Het gonst in Den Haag, want er wordt (eindelijk) serieus gewerkt aan een nieuw kabinet. Ook Geldnerd is daar de afgelopen weken erg druk mee geweest. Naast de betekenis die dit gaat hebben voor mijn werk in de komende vier jaar, zijn er ook onderwerpen waar ik privé erg nieuwsgierig naar ben.
En die onderwerpen hebben uiteraard te maken met mijn vermogen. Een vermogen dat erg eenvoudig is en uit drie componenten bestaat:
- Mijn aandeel in de eigen woning en hypotheek in Box 1 van ons belastingstelsel. Box 1 omvat de belastbare inkomsten uit werk en woning.
- Mijn spaargeld en beleggingen in Box 3, inkomen uit sparen en beleggen.
- Mijn opgebouwde pensioen bij het ABP.
Op alle drie de onderdelen zijn er noemenswaardige ontwikkelingen. Die een grote impact kunnen hebben op hoe de overheid om zal gaan met mijn vermogen. En dus ook op mijn reis naar financiële onafhankelijkheid.
Haagse Discussies
Over Box 3 van ons belastingstelsel wordt al jaren gesproken. We kennen in Nederland de vermogensrendementsheffing, die gebaseerd is op fictief rendement. Die wordt al lang onrechtvaardig geacht en er zijn al veel hervormingsplannen geweest. De afgelopen weken ging het juridische dossier rond Box 3 een nieuwe fase in, toen de Advocaat-Generaal advies uitbracht aan de Hoge Raad. Sommige media zien het geldschip voor de gedupeerde spaarders al binnenlopen, maar ik verwacht dat het nog wel even zal duren, als het ooit al zover gaat komen. Al boeken sommige individuele spaarders wel succes met hun protesten.
En voor veel mensen is de hypotheekrenteaftrek (HRA) een belangrijke factor bij de aankoop van een huis. Er wordt al heel lang gesproken over afschaffing van de HRA. Volgens veel deskundigen is het ‘nu of nooit’. De rente is historisch laag en versneld afschaffen zou dus nu het minste pijn doen. De HRA wordt ook al stapsgewijs afgebouwd. Onlangs mengde De Nederlandsche Bank (DNB) zich ook in deze discussie met het voorstel om de eigen woning naar Box 3 over te hevelen. Dat riep veel reacties op. Maar het is een idee dat volgens mij wel serieus besproken zal worden op de formatietafel.
En je merkt dat de geesten rijp gemaakt worden voor verdergaande stappen. De grootste Haagse rotsmoes is zelfs al van stal gehaald, namelijk dat het moet van de Europese Unie. Iets waar de Europese Unie dan weer verbaasd over is zodat Wopke Hoekstra deze keutel ook weer deels intrekt (ach heerlijk, deze politiek met de ruggengraat van een weekdier…).
En dan de grote pensioenhervorming. Waarvan ik nog steeds geen idee heb wat die nu concreet gaat betekenen voor mijn eigen pensioen. En waarvan ik lees dat het allemaal moeilijk en ingewikkeld is, dat de PvdA aanvullende eisen stelt in ruil voor voor steun (die wel nodig is in de Eerste Kamer), dat de FNV versneld indexering eist om de koopkracht van pensionado’s op peil te houden (want dat zijn de enige leden die ze nog over hebben) en vertraging oploopt waardoor de geplande ingangsdatum waarschijnlijk niet gehaald gaat worden.
En onder dit alles speelt een bredere discussie over het belastingstelsel, waar ik medio 2020 al over schreef. Die gaat of de vraag of Nederland de vermogensbelasting moet verhogen en de belasting op arbeid (loon) moet verlagen, om meer in lijn te komen met andere landen.
Het momentum van een Regeerakkoord
Allemaal grootse en meeslepende en ingrijpende discussies dus. En normaliter is een regeerakkoord het moment om dat soort grootse hervormingen aan te kondigen. De vraag is of dat dit keer ook het geval zal zijn. Want veel van die hervormingen komen bij elkaar bij de Belastingdienst. En die heeft het zwaar, aan de ene kant met de naweeën van de Toeslagenaffaire waar ze nog jaren druk mee zullen zijn. En aan de andere kant met een sterk verouderde ICT die ook nog jaren zal kosten om die te moderniseren. Dat weten we al heel lang, maar de politiek heeft daar lang de kop in het zand gestoken. ICT is immers eng.
Toch rekent Geldnerd er op dat er wel hervormingen aangekondigd zullen worden. Die wil je immers heel geleidelijk invoeren, om grote schokken op bijvoorbeeld de woningmarkt te voorkomen. Daar komt immers maar crisis van, en dan moeten we vervelende maatregelen nemen, en dat doen we liever niet. Die pensioenhervorming gaat echt wel door, misschien een jaartje later dan gepland. En misschien gaat de eigen woning en de hypotheek wel naar Box 3, ergens na 2025 als er dan ook nog een kabinet zit dat dit een goed idee vindt. Wordt ergens na 2025 Box 3 wel hervormd zodat die gebaseerd wordt op het werkelijke rendement.
Wat betekent dit voor Geldnerd?
Het eerlijke antwoord is: geen idee! Want de impact kan ik pas bepalen als de plannen in wetten zijn uitgewerkt en door de Tweede Kamer en Eerste Kamer zijn aangenomen. Tot die tijd is het koffiedik kijken op basis van aannames. Die vaak fout zijn. Ik heb de afgelopen periode bij diverse bloggers al dingen gelezen die ik hoogst onwaarschijnlijk acht.
Maar er zijn wel wat algemene verwachtingen uit te spreken.
- Zeker een verschuiving van de eigen woning en verdere afbouw van de HRA zal gecompenseerd worden. Want anders komen grote groepen
belastingbetalerskiezers in de problemen, en dat vinden politici niet zo’n prettig idee. Maar in Huize Geldnerd hebben we relatief weinig hypotheek (en dus HRA) die we ook nog eens versneld aflossen. Er valt dus weinig te compenseren. - Tegelijkertijd kunnen we in Huize Geldnerd dus wel behoorlijk geraakt worden, want de component Vermogen in ons huis is behoorlijk groot. Dat is immers (WOZ) waarde minus resterende hypotheekschuld. Door de stijging van de woningprijzen, de behoorlijke hoeveelheid Eigen Geld die we bij aankoop in het huis gestoken hebben, en de versnelde Aflossing, zit er veel geld in onze stenen. Als die belast gaan worden dan betekent dat een stijging van onze belastingaanslag.
- Datzelfde geldt voor de belasting op mijn huidige Box 3 vermogen. Het fictief rendement waar de belastingdienst mee rekent is behoorlijk lager dan het rendement dat ik de afgelopen 10 jaar op mijn beleggingen gemaakt heb. Als men gaat rekenen op basis van het werkelijk rendement ga ik zeer waarschijnlijk meer betalen. Mijn vermogen is hoger dan het gemiddelde in Nederland. En omdat compensatie vaak op basis van gemiddelden gebeurt, mag ik waarschijnlijk meer betalen. Dat zag ik ook al bij eerdere voorgenomen hervormingen.
Mogelijk komt er dan een lagere belasting op arbeid. Zolang dat mij netto meer oplevert dan dat de extra vermogensbelasting mij gaat kosten, word ik er niet slechter van. Maar dat is afwachten. En onwaarschijnlijk. En gaat mij niet meer helpen als ik stop met werken. Kortom, dit zijn ontwikkelingen die ik in de gaten blijf houden. Want het kan er toe leiden dat ik mijn plannen en strategie aan moet passen. Maar ook ik kan dat pas berekenen als al die plannen zijn omgezet in regeltjes.
Extra zielig?
Gelukkig is Geldnerd niet de enige die hiermee te maken krijgt. Ik ben ook erg benieuwd hoe eventuele hervormingen de mensen gaan raken die proberen om in Nederland met vastgoed financieel onafhankelijk te worden. Het imago van de huisjesmelkers particuliere verhuurders is slecht in de huidige krappe markt. Ze ‘stelen’ koopwoningen van met name starters en worden rijk over de rug van anderen. Dan komt al gauw de calvinistische Nederlandse jaloezie om de hoek kijken, en volgen er maatregelen. Veel steden voeren vanaf januari opkoopbescherming en zelfbewoningsplicht in om woningen minder aantrekkelijk te maken voor de particuliere beleggers. Maar als dit soort woningen ook worden overgeheveld naar Box 3? Als de huurinkomsten als normaal inkomen belast worden? Als de waardestijging van de woningen belast wordt? Als de huren in de particuliere sector gereguleerd gaan worden met een uitgebreider puntensysteem en maxima aan de huurprijsstijgingen? En als dan ook nog de mogelijkheden van Box 2 beperkt worden? Dan zou de businesscase voor veel kleine verhuurders best wel eens heel vervelend kunnen worden.
Wat verwacht jij aan hervormingen in een nieuw regeerakkoord?
Zoals jij vorig jaar, of was het alweer het jaar daarvoor, al stelde met de bouwblokken van de belasting die gepresenteerd waren lijkt het erop dat vermogen in alle gevallen meer belast gaat worden. Alle signalen en proefballen hinten ernaar en dat zal dan ook gebeuren.
HRA afschaffing lijkt me een logische, het liefst in 1x met een pleister ervanaf. De woning naar Box 3 heb ik vorig jaar een stuk over geschreven, ook die lijkt me aannemelijk, maar de uitvoering waarop is nog heel erg vraag. Die kan meevallen of enorm tegenvallen, ik ga er in ieder geval vanuit dat de huizenmarkt het makkelijkst zal zijn om geld uit te halen met de gestegen woningwaardes en het verhaal over huisjesmelkers.
Pensioenen….. ik vraag mij af of ze daar aan durven te gaan zitten. Dat zal heel langzaam gaan om daar iets mee voor elkaar te krijgen. De vraag is ook wie ze er een plezier mee doen. Het zal dan vooral op de korte termijn rendement opleveren, maar op de langere termijn zeker pijn doen als mensen minder te besteden hebben en dus ondersteund moeten worden.
Wat naar mijn mening ongetwijfeld zal wijzigen zijn de lijfrente spelregels of voordelen. Zeker op het vlak van ZZPers zal dit hard gaan aankomen als ze dat besluiten.
Met andere woorden, ik hou het ook goed in de gaten want het kan een behoorlijke gamechanger gaan worden als vermogen inderdaad zwaarder belast gaat worden.
Ik las dat de box3 grens omhoog gaat. Dat geldt dan vooral voor de modale eigen huizen. Dat geeft lucht.
Of alleen bejaarden lid zijn van fnv weet ik niet. Ik weet wel dat de bouw gaat staken wanneer 2G komt. Ik was lid en OR lid van het bedrijf waar ik werkte. Bij CAO onderhandelingen werkte dat wel.
Ik heb ABP pensioen en ik werd lid van een ouderenbond. De toegezegde actie voor verhoging pensioen werd niet doorgevoerd. Ik beëindigde mijn lidmaatschap.
Ik baal zo van de belastingen in Nederland, plus de drukte, dat ik steeds vaker overweeg om te emigreren. Alleen mijn hobby en familie en…. houdt mij hier.
Ook dat de belasting van abp in tegenstelling tot andere pensioenen hier wordt geïncasseerd en bij emigratie zie je er niets van terug, zal veel ouderen er van weerhouden te emigreren.
Alles is of wordt uitgehold. Je betaalt je blauw.
Ik zie dat opa geldnerd een beetje aan het mopperen is. Ik herhaal mijn standpunt: belasting op vermogen is veel rechtvaardiger dan op arbeid, want het verschil in vermogen is veel groter dan het verschil in inkomen. Daarnaast is een groot deel van het particulier vermogen komen aanwaaien, terwijl voor de arbeid daadwerkelijk gewerkt wordt. Voor de duidelijkheid: niemand vindt belasting betalen leuk, maar de sterkste schouders kunnen dat het beste aan.
En over huisjesmelkers: die hebben inderdaad de volledige huizenmarkt verpest. Ik denk dat de regel die sommige steden invoeren goed zal werken: een huis mag na aankoop 4 jaar niet verhuurd worden.
zie ook: http://geld-is-tijd.blogspot.com/2016/09/is-vermogensrendementsheffing-eerlijk.html
ik sluit me daar helemaal bij aan, geldistijd – het is veel rechtvaardiger om vermogen te belasten, dan arbeid.
Ik neem aan, dat jij je dan ook kan vinden in voorstellen om die eigen woning (of woningen….) naar Box 3 over te hevelen?
Heb je een bron voor je uitspraak dat vermogen zoveel ongelijker verdeeld is dan inkomen? Volgens mij zijn er een paar onderzoeken geweest die dat geconcludeerd hebben, maar die hebben inmiddels ook aangegeven dat de uitkomst niet correct is omdat ze grote delen van het vermogen zoals pensioenaanspraken buiten beschouwing hadden gelaten.
Hmm, ik weet het niet. Vermogen is typisch geld waarover al meerdere keren belasting is betaald. Denk aan inkomstenbelasting en/of erfbelasting. Het belasten van vermogen is wat mij betreft een verkeerde prikkel. Het stimuleert immers consumptie.
Van mij mag de hypotheekrenteaftrek ook worden afgeschaft. Dat lijdt blijkbaar toch tot dat mensen zich dieper in de schulden steken voor een huis dat eigenlijk te duur is voor ze. Nu huur ik dan tijdelijk, en voor mijn plannen om weer te gaan kopen houd ik geen rekening meer hypotheekrenteaftrek.
Geldistijd klinkt net zo zuur als de meeste mensen die jaloers zijn op mensen die verstandig zijn en vermogen opbouwen. Financiële zelfstandigheid komt door je geld voor je te laten werken. Dit soort zuurpruimopmerkingen vind ik van mensen die niets voor zichzelf regelen en dan over van alles en iedereen klagen en verwacht dat de overheid zaken voor hun regelt. Ik ben blij dat ik in 2016 eindelijk, hoewel aan de late kant, ben gaan beseffen dat ik een vermogen moet opbouwen en dit ook werkelijk ben gaan doen.
Ikzelf vind belangrijker wat de overheid gaat doen met hun belastinginkomsten, dan of ze het meer uit de arbeid- of de vermogenskant halen bij inwoners. Stop het vooral in de uitvoerende mensen bij de zorg bijvoorbeeld. Verminder tegelijk al die managementlagen die vooral geld kosten. Steek geld in beter onderwijs.
Als eigenaar van twee appartementen in de verhuur zie ik wel wat er gebeurt. Ik ben blij met het passieve inkomen dat er uit komt. Nu ik zeer goed verdien als zelfstandig IT-er, zal een eventuele belasting op huurinkomsten hoog zijn, maar als ik stop met werken, dan gaat dat weer omlaag. Ik kan de appartementen altijd verkopen en de overwaarde in ETF’s o.i.d. steken. Die leveren feitelijk toch meer op, dus eigenlijk doen ze mij daarmee een plezier.
@Vriendin: het overhevelen van eigen woning naar box3 is ungunstig voor mij, maar ik ben er wel mee eens. Het voordeel van deze regel is dat veel puisant rijke mensen meer belasting gaan betalen, waardoor bijvoorbeeld de inkomensbelasting omlaag kan.
@Marc: ik zie niet waarom het “veel mensen regelen niets voor zichzelf en verwachten dat de overheid alle zaken regelt” er bij haalt. Er is niks tegen sparen en goed investeren. Het gaat mij erom dat huisjesmelkers de huizenmarkt hebben verpest. Dat was in meeste gevallen inderdaad legaal, maar ik denk dat het in landsbelang is om huisjesmelken te beperken, hoe vervelend het mag zijn voor jou verdienmodel.
Voor het overhevelen naar box 3 zie ik nog wel een probleem voor alle bejaarden in Amsterdam die vaak weinig inkomen hebben maar wel een appartement dat inmiddels een belachelijk hoge WOZ waarde heeft. De belasting op arbeid verlagen zal hen niet helpen, want ze hebben al een laag (pensioen)inkomen. Steenrijk, maar cash poor.
Leuke blog. Zoals iemand hier al noemde, wordt de grens van box 3 aardig omhoog geschroefd als de eigen woning naar box 3 gaat. Dat zou in mijn geval alleen maar gunstig zijn :-). Ik heb veel geld niet in stenen. De verhuurde huizen zitten overigens al in box 3 dus daar valt geen eer te behalen. En over winst bij verkopen: dat zouden de huizen juist in box 1 moeten zitten, daarin zit het inkomen. En dat was nu weer niet het plan. Maar daar zullen ze wel weer wat op bedenken met een extra wetje of zo. Voorlopig horen we weinig in Den Haag. Zullen we daar ook een voorspelling over doen? Ik ben nogal cynisch en zie het nog steeds wel op nieuwe verkiezingen aankomen. Maar jij zit dichter op het vuur dus misschien zie je het wat realistischer in.
@geldistijd, dat is voor mij geen bewust verdienmodel. De twee appartmenten die ik verhuur, daarvan heb ik er in een zelf gewoond en die kreeg ik niet verkocht tijdens de huizencrisis in 2008. De andere heb ik van mijn overleden ouders geërfd. En dat ‘huisjesmelkers’ de markt hebben verpest vind ik een makkelijke, generaliserende opmerking.
Mijn punt over mensen die niets voor zichzelf regelen gaat over het extra belasten van vermogen in algemene zin. Degenen die het hardst roepen zijn vaak degenen die zelf niets geregeld hebben. Als die mensen zich wat verdiepen over geld voor zich laten werken, dan hoeven ze minder te klagen. Er zijn voldoende voorbeelden van mensen met een bescheiden inkomen die, door verstandig met geld omgaan, toch een net vermogen opbouwen.
@Marc, prima gezegd. Het is borrelpraat om te roepen dat vermogen weinig is belast. Als je voor de lange termijn je zuurverdiende centen, waarover je al belasting hebt betaald, belegt via een gespreide portefeuille in 60/40 of 50/50 aandelen en obligaties, en je trekt daar kosten voor broker en fonds/ETF-kosten vanaf, als ook nog de VRH, de inflatie, en de negatieve rendementen in slechte jaren (terwijl je wel belasting heb betaald over de hoofdsom) dan is het rendement op het risico dat je loopt in de meeste jaren geen vetpot.
Daarnaast snap ik op zich wel dat *gerealiseerde* winst (dus na aftrek van onderhoud en investeringen) op een huis belast wordt. Wat ik heel erg vreemd vind ik het belasten van tussentijdse ongerealiseerde ‘winst’ op je huis, waar je a) helemaal niets mee kunt b) geen keuze hebt om te sparen of te consumeren en waarvan c) de waarde daarna weer net zo makkelijk kan dalen. Dan moet je dus belasting betalen op de door de overheid (centrale banken, ECB) zelf gecreëerde huizenprijsinflatie door hun lage rente- en monetaire beleid, belasting betalen over de aflossing die je hebt betaald aan de bank, en belasting betalen over de waardestijging na een nieuwe keuken of dakkapel. Zo lost niemand meer iets af, en degenen die al Aflossingsblij wilden worden zijn weer terug bij af. Waarom moet iedereen verplicht aflossen om in aanmerking te komen voor HRA, als vervolgens die HRA afgeschaft wordt en je de door aflossing verlaagde maandlasten aan de overheid moet geven ipv aan de bank? Heel vreemd… Iedereen die al langer in zijn huis woont, flink heeft afgelost en niet veel verdient is flink de klos. Vaak ouderen, maar ook vele anderen die altijd verstandig met hun geld zijn omgegaan.