De abonnementen-economie

Onlangs las ik weer eens een artikel, dit keer in het FD (paywall), over abonnementen. Je kunt het tegenwoordig zo gek niet verzinnen, of er is een abonnement voor. Voor veel ondernemers de beste uitvinding sinds het wiel. Je cashflow wordt er lekker voorspelbaar van, en het is helemaal kassa als mensen vergeten dat ze het abonnement hebben, en/of het gewoonweg niet gebruiken, maar wel betalen.

Voor ons, de arme naïeve consument, is dat dus een gevaar. Want gemakkelijk, en meestal geen groot bedrag per maand, en dus snel over het hoofd gezien. Niet voor niets besteedt het NIBUD er de nodige aandacht aan. En ook Geldnerd kijkt regelmatig even naar z’n abonnementen. De laatste keer was in het laatste kwartaal van 2021, dus het is wel weer eens tijd. Want ik heb er inmiddels wel een paar extra afgesloten…

Abonnementen versus Contracten

Eerst nog even de scope. Want wanneer is iets een abonnement, en wanneer is het ‘gewoon’ een contract? Daar zit een beetje een grijs gebied tussen. Voor mij is iets een abonnement als het een vrije keuze is om iets af te sluiten. Wanneer iets verplicht of onvermijdelijk is, dan vind ik het een contract. Water, energie, internet/TV en mobiele telefonie, en ook bancaire dienstverlening zijn voor mij ‘gewone’ contracten. In een aantal gevallen heb ik een zekere keuzevrijheid en de optie om een duurdere of goedkopere leverancier te kiezen, of een bepaald type dienstverlening zoals glasvezel of coax-kabel. Maar verder is het geen echte keuze. Leven zonder water en energie is heel lastig, en ook internet is anno 2022 vrijwel onvermijdelijk.

Abonnementen dus!

En ook lidmaatschappen. Alles waar je met enige regelmaat voor moet betalen, maar eventueel zonder kunt. Of iets anders kunt kiezen.

In de categorie ‘abonnementen’ beginnen we met een twijfelgevalletje. Maar ik reken het toch in deze categorie. Mijn abonnement op Microsoft Office, tegenwoordig ‘Microsoft 365’ geheten. Ik moet namelijk telkens een nieuw jaar bijkopen. Dat doe ik niet bij Microsoft en zeker niet automatisch, want dan betaal je de hoofdprijs. Regelmatig kijk ik even in de onvolprezen PriceWatch van Tweakers. Voor een euro of 40 kan ik dan weer een jaartje vooruit. Dat is heel wat beter dan de € 69 die je op de website van Microsoft betaalt voor een jaartje Microsoft 365 Personal.

Overigens is Microsoft wel de partij die mij hiermee wakker geschud heeft, en gemotiveerd heeft om serieus aan de slag te gaan met de overstap naar open-source software. Dat kwam enerzijds door mijn zorgen over privacy en veiligheid, maar zeker ook omdat ik nog steeds verwacht dat we binnenkort ook het besturingssysteem Windows alleen nog kunnen gebruiken met een abonnementsvorm in de cloud op een computer van Microsoft iemand anders.

Dan een categorie waar veel mensen steeds meer van hebben, de streamingdiensten. Daarvan hebben we er in Huize Geldnerd nog maar eentje, namelijk Spotify voor muziek. Hier geen Netflix, Disney+, of andere videostreaming. Daarmee zijn we steeds meer een uitzondering, dat weet ik. We gebruiken regelmatig NPO Start, maar hebben nog nooit de noodzaak gevoeld om daar de betaalde versie van te nemen. En verder mis ik geloof ik niet zo veel aan al die achtergrondgeluiden en beelden. Spotify hebben we dus wel, het prettige is dat het aanbod erg breed is. En omdat Geldnerd en Vriendin maar met z’n tweetjes zijn, hebben we voldoende aan een Spotify Premium Duo abonnement van € 12,99 per maand. Nee, Hondje heeft geen eigen account… We luisteren graag naar muziek, en Spotify is voor ons een kosteneffectieve manier om daar veel afwisseling in te brengen.

Ik heb twee abonnementen die verbonden zijn met mijn Gezond Leven Systeem. Ten eerste mijn abonnement op de sportschool hier om de hoek. Niet zo’n intimiderende hippe sportschool met opgepompte types en harde muziek uit de speakers, maar een fijne buurtsportschool waar mijn leeftijd ook ongeveer de gemiddelde leeftijd van de bezoekers is. Kost me € 40,50 per maand. Er zijn momenten dat ik denk dat ik ga stoppen met mijn wekelijkse bezoekje aan de sportschool, en alleen verder ga met het hardlopen. Maar zo ver is het voorlopig nog niet.

Het tweede ‘gezond leven abonnement’ is de Runkeeper app. Die houdt veel sportstatistieken voor mij bij en houdt me gemotiveerd om te blijven hardlopen. Daarvoor vind ik de prijs van € 39,99 per jaar eigenlijk een koopje.

Verder ben ik afgelopen jaar lid geworden van een politieke partij. Het gaat volgens allerlei onderzoekjes namelijk niet zo best met de democratie in Nederland. Een van de oorzaken is volgens mij dat te weinig mensen zich actief met de politiek bemoeien (en dan bedoel ik iets anders dan ‘commentaar geven bij de koffie-automaat’). Van de 17,8 miljoen mensen in Nederland zijn er minder dan 0,4 miljoen lid van een politieke partij. Dat is weinig. En ‘mijn partij’ kost maar € 30,00 per jaar. Gegeven mijn werk kan het voor Geldnerd soms best wel ingewikkeld zijn om (landelijk) politiek actief te zijn. Maar door lid te zijn van een partij help ik in elk geval een klein beetje.

En afgelopen jaar ben ik ook lid geworden van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Dat kostte afgelopen jaar € 23,30. Het heeft me al veel opgeleverd in het proces om de regie op mijn eigen levenseinde te nemen. Ik verwacht dus dat ik hier nog wel een tijdje lid blijf, om het werk van deze bijzondere vereniging te steunen.

In een heel andere categorie valt mijn NS Flex Dal Voordeel abonnement, € 5,10 per maand plus de kosten van het gebruik van OV. Het is maandelijks stop te zetten. Dit abonnement zorgt ervoor dat ik buiten de spitsuren met korting kan reizen bij de NS. Dat is een belangrijke pijler in mijn mobiliteitsmix. In Huize Geldnerd hebben we nog steeds geen auto, als ik mij verplaats gebeurt dat dus te voet, op de fiets, of met het openbaar vervoer. En een enkele keer met een huurauto.

En dan de ‘grote dure’. Mijn abonnement op The Economist. Kwaliteitsjournalistiek gericht op achtergronden en analyse, die wegblijft van het moeras van het dagelijkse nieuws. De laatste keer, in 2020, betaalde ik ongeveer € 700 voor een abonnement voor drie jaar. Ik heb nu al jaren een potje om te ‘sparen’ voor een nieuw abonnement later dit jaar. Ik vind het elke cent meer dan waard. Geldnerd is somber gestemd over de kwaliteit van ‘de media’. De gewone kranten en nieuwssites probeer ik dan ook te vermijden. Als er eens een keer echt belangrijk nieuws is, dan hoor je dat snel genoeg. Het blijft toch vooral de waan van de dag.

Voor The Economist betaal ik graag, al meer dan 20 jaar. Ik beschouw het niet als een abonnement op een tijdschrift, maar op het steunen van een kwalitatief hoogwaardige nieuwsorganisatie die mij helpt geïnformeerd te blijven en mijn denken aan te scherpen, mijn mening te vormen en indien nodig te herzien. In Nederland hebben clubs als Follow The Money en De Correspondent dat model ook een beetje, je steunt ze vanwege de organisatie die ze zijn. Traditionele media verzameld in grote conglomeraten met anonieme acroniem-namen hebben steeds meer een probleem. Wie neemt er nou nog een papieren krant van DPG of TMG?

Totaaloverzicht Abonnementen

Best een aantal abonnementen, met ook mijn overwegingen om ze aan te houden. Dat leidt allemaal tot onderstaand totaaloverzicht:

#Abonnement€ / maand€ / jaarOpzegbaar?
1Microsoft 365–± 40,00Licentiedatum
2Spotify Premium Duo12,99155,88Maandelijks
3Sportschool40,50486,00Maandelijks
4Runkeeper Go hardloop-app–39,99Jaarlijks
5Lidmaatschap politieke partij–30,00Jaarlijks
6Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE)–23,30Jaarlijks
7NS Flex5,10+61,20+Maandelijks
8The Economist–± 233,0009/2023
Totaal1.069,37

Acht abonnementjes, niks bijzonders. Minder dan het landelijk gemiddelde van 11 abonnementen in 2021. En toch kost dat geintje al ruim € 1.000 per jaar. Wel abonnementen die ik allemaal actief gebruik, gelukkig. Maar ik snap die waarschuwingen van het NIBUD en anderen wel. Abonnementen zijn net zo gevaarlijk als een dure dagelijkse koffie buiten de deur.

Donaties

Lang geleden heb ik al eens geschreven dat ik geen fan ben van donaties aan goede doelen. Dat is nog niet wezenlijk veranderd. Toch heb ik de afgelopen jaren af en toe een donatie gedaan aan organisaties en initiatieven die mijn sympathie hebben. Zo gaf ik in 2021 en 2022 tijdens de jaarlijkse crowdfunding-actie geld aan Loesje (van de posters). In 2021 gaf ik ook aan Wikimedia (wat Geld Is Tijd afgelopen jaar ook deed). En onlangs heb ik nog een donatie gedaan aan een open-source software project, om te helpen bij de doorontwikkeling van software die ik al heel lang met veel plezier gebruik. Maar bij Geldnerd de afgelopen periode dus geen donaties aan zielige mensen of zielige diertjes of zielige natuur.

Soms denk ik wel eens dat bepaalde lidmaatschappen in mijn portefeuille ook vervangen zouden kunnen worden door eenmalige giften Dat voelt anders. Een lidmaatschap is toch ook een beetje onderdeel van je identiteit. Je ‘bent ervan’. Een (eenmalige) gift is vluchtiger. Iets voor mij om over na te denken.

Wat zijn de plannen van Geldnerd?

De komende jaren zou mijn Microsoft 365 abonnement echt wel overbodig moeten kunnen worden. Ik heb dit jaar hard gewerkt aan de vervanging van mijn Excel spreadsheets. Ook twijfel ik soms over het lidmaatschap van een politieke partij. Enerzijds vind ik dat ik het moet blijven doen, anderzijds heb ik het soms al opgegeven met de toekomst van deze planeet.

In mijn Huishouden-spreadsheet (waarin ik bijvoorbeeld ook de meterstanden bijhoud) zit een werkblad met een actueel overzicht van al onze abonnementen, lidmaatschappen en contracten. De opzegdatum van elk contract staat ook in mijn agenda, en ik krijg keurig een aantal waarschuwingen, dat begint meestal al een maand van tevoren. Zo kan ik op tijd gaan ‘rondshoppen’ of het betreffende abonnement opzeggen. Want er zijn weinig dingen zo vervelend als weer een jaar vastzitten aan iets dat je niet gebruikt!

Kijk jij regelmatig naar jouw abonnementen en jouw overwegingen om ze aan te houden?

Beginstand van de potjes in 2023

Ah! Mijn potjes! Bron van rust in mijn financiële huishouding! Waar zou ik toch zijn zonder jullie? Niet voor niets heb ik jullie meegenomen naar GnuCash. Een jaar geleden heb ik goed gekeken hoe jullie ervoor stonden. Bij de uitwerking van de begroting voor 2023 heb ik al bepaald wat ik maandelijks toe ga voegen aan elk potje in 2023. En ook dit jaar kijk ik even wat er is gebeurd in 2022, wat de eindstand is, en of ik daar eventueel mee moet schuiven aan het begin van 2023.

De makkelijke potjes

Niet alle potjes zijn even ingewikkeld. Zo is er het potje voor de premie Zorgverzekering. Daar stort ik maandelijks een bedrag in om aan het eind van het jaar de zorgverzekeringspremie voor het komende jaar in één keer vooruit te betalen. Dat levert tegenwoordig (nog maar) één procentje korting op. In december heb ik hieruit mijn premie voor 2023 betaald, dat potje start 2023 dus met een inhoud van € 0,00.

Wel moet ik bijstorten in het potje voor de vervanging van mijn bril. In 2022 heb ik mijn onverwachte zonnebril betaald uit dit potje. Maar daar was bij de inrichting van het potje geen rekening mee gehouden. Die had ik begroot op ‘verwachte kosten nieuwe bril / ( 3 jaar * 12 maanden )’. Ook verwacht ik dat (door de algemene prijsstijgingen) mijn nieuwe bril wel eens duurder uit kan vallen dan mijn (al niet zo heel goedkope) huidige bril. Ik heb dus € 500 bijgestort in dit potje om ervoor te zorgen dat het weer op het verwachte niveau zit voor de vervanging van mijn reguliere bril in 2024. Daarmee zit er op 1 januari € 1.350 in dit potje.

De vulling van mijn potje voor het Abonnement op The Economist loopt gewoon volgens schema door. Per 1 januari zit er € 540 in deze voorziening. Dat is ook nodig, want aan het einde van het derde kwartaal van 2023 loopt mijn huidige abonnement af.

Eigen Risico Zorg

Toen ik afgelopen maand keek naar mijn zorgverzekering schreef ik ook al over het voorzieningenpotje voor het Eigen Risico. Mijn maximale eigen risico is € 885 per jaar, ook in 2023. Er zat eind december € 725 in dit potje, nadat ik alle eigen bijdragen die ik in 2022 heb betaald aan de zorgverzekeraar hieruit bekostigd heb. Ik laat dit geld lekker staan. Mogelijk dat ik het in 2023 een keer ‘afroom’ als de inhoud van dit potje mijn maximale eigen risico overschrijdt. Dat geld kan ik dan gebruiken om andere potjes bij te vullen. Maar het is een veilig gevoel dat mijn maximale eigen risico in 2023 voldoende afgedekt is.

Gezond Leven

Het Gezond Leven potje was met afstand het meest dynamische potje van 2022. Mijn onverwachte successen in de gezonde levensstijl zorgden voor de nodige extra uitgaven. Zo sleten mijn hardloopschoenen een stuk harder dan verwacht, ik kocht in het voorjaar een nieuw paar. En kocht op Black Friday met stevige korting een tweede paar van precies dezelfde schoenen, want ze zitten heerlijk. En ik werkte een tijd met een hardlooptrainer om mijn looptechniek te verbeteren en mijn eigen hardloopschema’s te kunnen maken.

Een deel van het jaar stond dit potje dan ook in het rood. Ik gaf meer uit dan er binnenkwam. Daar voelde ik me eerlijk gezegd niet zo heel erg schuldig over. Dit najaar heb ik het potje aangevuld met geld dat overbleef na het groot onderhoud aan onze woning. En op 31 december zat er € 635 in dit potje. Daar kan ik voorlopig mee vooruit, schat ik in. Ik haal geen geld uit dit potje maar stort ook niet bij.

Voor 2023 heb ik wel maar even een keurige begroting gemaakt voor dit potje. Hierin is geen rekening gehouden met uitgaven voor een personal trainer, dus mocht ik die eventueel toch nog een tijdje in willen huren dan moet ik daar mijn begroting elders op aanpassen. Voor de volledigheid moet ik er wel bij zeggen dat mijn bezoekjes aan de diëtist betaald worden uit het potje Eigen Risico Zorg. En mijn sporthorloge is betaald uit het Gadgets-potje.

Gadgets / Tech

Nu we het toch over het Gadgets-potje hebben… Dat heb ik dit najaar vakkundig geplunderd. Niet alleen kocht ik het eerder genoemde sporthorloge, maar ook verving ik (na vijf jaar) mijn mobiele telefoon en kocht ik daar ook de nodige accessoires bij (draadloze oortjes met actieve ruisonderdrukking, juhj!). En eerder dit jaar kocht ik ook een e-reader.

Nu zat dat potje ook wel goed vol. Het was drie jaar geleden dat ik een nieuwe laptop kocht. Die wordt intensief gebruikt, niet alleen voor mijn blog en de administratie maar ook voor het thuiswerken, maar voldoet nog uitstekend. Ook mijn tablet is alweer 3 jaar oud. En ook mijn server draait nog soepel door ondanks zijn respectabele leeftijd van inmiddels 6 jaar.

Eind 2022 zat er alweer € 1.720 in dit potje. Voldoende om de laptop of de server te vervangen als dat nodig mocht zijn. Ik blijf hier gewoon doorsparen om mijzelf af en toe zonder schuldgevoel te kunnen verwennen met een nieuwe gadget.

Onderhoud woning

Het was ook voor dit potje een dynamisch jaar. Zoals verwacht. We hebben de buitenboel van onze woning laten schilderen, en aan de voorzijde alle kozijnen laten vervangen en HR++ glas laten plaatsen met extra geluidsisolatie. Ik heb er al eerder verslag van gedaan.

Dit was natuurlijk een uitgavenpost die we al van mijlenver zagen aankomen, ook omdat we de offerte al in 2021 getekend hadden. En ik was er dus op voorbereid. Geldnerd en Vriendin verdelen de uitgaven in het huishouden naar netto inkomen (dat is ongeveer 50/50), maar aflossing en onderhoud van het huis is één van de posten die exact 50/50 gaat (net als bijvoorbeeld vakanties en grote aankopen als meubels). Begin dit jaar heb ik veel geld uit andere potjes overgeheveld naar het potje Onderhoud Woning. Ik was van plan om, als ik nog tekort zou komen voor mijn eigen bijdrage aan dit onderhoud, dat aan te vullen door (een deel van) mijn obligatie-ETF te verkopen, omdat ik al van plan was om het aandeel obligaties in mijn beleggingen af te bouwen. Maar dankzij de eenmalige meevaller in september was dat niet nodig.

Ik heb na het groot onderhoud vanuit dit potje ook nog de voorzieningen voor mijn Bril en voor Gezond Leven aangevuld. En daarmee zit er per eind 2022 € 2.350 in dit potje. Een goede basis om weer op verder te bouwen.

Vakanties

In 2020 en 2021 waren onze reismogelijkheden beperkt door de coronapandemie. Mijn vakantie-potje werd toen zelfs gebruikt om andere potjes bij te vullen! Niet in 2022. We hadden weer eens een ouderwetse vakantie. En een dure vakantie. We merkten dat de prijzen van accommodaties, de huur van onze auto, en uiteraard de brandstofkosten, behoorlijk gestegen waren. Maar met mijn goedgevulde vakantiespaarpot leverde dat gelukkig geen problemen op.

De afgelopen periode zijn we weinig op pad geweest. Werk en studie slokken de tijd op, en ook ons Hondje is het liefst gewoon thuis in z’n eigen rustige omgeving (net als z’n baasje overigens). Eind december 2022 zat er alweer € 1.200 in dit potje. Ongetwijfeld gaat dat in 2023 goed besteed worden!

Kleding

En 2022 was eindelijk weer eens een ‘normaal’ kledingjaar. In het voorjaar vulde ik mijn garderobe aan (en ging van maat XL naar L, hoera!), en ook onlangs kwamen er de nodige aanvullingen (warme truien tegen Poetin…). Wellicht koop ik begin volgend jaar ook nog een nieuw kostuum. Dat gaat geen enkel probleem worden, want eind december zat er € 1.625 in dit potje.

Inkomensbuffer

De afgelopen jaren ben ik vaak van gedachten veranderd over de inkomensbuffer die ik aan wil houden. Dit is het bedrag dat ik nodig heb om een aantal maanden mijn reguliere bijdrage aan de gezamenlijke huishouding te kunnen doen en al mijn eigen vaste uitgaven te kunnen betalen, in het geval dat mijn inkomen plotseling weg zou vallen. Als rijksambtenaar heb ik een behoorlijke baanzekerheid, en ik kan me niet heugen dat het salaris ooit niet op tijd betaald is. Ooit hield ik minimaal een jaar aan uitgaven aan als inkomensbuffer. Inmiddels is dat teruggebracht naar 2 maanden, in totaal € 5.000. En ik heb geen reden om dit bedrag te verhogen. Verder verlagen wil ik het overigens ook niet…

Overige

En tsja, die eenmalige meevaller die ik al bij het onderhoud van de woning noemde. Daar moet ik komend jaar ook belasting over betalen natuurlijk. Ik heb dus een deel van die meevaller gereserveerd in een potje Overige. Dat is bestemd om de belasting uit te betalen. Hoeveel dat is ga ik niet vertellen. Want dan kun je heel eenvoudig uitrekenen hoe groot die meevaller geweest is. Maar het geld voor de belastingen staat in elk geval klaar.

Reserveer jij geld in potjes voor grote uitgaven?

Jaarafsluiting 2022

Het jaar 2023 is begonnen en het jaar 2022 zit er weer op. En wat een jaar was dat… Gierende inflatie, een energiecrisis, dalende beurzen, en een escalerende oorlog in Europa. Het doet terugverlangen naar de saaie jaren van weleer. Toen de inflatie nog op nul stond, energie goedkoop was, de beurzen stegen, en Poetin gewoon een komisch dictatortje van een voormalig wereldrijkje ver weg was. Qua beleggingsresultaten was 2022 wel even nodig om weer een beetje bij het langjarig gemiddelde uit te komen, na een aantal bovengemiddeld goede beleggingsjaren.

Het werd ook goed verwoord door The Economist bij de inleiding van hun jaarlijkse publicatie ‘The World Ahead’ voor 2023. Dat belooft nog wat voor de komende jaren, vrees ik.

Achteraf gezien markeerde de pandemie het einde van een periode van relatieve stabiliteit en voorspelbaarheid in geopolitiek en economie. De wereld van vandaag is veel onstabieler, in beroering gebracht door de wisselvalligheden van rivaliteit tussen grootmachten, de naschokken van de pandemie, economische onrust, extreem weer en snelle sociale en technologische veranderingen. Onvoorspelbaarheid is het nieuwe normaal. Er is geen ontkomen aan.

Tom Standage, editor of “The World Ahead 2023”

Voor de 26e keer kijk ik op dit blog terug op een kwartaal. Voor de zevende keer een jaarafsluiting. Het is inmiddels een historie van mijn persoonlijke financiën op de woelige baren van de wereldeconomie…

Aandelenmarkten

Het jaar 2022 was één van de slechtste jaren ooit voor de S&P500 index. In het vierde kwartaal stuiterde de markt gewoon verder. In oktober en november kwam er een kleine golf van optimisme, maar in december realiseerde ‘de markt’ zich dat de rente nog steeds omhoog ging en dat de wereld nog steeds een onvoorspelbare plek is. En dus stuiterde het allemaal weer net zo hard naar beneden. Een voordeel is dan wel weer dat hierdoor de kans toeneemt dat de bodem in zicht is. Voor mijn eigen strategie maakt het sowieso niet uit. Ik blijf elke maand bijkopen. Dat doe ik nu wel een stukje goedkoper dan een jaar geleden. Voor nieuwkomers op de markt lijkt de nieuwe werkelijkheid met hogere rentes en schaarser kapitaal misschien vreemd, maar laten we niet vergeten dat dit heel lang de normale situatie is geweest; Het was juist de afgelopen periode met goedkoop geld die vreemd was!

De beurzen in Europa volgden trouw het spoor van de Amerikaanse markten. Ook naar beneden dus. Al met al een beleggingsjaar om snel achter ons te laten…

In het vierde kwartaal grepen de centrale banken ECB in Europa en FED in de Verenigde Staten weer gretig naar het rente-instrument in hun pogingen om de inflatie te beteugelen. En in de week voor Kerstmis had zelfs de Japanse nationale bank, die al heel lang een kunstmatig rentebeleid voerde, een verrassing voor de financiële markten. Het waren de momenten waarop je merkt dat ‘de markten’ eigenlijk nog heel nerveus en onzeker waren, want de koersen reageerden heftig.

Verder kijk ik ook af en toe naar de VIX-index, ook wel bekend als de Fear Index, de maatstaf van volatiliteit in de markt. In het vierde kwartaal ging de VIX index naar beneden, een teken dat het wat rustiger wordt op de markten. Maar we zullen zien of dat zo blijft.

Inmiddels krijg je voor € 1,00 ongeveer US$ 1,07. Aan het einde van het derde kwartaal van 2022 was dat US$ 0,98 en eind 2021 was dat US$ 1,14. Maar na twee jaar van een voortdurend zwakker wordende euro is er in het laatste kwartaal iets van herstel te zien.

Ik heb zelf alleen nog indirecte blootstelling aan de Amerikaanse dollar, voor mijn eigen portefeuillebeheer is de dollar niet meer van belang. De laatste dollartransactie in mijn administratie dateert van februari van dit jaar, het eerste kwartaal dus.

Mijn portefeuille

Mijn portefeuille is nog steeds goed gespreid over de wereldwijde aandelenmarkt en de markt voor staatsobligaties, met dank aan VWRL en DBZB aangevuld met enkele dividend-ETFs. En mijn portefeuille beweegt dus zoals altijd keurig mee met de wereldwijde aandelenmarkten. In oktober heb ik de samenstelling van de portefeuille weer geëvalueerd en dit keer slechts kleine aanpassingen gedaan. Gewoon gestaag verder bouwen. Zo saai mogelijk.

Ik heb ook dit kwartaal elke maand normaal bijgekocht met mijn maandelijkse storting. In onderstaande tabel voor elke maand van dit kwartaal de transactie die ik uitgevoerd heb, met per maand de ETF, het aantal aandelen dat ik gekocht heb, en de aankoopkoers (in EUR tenzij anders vermeld). Ook dit kwartaal heb ik alleen maar VWRL gekocht. Zeer brede spreiding tegen lage kosten.

MaandFondsAantalKoers
OktoberVanguard FTSE All-World UCITS ETF (VWRL)2195,3100
NovemberVanguard FTSE All-World UCITS ETF (VWRL)1298,8000
DecemberVanguard FTSE All-World UCITS ETF (VWRL)1693,9000

Mijn portefeuille volgde in het vierde kwartaal keurig het spoor van de wereldwijde markten. Omhoog in oktober en november, en (net als je denkt ‘mwah, gaat lekker’) weer net zo hard naar beneden in december. Als ik er een positieve draai aan geef dan denk ik dat het in elk geval iets scheelt in mijn vermogensrendementsheffing over 2023, want het rendement waar de Belastingdienst mee rekent volgt het rendement van de aandelenmarkten.

Hoe lees je deze grafiek? De (op dit moment) bovenste zwarte lijn geeft de actuele waarde van mijn beleggingsportefeuille op de betreffende datum. De (op dit moment) onderste zwarte stippellijn geeft de totale inleg tot die datum weer. Je ziet dat ik de afgelopen jaren elke maand een inleg doe. Het groene vlak tussen de twee lijnen is mijn huidige papieren beleggingswinst. Als ik op verlies zou staan (de portefeuille is minder waard dan de inleg) dan wordt er een rood vlak zichtbaar. Zie ook mijn nadere uitleg over hoe ik deze grafiek opgebouwd heb.

In 2022 heb ik (voor het eerst in jaren) geen nieuw Virtual All Time High (VATH) bereikt met mijn portefeuille. Het VATH bereken ik door het vorige reële All Time High te nemen plus alle inleg sinds die datum. De laatste VATH dateert van 31 december 2021, daarna ging het snel bergafwaarts. In onderstaande grafiek zie je het verloop van mijn portefeuille ten opzichte van het VATH. Dit naar het voorbeeld van de eerste grafiek uit deze blogpost bij Of Dollars And Data.

De totale waarde van mijn beleggingsportefeuille staat nog wel 47,4% boven mijn totale inleg. Aan het einde van 2021 was dat 74,2%. De 12-maands XIRR staat op -8,3%. Daarmee heeft mijn redelijk offensieve wereldwijd gespreide portefeuille het dit jaar slechter gedaan dan de defensieve portefeuille van Geldsnor.

Indicator2021Q42022Q12022Q22022Q32022Q4
% boven inleg74,2%70,1%52,2%45,3%47,4%
ROI YTD26,5%-1,0%-10,7%-11,1%-8,7%
XIRR 1Y25,5%11,5%-2,4%-3,8%-8,3%

Kosten van Beleggen

In mijn Jaarafsluiting 2019 gaf ik voor het eerst inzicht in de kosten van mijn beleggingen. Ik keek naar twee indicatoren. De eerste is de Total Expense Ratio (TER) van de fondsen in mijn portefeuille met behulp van de Morningstar X-ray. Daarnaast maak ik kosten bij mijn broker, transactiekosten en een maandelijkse fee. In absolute bedragen was ik weer iets duurder uit. Dat komt deels door de hogere portefeuillewaarde en dus van de servicefee (die een percentage van de portefeuillewaarde is), en deels doordat ik in september met een meevaller een grotere aankoop deed met hogere transactiekosten.

In 2022 heb ik 13 aankooptransacties verricht. Ook heb ik 1 verkooptransactie verricht bij de herijking van mijn portefeuille.

Indicator2019202020212022
Total Expense Ratio (TER) volgens Morningstar0,26%0,21%0,21%0,21%
Kosten Broker (percentage portefeuillewaarde op 31-12)0,24%0,17%0,16%0,17%
– waarvan Servicefee Broker44%61%74%80%
– waarvan Transactiekosten56%39%26%20%

Dividend en Spaarrente

In het vierde kwartaal van 2022 ontving ik netto € 789,60 aan dividend op mijn rekening. In het vierde kwartaal van 2021 was dat nog € 746,46 en in het derde kwartaal van 2022 was het € 1.105,15.

Ik registreer mijn dividend op netto contante basis in Euro’s, de basisvaluta van mijn administratie. Dat betekent dat ik het netto dividendbedrag opneem in mijn administratie op het moment dat het op mijn beleggingsrekening bijgeschreven wordt. Als het een dividend in buitenlandse valuta (US dollar) is, dan reken ik het om naar Euro’s tegen de wisselkoers van het moment van ontvangen op mijn rekening.

In het vierde kwartaal regende het verhogingen van de spaarrente. Mijn bufferrekening bij Lloyds verhoogde de spaarrente maar liefst vier (!) keer en staat inmiddels op 0,75%. Lloyds heeft net voor Kerst aangekondigd dat de rente op 3 januari alweer verhoogd wordt naar 0,85%. En zelfs de spaarrente bij de Rabobank kwam van z’n plek en werd per 1 december verhoogd naar 0,25%. Het valt nog steeds in het niet bij de inflatie, maar het is een duidelijke trendbreuk.

Spaarpercentage

Mijn spaarpercentage voor het hele jaar kwam uit op 45,5% (vrijwel ongewijzigd ten opzichte van de 45,6% aan het einde van het derde kwartaal). Mijn doelstelling voor 2022 was 40,0%. Dat heb ik dus ruimschoots gehaald. In november en december zorgden de aanvulling van mijn kledingkast en de dure decembermaand voor een lager spaarpercentage.

Meerjarig past deze score wel in de gewenste trend. 2022 was het twintigste jaar waarin ik mijn spaarpercentage berekende, een jubileumjaar!

Mijn oude administratie houdt ook voor mij bij hoeveel No Expense Days (NEDs) ik heb. Dat zijn dagen waarop ik niks uitgeef. Deze indicator is de opvolger van de No Spend Days die ik eerder bijhield. Gemiddeld had ik vóór corona een stuk of 10 NEDs per maand. Dit jaar zijn het er nog steeds minimaal 9 per maand. We zijn dus ongeveer terug bij de situatie vóór corona.

Eigen Vermogen

Dit kwartaal was er alleen het reguliere salaris, inleg in mijn beleggingen, reguliere en extra aflossingen van de hypotheek, en natuurlijk de bewegingen van de beleggingsportefeuille op de golven van de aandelenmarkten. Niets bijzonders dus. Al gingen die golven van de aandelenmarkten dit keer alle kanten op en waren ze vooral neerwaarts gericht.

En dat leidt tot onderstaande ontwikkeling van mijn vermogen per kwartaal. In het vierde kwartaal van 2022 is mijn eigen vermogen gegroeid met 2,5%.

Over het hele jaar 2022 is mijn eigen vermogen gegroeid met 7,8%. Alle factoren leverden een positieve bijdrage, behalve (uiteraard) de daling van de aandelenmarkten.

Beste Uitgave(n)

In dit kwartaal verving ik na vijf jaar trouwe dienst mijn smartphone, en deed mijzelf een smartwatch cadeau. Daar had ik ook keurig voor gespaard in mijn roemruchte Gadgets potje, dat nu weer een stuk leger is… Verder heb ik ook dit jaar weer een donatie gedaan aan Loesje (van de posters). Dat waren eigenlijk de enige bijzondere uitgaven van dit kwartaal, en dat was ook meer dan voldoende.

Hoe was jouw vierde kwartaal?

Je kunt al mijn oude kwartaalberichten teruglezen via mijn overzichtspagina.

Au! Nieuw termijnbedrag energie!

Het zat er al een hele tijd aan te komen. We namen allerlei maatregelen en stelden de start van ons stookseizoen uit. In afwachting van dit ene moment. Het moment waarop onze energieleverancier Greenchoice ons ging vertellen tegen welke prijs ze ons de komende periode elektriciteit en gas willen leveren.

Gelukkig kwam er in de tussentijd hulp van de Nederlandse politiek. Er werd een prijsplafond ingesteld. Dat zou in elk geval de ergste financiële pijn wel verzachten. Maar dan nog was de verwachting dat ons nieuwe termijnbedrag voor gas en elektriciteit een veelvoud zou zijn van het oude bedrag.

En dat klopt.

Op dinsdag 1 november in de avond kwam het mailtje binnen. Titel ‘je nieuwe energietarieven’. Gretig klikte ik op de link in het bericht. Om vervolgens vast te lopen, de website van Greenchoice kon het blijkbaar allemaal niet aan.

Op 2 november ‘s ochtends probeerden we het opnieuw. En werkte het wel. En schrokken we ons een hoedje. Greenchoice stelde een tarief voor van € 0,8899 per kWh elektriciteit en € 3,4412 per m3 gas. Daarmee zou ons termijnbedrag omhoog gaan van € 122 naar € 552 per maand.

In dit voorstel was de maandelijkse compensatie van € 190 voor november en december 2022, en het prijsplafond dat per 1 januari ingaat, nog niet verwerkt. Toch zat dit aanbod wel ‘een beetje’ boven wat we verwacht / gehoopt hadden… En dus zijn we verder gaan kijken.

Nu weet ik wel dat overstappen weinig uit gaat maken. Een opzegtermijn van 30 dagen en vanaf 1 januari geldt (waarschijnlijk) het prijsplafond. Dan zal (binnen de verbruiksgrenzen die voor het prijsplafond zijn vastgesteld) de prijs voorlopig overal hetzelfde zijn, namelijk het maximumtarief zoals vastgesteld voor het prijsplafond. Maar we wilden eigenlijk toch wel overstappen. Want ons vertrouwen in Greenchoice is wel een beetje verdwenen, we geloven niet dat ze ‘straks’ (als de markt ooit weer een beetje tot rust komt) wel weer in staat zijn om een concurrerend aanbod neer te leggen.

En dat is toch ook een beetje het gevolg van de privatisering van de energiemarkt. Jarenlang zijn we verwend met lage tarieven en met welkomstbonussen gestimuleerd om over te stappen. Dan zijn we nu ook niet meer bereid om (te) veel te betalen.

Wat hebben we gedaan?

We waren er snel uit. Een paar vergelijkingssites met ons verwachte verbruik voor het komende jaar, en nog een check op de website van twee leveranciers. En met een paar muisklikken hebben we de overstap naar Shell Energy in gang gezet. Waar we ook weer gewoon groene stroom en CO2-gecompenseerd gas afnemen. Voor elektriciteit is hun aanbod per kWh voor ons 25% goedkoper dan bij Greenchoice, en bij gas scheelt het zelfs ruim één euro per kubieke meter. Dat is de moeite waarde. Ons maandbedrag komt daarmee uit op € 350 per maand. Nog steeds fors hoger dan de € 122 die we voorheen betaalden, maar ruimschoots lager dan de € 552 die Greenchoice in de toekomst maandelijks van onze bankrekening wilde gaan plukken…

In navolging van de Geldsnor is dus ook de Geldnerd vertrokken bij Greenchoice. Niet naar variabele tarieven. Dat werkt als je kunt sturen op je eigen verbruiksmomenten en als je liefst ook zelf produceert met behulp van zonnepanelen. Dat doen we in Huize Geldnerd allemaal niet. Maar wel naar een aanbieder waar, zelfs in de huidige markt) de tarieven substantieel lager minder hoog liggen dan bij de vorige aanbieder. Scheelt toch weer in onze persoonlijk inflatie.

Hoe is het met jouw energiecontract?

IKB of PAS?

Vakbondsmensen en werkgevers hebben soms een macabere vorm van humor. Zo kent heel Nederland de uitdrukking ‘ik pas’. Dat betekent meestal dat je uit het spel stapt of een beurt overslaat. Maar bij de Rijksoverheid betekent ‘ik pas’ iets heel anders. Ik heb binnen mijn afdeling verschillende mensen die wekelijks ‘passen’. PAS is een regeling voor Partiële Arbeidsparticipatie voor Senioren. Dat hebben werkgevers en vakbonden ooit zo verzonnen… Met de PAS-regeling verminder je het wekelijks te werken uren tegen inlevering van salaris en een deel van je verlofuren. Voor het deel dat je minder werkt, ben je met PAS-verlof. Je formele arbeidsduur blijft gelijk, en daarmee ook je pensioenopbouw.

Zoals wel vaker met nuttige en succesvolle overheidsregelingen gaat de PAS-regeling verdwijnen. Dat hebben de vakbonden en de werkgever zo verzonnen bij de meest recente CAO onderhandelingen waar we afgescheept zijn met een salarisverhoging die ver onder het inflatieniveau ligt.

Dus onlangs kreeg Geldnerd een dikke envelop met een lange en ingewikkelde papieren brief van de werkgever. Nu zijn mijn ervaringen met dat soort brieven niet onverdeeld positief. Maar deze viel me mee.

Er werd terecht geconstateerd dat Geldnerd vanwege zijn leeftijd onder het overgangsrecht voor de wijzigingen van de verlofregelingen valt. Ik mag dus kiezen. Wil ik onder de oude PAS-regeling blijven vallen? Of wil ik de IKB-optie? Want in de CAO zijn ook afspraken gemaakt over uitbreiding van de verlofmogelijkheden van het individueel keuzebudget, waarin een paar jaar geleden ons vakantiegeld en onze dertiende maand zijn opgegaan.

Uiteindelijk was het dilemma eenvoudig. Voor mensen in mijn leeftijdscategorie levert de (oude) PAS-optie in totaal méér verlofuren op dan de (nieuwe) IKB-optie. Maar pas vanaf het moment dat je deelneemt aan de PAS-regeling. En dat kan pas als je 58 jaar oud bent. En alleen als tot je pensioendatum bij de Rijksoverheid blijft werken profiteer je maximaal van de PAS-regeling.

Tsja. En de kans dat Geldnerd dat blijft doen is niet zo heel erg groot. Want iets met financiële onafhankelijkheid en zo. En misschien nog wel iets anders gaan doen buiten de Rijksoverheid. En eerder stoppen met werken. Ik heb dus belang bij geld en uren nu. Niet misschien over 7 of 8 jaar.

Voor mij is de keuze dus helder, ik ‘ga’ voor de nieuwe IKB-optie. Nog meer verlofuren om elk jaar op te maken!

Ben jij ook rijksambtenaar? En mag jij ook kiezen tussen IKB en PAS?

De negen levens van Hondje

Aan het begin van de zomer ging het niet best met Hondje. Hij kwam nauwelijks meer vooruit, zakte regelmatig door zijn pootjes, en we hielden serieus rekening met het scenario dat we hem los zouden moeten laten. De pijnstillers voor zijn artrose werkten nauwelijks meer. Maar de dierenarts probeerde een ander medicijn, Hondje kreeg kunstnagels, en hij leefde weer helemaal op. Helemaal de oude (jonge) zal hij niet meer worden, maar hij scharrelt weer vrolijk mee met de uitlaatservice en klimt zelfs weer zelfstandig de trap op. Iets wat we net voor de zomer niet voor mogelijk hielden!

Wij hopen nog steeds dat hij ook echt honderd jaar mag worden, maar dat is natuurlijk een illusie. Veertien jaar en een aantal maanden is hij inmiddels. En elke maand die er bij komt is meegenomen. Soms lijkt hij wel een kat met de spreekwoordelijke negen levens. We genieten dus elke dag met volle teugen van het zoveelste leven waar Hondje nu net aan begonnen is.

Duur Hondje, dure dierenarts

Duur Hondje, schreef ik al eens nadat hij ons honderden meer dan duizend euro’s had gekost in een week tijd, om uit te vinden wat hem nu precies mankeerde. En dat is sindsdien alleen maar duurder geworden. De afgelopen jaren is er namelijk heel veel veranderd in dierenartsenland. ik las er afgelopen zomer een aantal artikelen over in het FD. Heel veel dierenartsenpraktijken zijn overgenomen door enkele grote (Zweedse) ketens, AniCura en Evidensia. En vlak nadat ik dat gelezen had viel het me ook op bij de website van ‘onze’ eigen dierenarts. Ook die bleek een tijdje geleden stilletjes overgenomen door Evidensia.

Nu heeft dat niet alleen maar nadelen. Er is makkelijker toegang tot zorg in de avond en in het weekend. En in Geldnerd City zit inmiddels ook een uitgebreide kliniek van Evidensia, waar Hondje twee jaar geleden ook al onderzocht is. Daar hebben ze apparatuur die niet elke dierenartsenpraktijk zich kan veroorloven.

Maar dat heeft wel een prijs. Tarieven van dierenartsen zijn niet gereguleerd. Die kan een bedrijf dus zelf vaststellen. Met opslagen voor de avond en het weekend. Om over de kosten van verdergaande onderzoeken en operaties nog maar te zwijgen. En dat is weer iets wat niet elk baasje zich kan veroorloven. Terwijl ik heel goed besef dat ook baasjes met minder geld minstens net zoveel van hun huisdier houden als Geldnerd van zijn Hondje.

Op de website van het Landelijk InformatieCentrum Gezelschapsdieren (LICG) lees ik dat er in Nederland meer dan 30 miljoen huisdieren zijn. Blijkbaar geven wij baasjes jaarlijks ongeveer € 2,0 miljard uit aan verzorging en genezing. Dat is heel veel geld. En in heel veel huishoudens, ook bij Geldnerd, is het huisdier ook echt onderdeel van het gezin. Er valt dus goed geld te verdienen in deze markt.

De kosten van Hondje

Ik ben benieuwd of ik dat ook terug zie in onze eigen uitgaven. Elk jaar kijk ik namelijk even hoe de kosten van Hondje zich ontwikkelen. Vorig jaar deed ik dat ook. Want hij is in z’n eentje toch goed voor ongeveer 10% van onze jaarlijkse huishoudbegroting. Dat is niet niks.

Een paar verschuivingen hebben er sowieso plaatsgevonden. We zijn met de uitlaatservice terug gegaan van vijf dagen per week naar drie dagen per week. Dit om ons Hondje meer rust te gunnen tussen de wandelingen, zowel het wandelen als het ‘groepsproces’ in de roedel kosten hem veel energie. Dat trekt hij niet meer op z’n oude dag. Maar een deel van die besparing besteden we nu elke maand bij de dierenarts, aan de injectie met het medicijn wat hem nog even kwiek en levendig houdt.

Ik heb overigens nog even teruggekeken in de bestelhistorie bij onze online dierenwinkel. Daar zie ik dat een zak voer en zijn favoriete kauwstokjes de afgelopen jaren niet duurder zijn geworden. Minder dan 1 procent erbij in de afgelopen vier jaar, dat valt me alleszins mee. Ook de hoeveelheid is niet veranderd, er is dus geen sprake van krimpflatie. Overigens houden we (of eigenlijk: Geldnerd) sinds de laatste medische episode ook een eetdagboekje bij van Hondje. Daarin zie ik dat hij gemiddeld genomen maar de helft van zijn bakje voer opeet. Terwijl daar toch echt de dagelijks aanbevolen hoeveelheid voor een Hondje van zijn leeftijd en gewicht in gaat.

Verder heb ik mijn administratie er maar eens bij gepakt om te kijken hoe onze uitgaven aan ons favoriete mormel zich het afgelopen jaar ontwikkeld hebben…. Dat is makkelijker geworden, omdat Hondje een eigen groep rekeningen heeft in onze gezamenlijke administratie.

Ontwikkeling maandelijkse uitgaven

In onderstaande grafiek zie je de uitgaven per maand per jaar aan ons Hondje. Gemiddeld is dit € 390 per maand, dat is € 10 per maand meer dan vorig jaar.

Uitsplitsing van kosten

Natuurlijk ook weer de procentuele verdeling van de kosten sinds 2016. Hier vinden nauwelijks verschuivingen meer in plaats. Uitlaatservice en dierenarts vormen samen ongeveer 80% van de uitgaven.

Wat je in de verdeling per categorie ziet is dat de normale uitgaven voor Hondje vrij constant zijn. Voer, snacks, belastingen, het varieert niet echt van jaar tot jaar. Zelfs de dierenarts is vrij constant, behoudens bijzondere episodes zoals in 2020 en als je in ogenschouw neemt dat Hondje de afgelopen 6 jaar elke paar jaar een gebitssanering nodig had. Zonder de uitlaatservice kost ons Hondje gemiddeld ongeveer € 1.750 per jaar. Maar we gunnen hem die uitlaatservice nog steeds, het houdt hem fitter, vitaler en gelukkiger.

Uitgaven 2022 tot en met september

Hij blijft natuurlijk nog steeds een duur Hondje, maar we zouden hem ook voor geen goud willen missen. We zijn blij dat hij er nog is en hopen dat hij nog lange tijd bij ons mag blijven!

Ben jij ook zo dol op jouw huisdier?