Haat/liefde met het kasboek

Weten wat er in komt en wat er uit gaat. Het is volgens mij de basis van iedere methodiek om je financiën op orde te houden. En dat is een stuk makkelijker geworden met internetbankieren en pinnen. <simplificatie>Je downloadt je boekingen en stopt ze in een spreadsheet. Klaar</simplificatie>.

Maar de meeste mensen gebruiken ook nog behoorlijk wat cash geld. Er zijn zelfs mensen die zweren bij kasgeld, vanuit de gedachte dat het dan makkelijker is om je aan een budget te houden (als de portemonnee leeg is, is het budget op). Zelf ben ik niet van die stroming, maar ik merkte wel dat ik nog best wat cash uitgaf. Waar ging dat geld naartoe?

Tsja. En dan moet je eraan geloven. Een kasboekje. Ik heb me er lang tegen verzet. Maar het bleef knagen. En uiteindelijk ben ik er ook mee begonnen. Eerst op papier, een klein notitieboekje. Maar dat was te arbeidsintensief, want ik wilde het uiteraard wel in mijn spreadsheet hebben. Dus zat ik ieder weekend mijn uitgaven over te tikken. Later een app, op mijn smartphone. Iedere week exporteerde ik de boekingen vanuit die app naar mijn spreadsheet. Het beeld was compleet.

Maar ja, soms vergat ik wel eens iets te noteren. En dan de frustratie als het saldo in dat kasboekje niet klopte met wat er in mijn portemonnee zat. Grrrr… En ook die meewarige blikken uit je omgeving wanneer je weer een uitgave aan het intikken was. Nee, helemaal gemakkelijk voelde het toch niet. Toch heb ik het een aantal jaren volgehouden. En het heeft me geholpen om een aantal sluipende kleine uitgaven te identificeren en te verminderen.

Nu doe ik alweer een tijdje zonder kasboek. Ik heb wel mijn gebruik van cash geld fors teruggebracht, en probeer zoveel mogelijk (ook kleine uitgaven) te pinnen. Maar soms knaagt het weer. Hij komt er weer aan, het kasboek. Ik voel het.

Hoe ga jij om met cash geld?

Spreadsheets zijn fijn

Ik houd van spreadsheets. Ik noem mezelf niet voor niets Geldnerd. Spreadsheets zijn fantastisch om dingen met cijfertjes te doen. Het zal je dan ook niet verbazen dat het beheer van mijn persoonlijke financiën draait om spreadsheets. De kern van mijn financiën wordt gevormd door drie spreadsheets:

  1. Mijn financiële administratie
  2. Mijn beleggingen
  3. Mijn meerjaren-sheet

Mijn financiële administratie

In deze spreadsheet houd ik al mijn inkomsten en uitgaven bij gedurende het jaar. Dat doe ik vooral door alle boekingen van mijn bankrekeningen te importeren en in het juiste bakje te doen. Ik werk ook met budgetten voor al mijn uitgaven. Op die manier weet ik altijd hoe ik ervoor sta. En ieder jaar begin ik weer met een nieuwe sheet.

Mijn beleggingen

Iedere week verwerk ik de actuele koersen van al mijn beleggingen in deze spreadsheet. Ook alle transacties houd ik hierin bij. Zo kan ik het verloop van mijn beleggingen in de gaten houden. De spreadsheet rekent allerlei dingen voor mij door, zowel per fonds als voor de portefeuille als geheel.

Mijn meerjaren-sheet

In mijn meerjarensheet houd ik een aantal dingen bij:

  1. Aan het eind van ieder jaar maak ik een Balans, een overzicht van mijn bezittingen en schulden.
  2.  Een meerjarig overzicht van het rendement op mijn vermogen: wat levert het sparen en beleggen mij op? En hoe verhoudt zich dat tot mijn doelstellingen?
  3.  Een overzicht van de stand van mijn pensioenontwikkeling, op basis van de gegevens van mijn jaarlijkse Uniform Pensioen Overzicht.

De spreadsheets zijn allemaal simpel begonnen, maar in de loop van de jaren stevig uitgebreid. Ook in mijn werk gebruik ik veel Excel, en die kennis pas ik ook thuis toe. Zo kan ik tegenwoordig met 1 druk op de knop mijn aandelenkoersen importeren. En mijn administratie kijkt zelf of een boeking in mijn administratie bekend is, zodat vaste uitgaven automatisch in het goede bakje geboekt worden.

Maar ook met hele basale kennis van spreadsheets kun je al een hele goede persoonlijke administratie voeren! Ik zal over mijn verschillende spreadsheets nog wel eens uitgebreider schrijven. Het ziet er misschien ingewikkeld uit, maar het werkt voor mij. Het geeft me rust.

Hoe zit jouw persoonlijke administratie in elkaar?

Je leent alleen voor je hypotheek!

Mijn vader werkte bij één van de grote Nederlandse banken. Terugkijkend had dat een aantal voordelen. Zorgvuldig omgaan met je financiën werd ons met de paplepel ingegoten. Een van zijn gevleugelde uitspraken was: ‘Je leent alleen voor je hypotheek!’ En dat is nog steeds een van mijn financiële mantra’s.

Mijn financiële doelen zijn verder redelijk eenvoudig:

  1. Ik heb alles in beeld en betaal grote uitgaven uit mijn buffer.
  2. Mijn vermogensbeheer is erop gericht om:
    1. Mijn buffers in stand te houden.
    2. Onbezorgd met pensioen te kunnen.
    3. Indien mogelijk tussentijds nog wat onverwachte grote dingen te kunnen doen, zoals een sabbatical nemen of een grote uitgave doen (en met ‘groot’ bedoel ik EUR 100.000 of meer).

Over mijn pensioendoel vertel ik in een volgende blogpost nog wel meer. En terwijl mijn doelen redelijk eenvoudig zijn, besef ik dat veel mensen hier alleen maar van kunnen dromen. Maar geloof me, deze doelen zijn niet vanzelf binnen bereik gekomen. Ik heb nooit echte schulden gehad, maar ik ben wel met weinig begonnen. Mijn ouders hebben ervoor gezorgd dat ik zonder studieschuld van school afkwam. Daar waren (en zijn) ze erg trots op. Terugkijkend is dat ook een van de grootste cadeaus die ze mij hebben kunnen geven. Om mij heen zie ik nog steeds leeftijdgenoten bezig zijn met het afbetalen van hun studieschuld.

Ik ben ooit begonnen vanuit de vraag ‘waar gaat mijn geld naartoe’. En toen ik recent mijn financiën op een rijtje zette, en vooruitkeek op basis van het rendement wat ik de afgelopen 10 jaar gerealiseerd heb en met een voorzichtig geschat spaarbedrag per jaar voor de komende 20 jaar, realiseerde ik me dat mijn doelen binnen bereik zijn. Ik hoef alleen nog maar de komende 20 jaar te blijven doen wat ik de afgelopen 10 jaar gedaan heb. OK, dat gaat niet vanzelf. Maar het kan. En dat heb ik bereikt. Daar ben ik best wel een beetje trots op.

En nu maar hopen dat er geen grote tegenslagen meer komen in de komende 20 jaar…

Hoe staat het met jouw doelen?

Hoe het begon…

Het moet ergens in 2002 geweest zijn dat ik wakker werd. Om mij heen begon ik voorzichtig geluiden te horen over pensioenen die wel op zouden zijn tegen de tijd dat ik er van zou mogen genieten. Vervroegd met pensioen? Vergeet het maar!

En ik had wel allerlei dromen over zeilen rond de wereld en me terugtrekken op het platteland van Zuid-Europa, maar aan wat dat financieel zou betekenen wilde ik maar liever niet denken. Mijn toenmalige partner en ik verdienden allebei een goed salaris, maar waar dat geld eigenlijk naartoe ging: geen idee… We waren wel aan het beleggen, maar tijdens en na de dot-com crisis leverde dat ook vooral rode cijfers op.

Na het probleem nog ruim een jaar zorgvuldig ontweken te hebben, ben ik voorzichtig begonnen. Op een regenachtige zondagmiddag in september 2003 ben ik achter mijn PC gaan zitten. Inloggen bij Internetbankieren, en alle boekingen van het hele jaar tot op dat moment downloaden in een tekstbestand. Een beetje klooien in Excel om dat netjes zo te importeren dat de gegevens allemaal in verschillende kolommen terechtkwamen. ‘Ctrl’ en ‘+’ om er een lege kolom voor te zetten. En toen?

Ik had bedacht om alles eerst maar eens in een stuk of 10 categorieën in te delen. Ik heb die oorspronkelijke ‘bakjes’ nog eens even opgezocht (want uiteraard heb ik alles bewaard):

  1. Appartement (inclusief gas/water/licht en servicekosten)
  2. Verzekeringen en Bancaire kosten en Gezondheidszorg
  3. Auto (inclusief brandstof, exclusief verzekeringen)
  4. Eten en drinken (exclusief eten buiten de deur want dat is luxe)
  5. Telecom en Internet
  6. Abonnementen en lidmaatschappen
  7. Kasgeld
  8. Luxe
  9. Inrichting
  10. Kleding en schoenen
  11. Vakanties
  12. Overig

Het kostte me echt niet meer dan anderhalf uur, en toen had ik alles in een bakje gegooid. Oftewel: een nummertje in de lege kolom neergezet.

Daarna heb ik een nieuw, leeg werkblad in Excel aangemaakt. Daarop keurig de 12 nummertjes en hun omschrijving gezet. En in de kolom daarachter de formule waarbij ik me voor het eerst realiseerde wat je allemaal kunt met Excel (nee, ik heb geen aandelen Microsoft!):

SOM.ALS

Microsoft Excel

En daar stond het. Keurig in beeld wat ik in dat jaar tot op dat moment aan die categorie besteed had. Maar daarmee was het niet klaar. Het was slechts een begin.