren. En dat allemaal vanwege dit blogje over de vraag wanneer er een nieuwe crisis komt. CheesyFinance heeft me omgedoopt in ‘Dr. Doom’ en Project Lonica heeft twijfels over de gezelligheid hier (zaterdag bij de bloggers meeting hoop ik haar ervan te overtuigen dat ik best wel gezellig kan zijn). Maar het klopt. Ik ben sceptisch. Cynisch. Te cynisch?
De vorige crisis ‘voelden’ Ex en ik op tijd aankomen. In de zomer van 2008 verkochten we onze beleggingen en zetten onze beleggingshypotheek om in een spaarhypotheek. In mei 2009 stapten we weer in op de beurs, enkele maanden na het dieptepunt. Terugkijkend een actie die ons heel veel geld opleverde. Geld wat vervolgens deels ook weer verdampte in een echtscheiding. Tsja… Life is what happens while you are busy making other plans. Toevalstreffer, niet iets waarvan ik er van uit kan gaan dat ik het nog eens ga herhalen (dat tijdig uitstappen dan).
De wereld en het financiële systeem zijn niet perfect. Er zijn mensen, organisaties, hele bedrijfstakken die erop gericht zijn het systeem te manipuleren in hun eigen voordeel (hallo, banken!). Politici maken afwegingen voor ‘het algemeen nut’. Wat vaak betekent: de meerderheid van wat zij denken dat hun kiezers zijn. In die wereld ben ik een heel klein vermogentje, een heel klein spelertje. Tegen de stroom in. Meer vermogen dan schuld. Het beleid van de afgelopen jaren, de lage rente en het ‘quantitative easing’ beleid van de afgelopen jaren, maken dat wij allemaal weinig rendement op spaargeld maken. Maar het is wel weer in het voordeel van mensen en organisaties en landen met schulden. Maar de beurs deed het dan wel weer best OK.
Frustrerend is het soms. Onrechtvaardig voelt het ook wel eens.
Als er weer een crisis komt heb ik een plan. Blijven zitten in mijn beleggingen. Als de markt flink gezakt is verkoop ik mijn obligaties. En stop ik dat geld én een deel van mijn cash in de beurzen. Voor een nieuwe rally. Ook dat is ‘kaboem zegt Dr. Doom’. Hoop ik. Dat plan hebben er meer, lees ik in de reacties. Market timing, maar dan ‘na de gebeurtenis’, Amber Tree.
En de FED verhoogde vandaag de Amerikaanse rente. Die creëren nog wat bewegingsruimte. Kom op, Mario Draghi!
Blijven zitten is volgens mij altijd de beste strategie. Het is pas een verlies op het moment dat je uitstapt. En historisch gezien komt er na een enorme crash vaak ook weer een stevige opleving. Die zou je missen als je uitstapt.
Dan spreek ik je zaterdag aan met je nieuwe naam….
Wij hebben een gelijkaardig plan, zonder obligaties, met goud en cash…
Ik ben niet dol op goud. Het produceert niets, en is me te speculatief.
Goeie morgen Dr Doom. Misschien geen slecht idee om langzaam wat winst te pakken en om te zetten in obligaties (of andere stabielere beleggingen). Of je kan de herbalanceer truck van Mr FOB gebruiken, vast percentage aanhouden voor de ratio van aandelen/obligaties en deze behouden door afwisselend aandelen en obligaties te kopen. Genoeg ideeen, komt vast nog wel ter sprake op zaterdag 🙂
@ Project Lonica: Dr Doom is een best gezellige kerel hoor, kan ik uit ervaring melden 😉
Ik werk ook al een tijdje met vaste percentages aandelen/obligaties. Na een stevige correctie op aandelen wil ik die verhouding (tijdelijk, voor een aantal jaren) veranderen ten faveure van aandelen om versneld een eventueel verlies in te lopen en liefst mijn originele ‘lijntje’ vermogensontwikkeling snel weer op te pakken. Op zo’n manier hoeft een crisis niet te leiden tot vertraging in de realisatie van mijn langere-termijn doelen.
Pffff. Ik zal nog eens een linkje doorsturen 🙂 Nu moet ik zaterdag extra mijn best doen om de bewijzen dat ik geen negatieve reageerder ben.
Is dan wel weer leuk voor de statistieken. Het heeft heel wat opgeschudding veroorzaakt.
Ik krijg nu wel ontzag voor je. De crisis van 2008 zagen niet velen aankomen. En ik kijk uit naar een hoop gezelligheid zaterdag! 😉
Zoals ik zei: toevalstreffer.
Interessante gedachte. Er zijn denk ik een paar aspecten van bubbels:
1) Ze moeilijk te spotten zijn, omdat zogenaamde ‘market narrative’ (verhaallijn) waarom hoge waarderingen gerechtvaardigd zijn zo overtuigend lijkt, dat je er bijna zelf in gaat geloven. Denk bijvoorbeeld aan de IT bubbel rond de 2000 (‘internet gaat enorm groeien’) en de grondstoffen bubbel (China/India groeien zo hard dat de komende jaren een tekort is aan grondstoffen). De verhaallijn klopt in de kern vaak wel, alleen de bijbehorende waarderingen niet.
2) Bubbels worden vaak door een of twee sectoren/categorieen getrokken die ontzettend outperformen, terwijl de andere sectoren achterblijven. Financials en huisconstructiebedrijven in de jaren 2002-2007, grondstof gerelateerde bedrijven in 2005 – 2007, IT eind jaren 90/begin 2000, etc.
3) Bubbels gaan vaak gepaard met excessen. Excessieve beloningen, hypotheken verstrekken aan mensen zonder inkomen etc.
De vraag is uiteraard of we groepen aandelen kunnen aanwijzen die hieraan voldoen. Mijn onmiddelijke gedachte gaat naar dividend aandelen. Waarderingen zijn erg hoog, met k/w verhoudingen die in de 20 tot 30 lopen en zelfs hoger, zelfs voor bedrijven waarvan de omzet afneemt. De verhaallijn is dat de rente laag is, en dat dividenden nou eenmaal een grote rol spelen in totaal rendement. In de kern klopt dit, maar de vraag is of deze waarderingen gerechtvaardigd zijn. Wat ik verder zie is dat het tegenwoordig mainstream om dividendaandelen te kopen – kijk naar het aantal blogs en websites die dividenden bijna als ‘way of life’ aanprijzen. Als je tenslotte kijkt naar andere sectoren (bijvoorbeeld financials, of grondstoffen) dan blijven de waarderingen hopeloos achter. Zelfs voor financieel gezonde bedrijven in deze sectoren gelden k/w verhoudingen van 7 – 10 .
De vraag is natuurlijk hoe lang deze stoelendans doorgaat, en wanneer de muziek stopt. Het einde komt vaak onverwacht. De rente stijgt langzaam in de VS, maar veel effect heeft dit nog niet gehad. Het kan ook nog veel verder oplopen. De ‘nifty-fifty’ bubbel in de VS leverde k/w op van 40-50 voordat de bubbel barstte. Dat betekent dat we nog bijna een verdubbeling te gaan hebben.
Persoonlijk probeer ik ervoor te zorgen dat ik populaire dividendaandelen die duur zijn zoveel mogelijk mijd, en mijn portefeuille zoveel mogelijk bestaat uit ondergewaarde aandelen met voldoende groeipotentieel en sterk en aandeelhouders-vriendelijk management. Ik zal binnenkort wat op mijn (nieuwe) blog posten.
Succes ermee. Niet te depressief worden, een wijntje op vakantie doet wonderen 😉