Hoe niet een pensioen op te bouwen…

Een tijdje geleden kreeg ik van het ABP weer eens bericht dat ik mijn jaarlijkse Uniform Pensioen Overzicht kon downloaden, mijn UPO. Het is een document waar ik een haat-liefde verhouding mee heb.

Enerzijds ben ik blij dat ik pensioen opbouw. Ik heb niet de angst die sommige complotdenkers lijken te hebben dat er straks geen geld voor mij meer in ‘de pot’ zal zitten. Ik zag zelfs dat ik al voldoende pensioen heb opgebouwd om mijn huidige levensstijl te kunnen bekostigen (er van uitgaande dat het pensioen natuurlijk wel geïndexeerd gaat worden). Dus dat zijn op zich positieve berichten.

Maar toch… Dat hele pensioenstelsel staat heel ver af van hoe ik mijn financiële leven in wil richten. Sinds ik me er in verdiept heb ben ik er vooral een beetje boos over. Het is al te laat in mijn loopbaan en ik ben verplicht om deel te nemen, maar liefst had ik (naar Amerikaans model) helemaal mijn eigen pensioenpot op willen bouwen. Gewoon het bedrag dat de werkgever en ik nu maandelijks aan het ABP betalen zelf beleggen in goedkope indexfondsen. Dan had ik met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid nu een grotere pot gehad.

Nieuwe regels en meer jaarruimte

Veel mensen bouwen extra pensioen op in pijler 3. Onder de nieuwe pensioenwet, die inmiddels van kracht is, is deze jaarruimte fors verruimd. Luxe Of Zuinig schreef daar een paar maanden geleden ook al over. Die verruiming voelt toch een beetje als verborgen boodschap van de overheid: ik zou maar zelf gaan sparen als ik jou was, op ons hoef je niet te rekenen…

Zelf maak ik, ondanks de fiscale voordelen, geen gebruik van deze mogelijkheid. Zoals ik al schreef heb ik meer dan voldoende pensioen opgebouwd voor mijn huidige levensstijl, mits dat pensioen ook in enige mate geïndexeerd zou worden voor inflatie. Naast dit opgebouwde pensioen bij het ABP kies ik dus voor geld dat ik kan gebruiken op een moment dat ik zelf kies. Niet voor geld dat vaststaat in een pensioenpot met beperkende regels. Maar dat is voor iedereen een keuze voor wat er het beste bij de eigen situatie past.

Toch was ik ook wel nieuwsgierig wat de nieuwe regels zouden betekenen voor mijn jaarruimte. Gelukkig hebben de vrienden van de Belastingdienst daarvoor een rekenhulp op hun website staan. Voor 2022 kwam ik uit op een jaarruimte van € 971. Voor 2023 is die jaarruimte maar liefst € 16.529. Dat is 17 keer zoveel! Heel even kwam ik in de verleiding, want je praat hier toch over een fiscaal voordeel van een paar duizend euro. Maar ik vind het belangrijker om vast te houden aan mijn strategie, gericht op maximale keuzevrijheid wat ik op welk moment met mijn geld doe. Zeker gezien onze plannen. In mijn nieuwe baan blijf ik overigens ook gewoon storten in de bodemloze put van het ABP. Het lot van de loonslaaf in de publieke sector…

Kosten

Bij mijn eigen beleggingen probeer ik een beetje op de kosten te letten. Ik heb niet de goedkoopste broker, maar ik beleg wel efficiënt in relatief goedkope ETFs. De kostenratio van mijn huidige portefeuille (TER Total Expense Ratio) is volgens Morningstar op dit moment 0,16% (na deze herziening). En de kosten van mijn broker waren in 2022 (volgens mijn beleggingsspreadsheet) in totaal 0,17%.

In het jaarverslag 2022 van het ABP lees ik op pagina 8 en op pagina 41 dat het pensioenbeheer per deelnemer € 89 per jaar kost. Maar dat is niet alles. Het vermogensbeheer kost in totaal € 3,161 miljard, lees ik op pagina 42. Dat is lager dan in voorgaande jaren door de in 2022 gedaalde beurzen. Maar verdeeld over de in totaal 3.013.496 deelnemers (pagina 7 jaarverslag) ultimo 2022 is dat ook nog eens € 1.049 per deelnemer. In totaal heeft mijn pensioen me dus in 2022 € 1.138 gekost.

En dat vind ik eigenlijk wel veel. Het is ruim 1,5 keer wat ik maandelijks zelf aan pensioenpremie heb ingelegd (volgens mijn salarisbrief). Het is ongeveer 4 keer wat mijn eigen totale beleggingskosten waren in 2022.

Als ik uitga van een persoonlijke pensioenpot van 23 keer wat ik nu volgens het UPO aan pensioen heb opgebouwd, en ik vergelijk dat met mijn eigen belegde vermogen en de kosten daarvan, dan is het ABP twee keer zo duur. En die kosten gaan af van mijn inleg. Ik heb geen keus, ik ben verplicht deelnemer. En ik snap het ook wel. Solidariteit en zo, al die dingen waarvoor de vakbonden op de barricaden gestaan hebben. Maar duur en zuur voelt het wel….

Beleggingsbeleid

Geldnerd is zelf een gewetenloze belegger. Ik beleg in alles. Wapens, medicijnen, alcohol, tabak, kernenergie. Niet in crypto en dat soort dingen, dat is geen beleggen maar speculeren. Invloed oefen ik uit als consument, niet als belegger. Als consument mijd ik bijvoorbeeld op dit moment nog steeds de producten van Heineken en JD Peet’s. Ook al weet ik dat ze daar niet van onder de indruk zullen zijn.

Als belegger parasiteer ik op wat de wereld koopt en het rendement dat bedrijven daarmee behalen. Dat heeft er ook mee te maken dat ik nog geen set van criteria heb ontdekt die een echt betrouwbare maatstaf voor duurzaamheid geven. Ieder beleggingshuis hanteert z’n eigen milieu-, sociale en bestuurscriteria voor de activiteiten. En als ik er geen wijs uit kan worden en zie dat het wel vaak rendement kost, dan doe ik niet mee.

Nee, dan de vrienden van het ABP. Die willen de wereld veranderen en stoppen dus bijvoorbeeld met beleggen in fossiele brandstoffen. Ik snap best dat veel van de klanten verplichte gebruikers dat willen. Toch heb ik er moeite mee. En ik niet alleen. Want niet iedereen wil dit. Persoonlijk denk ik dat we de komende decennia fossiele brandstoffen en andere Middeleeuwse technologie echt nog wel nodig zullen hebben als achtervang. En Geldnerd is voorzichtig opgevoed om oude schoenen niet weg te gooien en huiden niet te verkopen en beren niet te schieten en zo. Maar ABP kiest hier voor (in plaats van) mij. Met mijn geld. Lekker makkelijk voor ze…

Het nieuwe pensioenstelsel

Tsja. Het nieuwe pensioenstelsel. Er wordt veel over geschreven en er zijn veel emoties over. Maar ik kan er nog helemaal niets mee. Onlangs las ik bij collega-laatste-der-mohikanen-finance-blogger Groeigeld een verslag over zijn dappere (maar in mijn ogen zinloze) poging om zicht te krijgen op zijn pensioenpot. Geldnerd heeft nog niet eens een poging gedaan om deze informatie los te krijgen van de Algemene Bodemloze Pensioenput. Voor iets waar ik zoveel geld in smijt is het gebrek aan transparantie stuitend te noemen, maar ik voel mij machteloos. Ik kan weinig anders doen dan afwachten tot mijn pensioenfonds met meer informatie komt.

Ondertussen bereid ik mijzelf daar wel op voor. Uit mijn regelmatige analyse van mijn salarisbrieven weet ik wat ik in de bodemloze put van het ABP gestort heb. Heel veel geld… Maar verder moet ik vooral afwachten. Want de berichten van de werkgever(s) en het ABP blinken vooralsnog vooral uit in algemeenheden. Pas als ik een concrete nieuwe pensioenregeling zie en een concrete berekening voorgeschoteld krijg kan ik nagaan hoe en hoeveel ik belazerd word wat het mij kost of oplevert.

Ik ben niet optimistisch. Gezien mijn leeftijd zit ik voorbij het omslagpunt. In het huidige stelsel leg je aan het begin van je loopbaan meer in dan het je oplevert, en vanaf ongeveer midden veertig ga je juist profiteren van dit stelsel. Ik ga dus een aantal profijtelijke jaren missen. Dat zou gecompenseerd moeten worden, stond ooit in het pensioenakkoord. Maar daar geloof ik dus werkelijk geen donder van. Bij de jongeren kennen we inmiddels de ‘pechgeneratie’: geen studiebeurs maar een lening, en nu ook nog een stevige rente. Maar ik verwacht eigenlijk dat er straks ook een oudere pechgeneratie ontstaat. Wel altijd braaf pensioenpremie betaald, maar mooi de dupe geworden bij de pensioenhervorming. We zullen het zien…

Stuck with you….

Ik schreef het al: zelf ben ik te oud om nog van strategie te (kunnen) veranderen, en ben bij wet ook verplicht om deel te nemen aan het door mijn werkgever ooit leeggeroofde aangewezen pensioenfonds ABP. Maar als ik jonger was en de keuze had, dan wist ik het wel. Zelf beleggen. Lage kosten, consequent inleggen, en gaan…. Maar ik snap dat de werkgevers daar niet blij mee zouden zijn, want veel te veel werknemers kunnen dan veel eerder stoppen met werken. Anderen juist nooit, want niet iedereen heeft de discipline om trouw elke maand in te leggen (zelfs ik ben er immers tijdelijk mee gestopt). En het zou natuurlijk ook een heleboel goedbetaalde erebaantjes in de pensioensector schelen…

Hoe bouw jij een pensioen op?

Dit bericht heeft 17 reacties

  1. MP

    Ik heb >5 pensioen potjes, waaronder een paar standaard, maar ook een zzp pensioen via BND. Afgelopen jaren bouw ik echter pensioen op via een PPI. Daar zitten ook weer voor en nadelen aan. Voordeel vind ik in ieder geval dat de kosten laag zijn (ik betaal alleen de lage fonds kosten van de Northern Trust fondsen waarin belegd wordt) en dat het een behoorlijk transparant iets is.

  2. Anna H

    Wij maken wel gebruik van de box 1 pot. Iets met: pas pensioen opbouwen vanaf je 23e, laag betaalde baan en een fonds dat nog bodemlozer is dan de algemene put. 12 jaar werken levert straks 400 euro (bruto) per jaar op! Elk voordeeltje is voor ons meegenomen. Het is zo zuur dat als je minder verdient je in box 1 ook minder in mag inleggen. bij ons is het voor 2023 verhoogd van 0 naar 1200. Ik voel de boodschap: bedankt voor het betalen en tot ziens. Ik verwacht eigenlijk dat er tzt een club ala verliespolis etc ontstaat, die gaat roepen dat het invaren in strijd is met het recht op eigendom. maar wie wordt er uiteindelijk beter van?

  3. Petra

    Normaal krijg je bij vermogensbeheerder kosten als percentage van jouw vermogen. Het vermogensbeheer door ABP kostte 3,161 miljard, schrijf je. ABP beheert zo’n 475 miljard. Dan zijn de jaarlijkse kosten dus 0,67%. Dat is nog steeds meer dan de 0,17% die je bij jouw eigen broker betaalt, maar het is minder dan wat je bij sommige andere brokers of banken betaalt voor vermogensbeheer of beheerd beleggen.

  4. Luxe of Zuinig

    Ja, je weet mijn theorie.
    AOW zie ik als een cadeau of ik ooit daar recht op ga krijgen. Standaard uitgangspunt is van niet.
    Mijn werkgeverspensioen is “ok” maar niet geweldig en wat daar in de pot zit is nagenoeg bijna evenveel als ik nu al in pijler 3 heb zitten voor lagere kosten.
    Daarnaast is die werkgeverspensioen niet van mij, maar van het fonds en kan ik dan ook nooit aan mijn kinderen schenken wat ik echt een nadeel vind, want het is wel geld dat ik niet maandelijks heb uitgekeerd gekregen, daar staat tegenover dat de werkgever het meerendeel heeft ingelegd in plaats van mijn eigen salaris…. Maar goed dat is een sigaar uit eigen doos, want ik had liever dat geld maandelijks op mijn rekening gekregen.

    En dan inderdaad pijler 3. Ik zie het risico erin, en de grillen van de overheid spelen ook mee. Maar het feit dat het “mijn” pot met geld is die ik wegzet vind ik behoorlijk wat waard. Ook als ik er zelf niet van kan genieten kunnen mijn kinderen er alsnog van genieten. Wellicht tegen slechtere omstandigheden door de veranderende overheid, maar het geld is niet kwijt of zoals je netjes omschrijft in een bodemloze put gekomen. Waarbij het extra voordeel is dat de kosten lager zijn dan in pijler 2.

    En als laatste heb ik net als jij natuurlijk de pot in box 3 zitten waar ik tot mijn pensioen op moet gaan teren. Hierbij moet ik, zeker met de verruimde jaarruimte in pijler 3, eens opnieuw gaan rekenen hoeveel geld ik nu in box 3 moet hebben om het uit te zingen….. Want het bied ook mogelijkheden om eerder te pensioneren met een snellere aangroei van pijler 3. Een mooi uitzoekwerkje voor de kerstvakantie

    1. Marianne

      Wij hebben maar een kleine pensioen pot opgespaard. Verder zijn we bij het abp. Helaas hebben we ons vroeger niet zo verdiept in dit soort financiële zaken en de consequenties….. gelukkig hebben we een aantal verstandige beslissingen genomen over de hypotheek zodat we straks weinig kosten hebben daaraan. Wij zijn zestigers en dus te oud om nog zaken te veranderen voor ons pensioen maar onze zonen hebben we gestimuleerd om zelf actie te ondernemen. Ik heb ze laten kennismaken met jouw blog 😉 en allebei beleggen ze passief in wijdverspreide fondsen.

  5. Opnieuwbegonnen/Belia

    Ik adviseer jongeren, die aan het begin van hun loopbaan staan op de gevaren van de geldwolven, de pensioenfondsen.
    Ik ben woest op pensioenfondsen, maar niet op bedrijfspensioenfondsen zoals ING, RABO en vele anderen. Maken ondanks DNB bemoeienissen goede rendementen.
    Eens was het ABP prima, maar nu allang niet meer. 27% pensioenopbouw is teveel. Jouw leeftijdsgroep heeft het meest te lijden onder de pensioenwet.
    De eurobonds, bankencrisis, klimaat. Dankzij de loonslaven helpt ABP de overheid.
    Nooit meer indexatie voor gepensioneerden. Schandalig.

  6. Mr. Groeigeld

    Dat mijn poging zinloos was, wist ik op voorhand al. Ondanks dat, vond ik het toch stuittend om het gebrek aan transparantie bij pensioenfondsen zelf te ondervinden.
    Groet van je collega-laatste-der-mohikanen-finance-blogger 😉

  7. Timo

    Het is vast geen toeval -ik lees niets voor niets jouw blog- maar ook ik las die enorme verruiming als een verborgen waarschuwing. Gelukkig heb ik m’n leeftijd nog mee, en ga er flink gebruik van maken. Nu staan er slechts 4 cijfers op m’n pensioenrekening, dat gaan er 5 worden. En als ik verder nooit meer iets inleg worden dat er bij m’n pensioendatum naar verwachting 6.

    Een verlaging van m’n verzamelinkomen is weer gunstig vanwege ons gedrocht van een belasting- en toeslagenstelsel.

    Daarnaast zit ik ook bij het ABP, en ik stoor me ook aan de hoge bonussen/kosten…

  8. Ellen

    Een tijdje terug hebben mijn partner uitgezocht hoeveel pensioen we tot opheden hebben opgebouwd. Dit zou in principe voldoende voor ons zijn. Ik bouw via mijn werkgever nog op en ik heb een twee pensioenfondsen die er heel erg goed voor staan. Mijn partner is zelfstandig en wij kiezen er bewust voor om in privé (box 3 en aflossing EW) op te bouwen zodat we ook eerder met pensioen kunnen.

  9. wt

    Bij mijn eerste werk had ik een pensioen via een klein assurantiën bureau. Na jaren bleek dit product kosten van 75% te hebben. Van mijn inleg bleef zo niet veel over. Toen dit uitkwam ging ik naar de onafhankelijke toezichthouder, destijds de pensioenkamer. Die lachten mij gewoon uit, “meneer dan had u de kleine regeltjes moeten lezen”. Grappig genoeg had ik de pensioen overeenkomst door een jurist laten lezen die er niets vreemds aan had gezien. De pensioen kamer reageerde verder niet.

    Dus ja, het ABP is zo slecht nog niet. Je zit in ieder geval met een hoop anderen in dezelfde boot. Een grote groep is hopelijk minder makkelijk af te wimpelen dan een individu.

  10. 12508964

    Je geeft aan als je jonger zou zijn geweest en de keuze zou hebben gehad je je pensioen zelf belegd zou hebben. Had je dit dan wel in de 3e pijler/lijfrente sfeer gedaan ivm belastingaftrek.

    Je houdt natuurlijk een leven voor en na de pensioengerechtigde leeftijd, dus dat (een deel) van je maandelijkse kosten uit die pot komen is opzich niet erg toch?

  11. Meer door minder

    Zelf beleggen voor mijn pensioen is dan misschien expliciet voor mijn beter dan dat een pensioenfonds het doet maar is het voor de grote massa maar goed dat er pensioenfondsen zijn. De gemiddelde mens zou er namelijk niets van bakken en net zo als het ZZP pensioenopbouwdrama zou dat in de toekomst tot flinke problemen leiden. Dat zou dus in de toekomst heel veel gemeenschapsgeld gaan kosten. Voor mezelf voorzie ik dat ik zorgeloos 100 zal kunnen worden.

  12. Opnieuwbegonnen / Belia

    Ik sloot me aan bij https://abppensioen.nl/. Misschien duurt het net zo lang als de uitspraak over woekerpolissen. Er wordt aan gewerkt. Tot en met het Europese hof.
    Ik stemde op de pensioen deskundige van NSC bij de verkiezingen. Alles beter dan niks doen.

  13. NN

    Kijkend naar je laatste portefeuilleupdate heeft VWRL de laagste TER (0.22%) van je posities. Onder het kopje “Kosten” refereer je naar een (gewogen) TER van 0.16%, hoe kan/zit dat?
    Ook ik heb, als ambtenaar, mijn pensioenaanspraak opgebouwd bij het ABP. Sinds mijn (volledige) prepensioen tot mijn AOW-gerechtigheid heb ik elk jaar ongeveer mijn oude jaarsalaris per jaar als pensioen opgenomen. Na het bereiken van de AOW-leeftijd en dus een pensioen van de SVB is mijn (bruto) ABP-pensioen behoorlijk gekelderd maar dat had ik voorzien. Een voltijd pensioenaanspraak heb ik niet opgebouwd aangezien ik op mijn 32e met prepensioen ben gegaan (lees: werken in deeltijd). Oude aanspraken (koopsompolissen) heb ik afgekocht bij mijn volledige prepensioen. Deze polissen heb ik afgesloten voor de “Brede herwaardering” van begin jaren ’90, dus vrije keus en geen revisierente! De opbrengst heb ik in een aantal ETF’s belegd.
    Beleggen doe ik al minstens 40 jaar dus die pijler heeft, in de tijd, behoorlijk gerendeerd.
    Aanspraken opbouwen in een (pensioen)fonds is op zich niet verkeerd, maar het fonds zou de mogelijk moeten bieden om je uit te kunnen kopen. Wanneer het ABP vandaag die mogelijk zou bieden is het voor mij uiterlijk morgen bedankt en Auf nimmer wierdersehen.

    1. Geldnerd

      Hier lopen twee dingen door elkaar heen. De TER van mijn portefeuille is momenteel 0,22% volgens Morningstar. De 0,17% zijn de gewogen kosten van mijn broker in een jaar. Dat is de optelsom van mijn transactiekosten plus servicefee in een kalenderjaar, gedeeld door de portefeuillewaarde op 31 december van datzelfde kalenderjaar.

  14. Anoniemi

    Beste Geldnerd,

    12 jaar geleden zei een hindoestaanse man tegen mij dat de samenleving steeds meer veramerikaniseert. Hij gaf aan dat de overheid je steeds meer aan het lot over laat. Destijds stond ik er niet bij stil, maar nu ik 30 ben zie ik dat die meneer steeds meer gelijk begint te krijgen. De nieuwe pensioenwet is hier een mooi voorbeeld van.

    Mede hierdoor vul ik hem tot het maximale aan (via BND) en kies voor de strategie zeer offensief. Ik heb ten slotte nog (een kleine) 40 jaar te gaan.

    De voordelen;

    – Vermogen valt buiten box 3
    Geen vermogensbelasting vanaf 57k of 114k met fiscale partner 2023

    – Automatisch beleggen, dus geen omkijken/zorgen

    – tot 680k vrijgesteld van erfbelasting Mocht het noodlot toeslaan dan is dit een mooi cadeau voor mijn kinderen

    – aftrek inkomstenbelasting
    direct 36,93 % “rendement”

    – tegen de tijd dat het uitgekeerd word betaal je minder ib

    Nadelen:

    Beleggen brengt risico’s met zich mee
    Als je in dienst zou zijn dan belegd de pensioenmaatschappij het ook, dus dat risico is er altijd. Nu ligt de verantwoording bij jou, naar Amerikaans voorbeeld.

    Regels kunnen veranderen (dit zie ik als een groter risico)

    Toch denk ik dat dit meevalt, omdat dit systeem heel erg lijkt op de 401k in Amerika en die heeft zichzelf al bewezen.

    Al met al is het uiteraard erg persoonsgebonden. Verdien je een normaal salaris zou ik minimaal 10 procent beleggen. Verhouding 50% in pensioenbeleggen en 50% in box 3 beleggen (ETF).

    Dan heb je op latere leeftijd toch een goed pensioen. Zeker als je jong begint. En geniet je van de voordelen.

    Helaas merk ik in de praktijk dat een gemiddelde zzper er totaal niet om geeft.
    Is er nog wel pensioen?
    Dat red ik niet eens.
    Tegen die tijd is alles op.

    Het is haast onmogelijk om mensen die zo denken te overtuigen dat het beter is om een voorziening voor later te op te bouwen.

    Ik denk dat het grotere probleem is dat ze het geld simpelweg niet hebben en een gebrek hebben aan lange termijn visie.

    Maar aan de andere kan hebben ze wel de nieuwste leasebak, gaan met dure vakanties enz.

  15. Ralph

    Als zestiger (1963) die net met pensioen is heb ik het als volgt gedaan. Vanaf 18 altijd gewerkt en altijd 10% in de maand weggelegd. Als alleen verdiener in gezin altijd belegd in goede en slechte tijden. Studie kinderen cash afgetikt. Huis bijna afgelost. Flinke vakanties gemaakt maar niet ieder jaar nieuwe auto/tv ed. (keuzes!)
    Sinds 25 jaar lijfrente beleggingen gedaan aangezien ik op meerdere paarden wed. (Bij Bright pension en Meesman). Mijn oude opgebouwde pensioen bij ABP direct overgeheveld (hoge kosten/slecht rendement) naar de oranje bank. Wel 35 jaar flinke pensioen premie moeten betalen maar dat betaald zich nu uit. Natuurlijk weet je nooit wat er voor een wet komt, maar niets doen is geen optie. Regeren is vooruit zien dus probeer zelf aan de knoppen te blijven draaien. Daarnaast snap ik heel goed dat het leven heel duur is maar ik zie genoeg jeugd die nu alles uitgeeft en niet nadenkt over de toekomst. Zonde. Dan ook niet klagen. En natuurlijk zijn er ook die de eindjes met deze huizenprijzen ed. niet aan elkaar kunnen knopen. Die geef ik als tip, blijf positief en kijk verder op de arbeidsmarkt. De keuze is reuze.

Reacties zijn gesloten.