Geldnerd gaat het liefst z’n eigen gang. Probeert zich zo min mogelijk aan te trekken van de mening van anderen. En is bewust op zoek naar wat hij zelf prettig vindt. Om daar vervolgens maanden jaren decennia aan vast te houden. Al mijn overhemden zijn al meer dan tien jaar van dat ene prettige merk waarvan ik weet dat ze lang meegaan. Idem mijn t-shirts. En ik heb een andere kledingfabrikant nog niet vergeven dat die een jaar geleden mijn favoriete ondergoedlijn uit de collectie heeft gehaald. Een waardige vervanger heb ik nog niet gevonden, en dat drukt zwaar op mijn gemoed.
Ik ben dan ook enigszins allergisch voor ‘trends’, dat zal je niet verbazen. Tijdelijke modeverschijnselen op velerlei terrein die volgens mij alleen maar leiden tot gevoelens van onzekerheid (‘ben ik wel trendy genoeg’) en enorm veel verspilling (‘nee, dit kledingstuk / interieur kan echt niet meer, weg ermee’). De wereld van de trends is volgens mij alleen maar versneld door sociale media. Net als vrijwel iedereen op deze planeet heb ik dat ook echt wel een tijd geprobeerd, ben actief geweest op Hyves en Facebook en Twitter, maar inmiddels heb ik dat ver achter mij gelaten. Ik werd er voelbaar minder gelukkig van, en had ook geen zin meer in het gejaagde gevoel wat het (bij mij in elk geval) opleverde.
Ik leef dus heerlijk in mijn eigen bubbeltje, waar signalen van buiten maar mondjesmaat en gefilterd doordringen. Wel zo rustig. Wat je niet weet dat er is kun je ook niet missen, immers. Maar ook de informatie die mijn bubbel binnenkomt is gekleurd natuurlijk. Vaak door The Economist en het Financieele Dagblad, de twee media die ik regelmatig lees. Of door een van de vele blogs die ik volg.
Vaak val ik dan van de ene verbazing in de andere. Lees ik iets waarvan ik mij oprecht niet voor kan stellen dat mensen daar serieus mee aan de slag zijn. Dat ligt aan mij natuurlijk, ik ben een gewoontediertje en vind andere gewoonten al snel vreemd. Anderen vinden mij vast en zeker net zo vreemd met mijn voorliefde voor getalletjes en open-source software en back-ups en dat soort dingen.
Zo ook onlangs. Ineens las ik op verschillende plekken dat minimalisme en opgeruimde huizen helemaal ‘uit’ zijn. De nieuwe trend heet ‘cluttercore’, en is er op gericht om het ‘geleefde’ interieur en een overdaad aan spullen te verheerlijken. Zelfs het FD, een krant die zich meestal nou niet bepaald aan de voorzijde van de trendgolf bevindt, schreef erover in de weekendbijlage. Eerder schreven VT Wonen en de Libelle er ook al over. Een rommelig huis, dat is lekker persoonlijk. Vinden de trendsetters en -volgers tenminste. Geldnerd moest zich inhouden om de ochtendkoffie niet uit te proesten toen hij dat las.
Nou gelooft Geldnerd meteen dat de gemiddelde meukverzamelende medemens heel eenvoudig een ideaal ‘cluttercore’-interieur weet te realiseren. Want spullen verzamelen en houden is veel makkelijker dan spullen wegdoen. Er is in elk geval minder wilskracht voor nodig. En minder discipline. Twee eigenschappen die den heedendaagschen mensch in mindere mate lijkt te bezitten, denkt deze oude man wel eens. Het is dus best een mooie trend misschien, eentje die beter past bij de tijdgeest. En ook een trend die beter past in ons kapitalistische systeem. Want al die ‘clutter’ moet natuurlijk wel aangeschaft worden.
Maar ‘clutter’ is natuurlijk gewoon het Engelse woord voor ‘rommel’. En rommel, dat past gewoon niet zo bij Geldnerd. Ik houd van opgeruimd. Dat zorgt voor rust in mijn hoofd. En rust in mijn hoofd zorgt weer voor rust in mijn lijf. En een rustiger Geldnerd is een gezondere en vriendelijker Geldnerd. Allerlei redenen dus waarom ‘cluttercore’ ook weer een trend is die ik aan mij voorbij laat gaan. Een trend die niet bij mij past.
Het goede nieuws is natuurlijk dat trends altijd maar tijdelijk zijn. Weer verdwijnen. En dan wordt er weer iets anders trendy. Uiteindelijk zal zelfs het opgeruimde huis van Marie Kondo wel weer trendy worden, maar dan wellicht met een nieuwe goeroe. En ik bespaar heel veel tijd, geld, en mentale energie, door gewoon vast te houden aan wat het beste bij mijzelf past. Ooit word zelfs ik weer trendy.
En zelf gaan we gewoon verder met opruimen. Want er komen verhuizingen aan natuurlijk, en hoe minder meuk er verhuisd moet worden, hoe makkelijker het is. En ook ons huis moet er netjes en opgeruimd uitzien om snel en tegen een goede prijs verkocht te worden. Want wie koopt er nou een rommelig huis?
Geldnerd is al jaren op een queeste om los te komen van closed source software. Op dit moment gebruik ik nog steeds Microsoft Office (tegenwoordig Microsoft 365, waarbij ik er van uit ga dat 365 het bedrag in Euro’s is dat Microsoft eigenlijk per jaar wil gaan rekenen voor het gebruik). Maar daarnaast is (was) vooral Evernote een hindernis in deze queeste. Ik heb al eerder alternatieven geprobeerd, maar dat was geen doorslaand succes. Dus bleef ik Evernote gebruiken. Een betaald abonnement, die ik zelfs vergat te vermelden in mijn abonnementen-overzicht (schaam!). Ik gebruik nog een oud soort abonnement dat al jaren niet meer verkocht wordt (omdat het een goede deal was).
Mijn gebruik van Evernote
De afgelopen jaren ben ik Evernote stapsgewijs wel veel minder gaan gebruiken. Omwille van veiligheid heb ik veel notities uit Evernote de afgelopen jaren omgezet in persoonlijke handboeken. Dat heb ik bijvoorbeeld gedaan met alle informatie rond het onderhoud van onze woning, en de inrichting van het ICT-netwerk in Huize Geldnerd. Die handboeken zijn gewone documenten in LibreOffice Write. En staan lokaal, en op mijn NAS, maar niet in een cloud.
Daarmee werd Evernote nog meer een tool ter ondersteuning van mijn blog. En ook voor mijn verschillende systemen. Ik houd er mijn Eetdagboek in bij, bijvoorbeeld. En de wijzigingen die ik programmeer in mijn spreadsheets. Mijn financiële dagboek voor het lopende jaar. En allerlei actielijstjes en checklisten. Op het hoogtepunt een aantal jaren geleden stonden er zo’n 1.200 notities in Evernote. Bij de eerdere opruimacties had ik dat al teruggebracht naar ongeveer 350 notities. De afgelopen 6 maanden stonden er nog tussen de 150 – 200 notities in Evernote. Dat aantal is met name afhankelijk van het aantal blogideetjes dat ik in verschillende stadia van bewerking heb staan.
Een online notitieboek vind ik nog steeds erg handig. Maar Evernote bleef knagen. Er kwam een nieuwe versie die erg ‘onaf’ voelde, en die maar heel langzaam beter werd. De communicatie daarover was erg slecht. En dus kwamen er geruchten dat het slecht ging met het bedrijf. Uiteindelijk werden ze eind 2022 overgenomen door een ‘toonaangevend Europees tech-bedrijf’ waar ik nog nooit van gehoord had, Bending Spoons. En ja, dan kun je als eenvoudige gebruiker alleen maar afwachten totdat het mis gaat, zoals destijds bij Binck en Saxo Bank.
De zoektocht ging verder
Ondertussen probeerde ik van alles. Microsoft OneNote bijvoorbeeld. Best een aardig product, al maakt Microsoft er wel een puinhoop van. Maar het is geen open-source, en ik wilde nou juist afscheid nemen van Microsoft. Ik keek ook naar de Notitie-app van Apple. Daar kun je tegenwoordig ook mappen in maken, en het ecosysteem van Apple gebruik ik toch al vanwege mijn voorliefde voor hun telefoons en andere gadgets. Maar het blijft voor mij toch vooral de elektronische equivalent van een Post-It blokje, waar ik even snel een paar krabbels op zet of een boodschappenlijstje maak. Niet het notitieboek waar ik uitgebreide blogposts en andere verhalen in schrijf. En de notitie-app van Apple heeft geen Windows- of Linux-client.
Regelmatig zocht ik op internet verder naar alternatieven voor Evernote, en ik volgde de discussies over dit onderwerp op Reddit. En toen viel mijn oog ineens op Joplin….
Hallo Joplin
Ik had er een paar jaar geleden al eens naar gekeken, maar toen was het nog geen ‘rijp’ product. Inmiddels wel. Ik kon heel veel wensen afvinken:
Er is een client van Joplin voor Windows, Linux en MacOS. En er zijn allerlei plugins om de client verder naar eigen wens in te richten.
Joplin heeft apps voor mijn smartphone en tablet.
Je kunt jouw notitieboeken naar keuze in een cloud van Joplin opslaan, of op een willekeurige andere cloud, zodat je er overal bij kunt. En een backup kunt maken.
Joplin importeert probleemloos mijn Evernote notities, en ik kan ze ook weer exporteren in diverse bestandsformaten.
Je kunt bijlagen in de notities opnemen. Dat gebruikte ik erg veel in Evernote, en was een van de blokkades bij de eerdere poging om over te stappen op StandardNotes.
Ik kan mijn notities versleutelen.
Dus heb ik Joplin maar eens gedownload en op mijn laptop geïnstalleerd. En heb ik mijn notities uit Evernote maar eens geëxporteerd, en een poging gedaan om ze in Joplin te importeren. Dat ging in één keer goed. Dus installeerde ik ook de app op mijn mobiele telefoon. En ging eerst maar eens een tijdje proefdraaien. Ik moest wel even wennen aan de manier van tekstbewerking in Joplin. Die werkt met MarkDown language voor de opmaak. Maar dat went snel, inmiddels vind ik het zelfs erg handig.
Vanaf 1 januari 2023 werk ik met Joplin als primair systeem. Mijn Eetdagboek en Financiële Dagboek voor het nieuwe jaar ben ik erin begonnen. Het is nu de plek waar ik alle concepten van mijn blogposts schrijf. En ik heb niet meer teruggekeken.
Het einde van een tijdperk
Tijdens het schrijven van dit stukje kwam ik er ook achter dat de prijs van mijn oude Evernote-abonnement bij de eerstvolgende verlenging in juni met 50% verhoogd wordt, van € 29 per jaar naar € 43,50 per jaar. Evernote probeert mij waarschijnlijk te ‘motiveren’ om de (nog net iets duurdere) Personal subscription te nemen. Het moge duidelijk zijn dat ik daar geen behoefte meer aan heb. Ik heb een laatste backup gemaakt van mijn resterende Evernote-notities voor in mijn digitale archief, en mijn Evernote vervolgens leeggemaakt. Mijn abonnement heb ik stopgezet, en de apps zijn verwijderd van mijn telefoon, tablet, en laptop, en mijn account heb ik verwijderd. Het einde van een tijdperk, ik heb meer dan 10 jaar gebruik gemaakt van Evernote. Hopelijk houd ik het bij Joplin net zo lang uit.
Er is een wolkje nodig
Ik realiseer me inmiddels wel dat ik in de toekomst toch iets van een wolkje nodig ga hebben. Daarmee bedoel ik geen linkse wolk, maar een cloudvoorziening. Met een smartphone is het bijna onvermijdelijk om ‘de cloud’ te gebruiken, en van mijn smartphone wil/kan ik geen afscheid nemen. De iCloud van Apple is voor mij onvermijdelijk. Maar Joplin is juist met die cloud niet compatible. Dat komt vooral ook doordat Apple z’n cloud hermetisch gesloten houdt. Een beetje jammer vind ik dat wel. Iets om over na te denken… Maar verder koester ik Joplin!
‘Blog over (financieel) bewust leven’ staat er al een aantal jaren boven mijn weblog. Daar wijdde ik zelfs al eens een schrijfsel aan. Mijn schrijfsels gaan al lang niet meer alleen over geld, financieel nieuws, en spreadsheets. Dan zou ik na 7 jaar ook wel uitgeschreven zijn. Ze gaan ook over jaardoelen, gezond leven, hoe ik mijn werk doe, en over opgeruimd leven. En bij ‘opgeruimd leven’ hoort voor mij ook het opruimen van mijn eigen sporen op deze planeet, inclusief mijzelf. Vanuit die overtuiging heb ik nagedacht en geschreven over euthanasie.
Het was een blogpost die in verschillende omgevingen tot discussie leidde. Dat was, eerlijk gezegd, niet helemaal onverwacht. De dood is een taboe, en taboe roept discussie op. Ik kreeg veel vragen, deels in de reacties, en deels via de e-mail. En ook bij andere gelegenheden ontstond er een levendige (pun intended…) discussie. Voer dus voor een vervolg-blog.
Geef ‘m maar een spuitje dan…
Veel gesprekken gingen over het subjectieve karakter van de begrippen ondraaglijk en uitzichtloos lijden, kwaliteit van leven, en de menselijke waardigheid. Daar kun je inderdaad zeer verschillend over denken. Daarvan is er geen eenduidige definitie. Dat is dus heel persoonlijk inderdaad, en juist daarom is het van belang om er goed over na te denken en met mensen over te praten. Voor mij zit de definitie in de volledige afhankelijkheid van anderen voor dagelijkse dingen als toiletgang, aan-/uitkleden, dat soort zaken, en ook in het niet meer zelfstandig kunnen genieten van de dingen die het leven mooi en waardevol maken.
Sommige mensen hebben ook de zorg dat wat je opschrijft uiteindelijk ’tegen je’ gebruikt kan worden als een arts een beslissing zou moeten nemen. Je krijgt bijvoorbeeld een dwarslaesie zult dagelijks verzorgd moeten worden maar je kunt nog wel lezen, gesprek voeren en genieten van natuur. Dat is volgens mij een van de grootste misverstanden over euthanasie. Het is nooit de arts of iemand anders die beslist over euthanasie, maar altijd jijzelf. Ook op het moment zelf. Ben je wilsonbekwaam, dan krijg je dus geen euthanasie meer. Vandaar bijvoorbeeld mijn scherpe definitie over dementie, dat ik dan euthanasie wil terwijl ik nog wilsbekwaam ben. Ben je wilsonbekwaam, dan kun je met het behandelverbod en de medische volmacht wel voorkomen dat je behandeling eindeloos gerekt wordt, maar er is geen arts meer die dan euthanasie zal verlenen.
Overigens vond ik ook een paar heel mooie blogs over euthanasie. Vooral deze, over het perspectief van de arts, greep mij erg aan. Samen euthanasie meemaken vraagt volgens mij een heel intense en persoonlijke arts-patiënt relatie.
Falen als samenleving
Een andere interessante discussie ging over de vraag of we als samenleving niet enorm aan het falen zijn. Vorige week las ik nog een bericht over de sterk verslechterde geestelijke gezondheid van jongeren. De samenleving maakt mensen kapot, of maakt het leven op z’n minst heel erg moeilijk voor ze. Als die persoon vervolgens zegt ‘ik wil dood’, is dat dan een moment van zelfreflectie, of is het dan humaan om die wens in te willigen? Zijn wij als samenleving humaan genoeg om die verantwoordelijkheid aan mensen te geven? Gegeven alle crises van de laatste tijd zijn er mensen die moeite hebben daar volmondig ‘ja’ op te zeggen.
Want iemand kiest dan voor de meest impactvolle oplossing, die je als samenleving had kunnen (of zelfs moeten) voorkomen. Ik kan me goed voorstellen dat je daar als samenleving een grens trekt. De overheid trekt voortdurend grenzen die een individu beperken. Dat schept ook plichten voor de overheid, en daardoor zijn die twee verbonden met elkaar.
Toch heb ik daar een paar overwegingen bij. Ten eerste, iemand die echt dood wil vindt een weg. Maar dat is vaak ook lijden in stilte en eenzaamheid. Ik ben de afgelopen 20 jaar twee keer mensen tegengekomen die op die manier een naaste verloren hebben. Dat heeft ook een enorme impact op de achterblijvers. Ik denk dat, als we mensen een waardige uitweg bieden middels een Voltooid Leven wet met vergelijkbare waarborgen als de euthanasiewetgeving, dat er (a) meer ruimte ontstaat voor het gesprek of dit wel de juiste keuze is (want dat is nodig, we falen als samenleving), en (b) dat er een situatie is waar door dat gesprek en de waardige uitweg de achterblijvers meer vrede kunnen hebben met de keuze van hun naaste.
Ten tweede weegt voor mij persoonlijk de keuzevrijheid van het individu altijd het zwaarst. De overheid stelt grenzen, daar is de overheid ook voor. Maar die grenzen liggen meestal in de sfeer van de last die mensen elkaar mogen bezorgen en de omgangsvormen met elkaar (een ander niet in gevaar brengen door 150 km/u te rijden, we hebben er met elkaar voor gekozen dat dat verstandig is). In mijn wereldbeeld weegt de keuze van het individu om waardig uit het leven te stappen dus zwaarder dan de moeite die een ander daar mee heeft. Al is er natuurlijk altijd het risico dat kinderen dan enige druk op hun ouders uit gaan oefenen om…. Daar ga ik geen last van hebben. Ouders met kinderen lopen dat risico wel. 🤣
Wanneer is een leven Voltooid?
Euthanasie en Voltooid Leven zijn (denk ik) twee van de zwaarste thema’s in het maatschappelijk debat. Veel zwaarder dan dat andere taboe-thema, Geld, waar ik hier op mijn blog wel vrijer dan de meesten over praat. Maar ook niet helemaal vrij, want ik verberg mijn getalletjes meestal.
Ik schreef in mijn eerdere blog al dat ik liefst mijzelf op een dag uit het leven zie stappen. Wanneer dat zal zijn weet ik niet, maar er is een moment dat het ‘klaar’ is en dan heb ik liefst zelf de keuze en de mogelijkheid. Zonder daar iemand anders, bijvoorbeeld een huisarts, mee te bezwaren. Zelf zou ik het heel fijn vinden als dat op een humane manier kan. Ik wil niet kiezen tussen allerlei manieren die allerlei nadelen hebben.
Waarom wil je dan stoppen? Niet omdat ik ondraaglijk lijdt of ziek ben. Maar vooral omdat ik zélf wil bepalen wanneer mijn leven voltooid is. Dat is geen actieve doodswens, want ik wil het niet vandaag of morgen. Het is vooral een verlangen om zelf te kiezen voor het tijdstip en de manier van het einde. En dat is ook lastig om uit te leggen.
Wanneer je als 100-jarige volledig zelfstandig functionerend bent en vitaal, dan kan jouw leven dus nog steeds als ‘voltooid’ voelen. Maar het kan ook zo zijn dat je dan nog voldoende kansen ziet en vrolijk met je zesde partner, die 70 jaar jonger is, op huwelijksreis gaat. (On)Voltooid leven hangt dus ook sterk afhangt van je lichamelijke en geestelijke vitaliteit. Ik heb het ook gezien bij mijn grootouders: vrienden en kennissen van hun leeftijd gingen allemaal dood, (klein)kinderen kwamen ook niet elke dag langs, en de deur uit gaan was niet heel makkelijk, dus ze waren er eigenlijk wel klaar mee. Het was mooi geweest. De overtuiging ‘het is mooi geweest‘ hoeft overigens niet leeftijdsafhankelijk te zijn. Dat kan dus wat mij betreft ook gelden voor een 25- of 40-jarige, en is niet alleen het voorrecht van 70+.
Als iemand zijn/haar leven voltooid vindt (om de juiste redenen), dan vind ik het belangrijk dat het voor die persoon mogelijk is daar een punt achter te zetten. Dat het niet schimmig hoeft, of als naasten het begrijpen, dat zij bang moeten zijn vervolgd te worden. Wanneer je zover bent dat je die keuze maakt én ook doorzet, dan zit daar meer kracht achter dan ik me nu voor kan stellen.
Natuurlijk moet er vooraf goed gesproken worden of het écht voltooid is. Het kan en mag geen impulsieve handeling zijn. Maar het antwoord is wat mij betreft aan de persoon zelf, of het nu ja/nee is. Je kan niet in iemands hart en hoofd kijken en hetzelfde voelen of denken. Door het juridisch mogelijk te maken, schep je volgens mij juist ruimte voor een eerlijk gesprek.
Ziekte en euthanasie is rationeel nog makkelijker dan voltooid leven, en toch al zo moeilijk. Voltooid leven is nog minder tastbaar. Maar ik snap voltooid leven zeker wel. Mensen de optie bieden om zelf die keuze te kunnen maken vind ik geen falende samenleving, maar een zachte empathische samenleving. Wat je volgens mij dan vooral wilt verifiëren is of er enige externe druk is, en/of het niet een bevlieging is. Als aan die voorwaarden is voldaan dan is de reden verder niet zo relevant. Want heel persoonlijk.
De dood als taboe
Traditioneel is de dood een van de grootste taboes. Omdat we niet weten wat er daarna komt. Hele religies zijn rond die onzekerheid geconstrueerd. Maar ook hele normen- en waardenpatronen. De medische wetenschap is gericht op het verlengen van het leven. Niet vreemd dus dat de wens om niet te leven, of zelf je moment te kiezen om eruit te stappen, ook onderdeel is van de taboesfeer. Ik zie het maar als teken van een ontwikkelende beschaving dat die discussie nu eindelijk wel gevoerd wordt. De persoon in kwestie is de enige is die die keuze kan maken. Of iemand anders de reden kan begrijpen is niet relevant.
Hier gaan denk ik Voltooid Leven en Euthanasie ook van elkaar verschillen. Bij Euthanasie moet een ander (de arts) de handeling verrichten. Bij Voltooid Leven kun je dat hopelijk zelf, daar moet alleen een ander legaal het middel kunnen leveren. Dat is toch anders. Zie ook de discussies rond het werk van Coöperatie De Laatste Wil.
Wat denkt Geldnerd?
Het moge duidelijk zijn, ik zit zelf redelijk extreem aan de ‘een mens heeft het recht om te sterven’ kant. Of andersom gezegd, ik vind dat er geen plicht zou moeten zijn om te leven. Alsof levend zijn zaligmakend is en de dood iets wat koste wat het kost vermeden moet worden. Dat is namelijk erg geredeneerd vanuit de gedachte van mensen die zich niet kunnen voorstellen dat je misschien niet meer zou willen leven.
Geldnerd houdt ook graag zelf de controle. De gedachte dat ouderdomskwalen, een ziekte met bijbehorend lijden, een ongeval of iets anders uiteindelijk mijn levenseinde bepaalt vind ik dan ook moeilijk te verteren. Maar de controle nemen over mijn levenseinde blijft een uitdaging. Met de wilsverklaringen rond euthanasie en het behandelverbod doe ik op dit moment het maximale van wat er wettelijk mogelijk is. Echt zelf bepalen wanneer mijn leven voltooid is, en op welk moment en hoe ik er uit stap, vraagt een Voltooid Leven wet. Daar ben ik dan ook een warm voorstander van, ik hoop dat die er is tegen de tijd dat ik mijn leven voltooid vind.
Belangrijke data
Aanstaande 1 oktober is het de Dag van de Wilsverklaring. De NVVE organiseert dan allerlei activiteiten, juist ook toegankelijk voor niet-leden, om over dit onderwerp te praten.
En op 10 oktober is de zitting van het proces dat de Coöperatie Laatste Wil (CLW) vorig voorjaar heeft aangespannen tegen de Staat der Nederlanden over het verbod op hulp bij zelfdoding. In de Grondwet staat een aantal grondrechten, in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) ook. Deze grondrechten beschermen het recht van mensen om te kunnen leven zoals zij willen leven. Maar ook dat zij mogen sterven zoals zij willen sterven, humaan en waardig.
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft dit recht al eerder erkend. Tegelijkertijd is hulp bij zelfdoding in Nederland verboden volgens artikel 294, lid 2 van het Wetboek van Strafrecht. En de Staat werkt ook de toegankelijkheid van een legaal, veilig zelfdodingsmiddel tegen. CLW vraagt de rechter om te verklaren dat de Staat hiermee onrechtmatig jegens zijn burgers handelt.
Heb jij nog nagedacht naar aanleiding van mijn blog over het levenseinde?
Graag wil ik speciaal E , J1 , J2 , K , R1 en R2 bedanken voor hun inbreng in deze discussie! Jullie weten wie jullie zijn!
Zo’n tweeëneenhalf jaar geleden kregen we in Nederland te maken met de coronapandemie. Met lockdowns, beperkingen in bezoek en bewegingsvrijheid en reisbewegingen, onzekerheid en polarisatie. En zoals wel vaker in grote crises hoorde je al gauw geluiden dat dit echte grote veranderingen zou brengen. We zouden nu echt minder gaan vliegen, minder gaan reizen, en minder op kantoor gaan werken.
Nou. Menselijke gewoontes zijn lastig te veranderen. Dat blijkt maar weer. Zo we al minder reizen, dan heeft dat vooral te maken met het personeelstekort en de daaruit voortkomende chaos op Schiphol en onbetrouwbaarheid van het openbaar vervoer. Zo wel al minder uitgaan, dan is de torenhoge inflatie een factor. Maar het lijkt toch vooral ‘business as usual before the pandemic’.
Gemiste kans?
Toch jammer. Een gemiste kans. Hadden we eens een echte gelegenheid om ons gedrag te veranderen, om te wennen aan nieuwe patronen, en dan weten we niet hoe snel we terug kunnen kruipen naar ons oude vertrouwde leventje. En Geldnerd is geen haar beter. Ook wij gingen dit jaar weer met een auto naar het vertrouwde buitenland op vakantie, nadat we vorig jaar in eigen land bleven. We vlogen niet, dat hebben we voor het laatst in 2018 gedaan. Voor het overige is ons patroon nog niet zo heel veel veranderd. Geldnerd geniet soms zelfs teveel van het kluizenaarsbestaan, Vriendin moet hem af en toe met geweld het huis uit schoppen / sleuren. Ik vind het leven gewoon erg comfortabel op mijn vierkante kilometer in het westen van het land.
Nog steeds vooral thuis
Nu verlang ik ook niet meteen terug naar de beperkingen en onzekerheid van de verschillende lock-downs. Maar ik werk toch nog steeds meer dan de helft van de tijd thuis. Dat houd ik bij, we krijgen als rijksambtenaren sinds begin dit jaar een thuiswerkvergoeding van € 2,00 per dag, die we zelf moeten declareren. Van de 16 – 18 werkdagen per maand (ik werk vier dagen per week) heb ik dit jaar elke maand er minstens 10 thuis gewerkt. Dat bevalt me nog steeds uitstekend. De koffie is thuis oneindig veel beter dan op kantoor. De lunch is veel goedkoper en het is makkelijker om gezond te eten. En de werkdag is efficiënter. Met één klik op mijn tablet zit ik in een volgende vergadering, in plaats van dat ik door een groot kantoorpand moet zwerven of mij moet verplaatsen naar een ander ministerie. Dat scheelt veel tijd. Ik merk ook dat dit soort overleggen, met mensen uit verschillende organisaties, nog steeds vooral digitaal plaatsvinden. Dat is efficiënter voor iedereen, en daar ben ik blij mee.
Maar wat niet helpt is dat onze digitale werkplek nog steeds vooral gericht is op persoonlijke productiviteit, en niet op digitaal samenwerken. Veel verder dan de uitrol van een videovergadersysteem zijn wij nog niet gekomen. Dat is echt wel een beperking. En een van de redenen dat mensen elkaar toch weer vaker opzoeken op kantoor. Een kantoor dat overigens nog niet is omgebouwd voor een nieuwe werkelijkheid. En met dus een groot tekort aan individuele werkplekken waar je even rustig kunt bellen of videovergaderen. Want een echte ‘hybride’ werkdag is immers al gauw een mix van online en fysieke ontmoetingen. Dat tekort aan geschikte werkplekken jaagt mensen dan ook al gauw weer naar huis…
Ik sta ook weer vaker te strijken, merk ik. Er moet weer vaker een overhemd aan Maar ik heb veel minder vaak een pak aan dan drie jaar geleden. Er gaan nu weken voorbij dat er geen kostuum uit de kledingkast komt, en dagen met een stropdas zijn op de vingers van één hand te tellen. Dat mis ik echt niet! Toch heb ik ook wat vaker weer een echte kantoordag, begin augustus zelfs weer eens een kantoordag met een broodtrommel. Het komt namelijk niet vaak voor dat ik een hele dag op kantoor ben, meestal ga ik een dagdeel of voor een specifieke bijeenkomst. Iets dat kan omdat ik op 10 minuten fietsen van kantoor woon, voor collega’s die verder weg wonen is het lastig.
Quo vadis…?
Ik ben benieuwd hoe dit verder gaat. Wat er over een jaar nog overgebleven is van de voordelen en veranderingen die de pandemie ons toch echt gegeven heeft. Hopelijk kan ik nog steeds minimaal twee dagen per week thuiswerken. Ik verlang zeker niet terug naar de volgepropte kantoordagen met aaneengesloten vergaderingen. Mijn huidige werkdag heeft veel meer rust en dat vind ik persoonlijk erg prettig. Maar ik ben onderdeel van het sociale systeem dat ‘organisatie’ heet, dus ik heb niet helemaal zelf in de hand hoe mijn werk zich ontwikkelt. Helaas…
Maak je geen zorgen, ik ben niet van plan om dat op korte termijn te doen. Maar ik vind het levenseinde wel een belangrijk onderwerp. Ik heb een actueel testament en ik werk jaarlijks mijn achterblijversdocument bij. De dood en de nalatenschap is iets waar iedereen met enig verantwoordelijkheidsgevoel over na zou moeten denken, vind ik. Zeker als je verantwoordelijkheden en verplichtingen hebt, zoals een koopwoning, vermogen, of kinderen. Want anders zadel je jouw nabestaanden op met onmogelijke keuzes en vragen ze zich vertwijfeld af wat je gewild zou hebben, in een periode dat hun hoofd er misschien niet naar staat. Als verwarring zaaien je doel is, prima. Maar het is wel hoe veel familieruzies ontstaan…
In mijn voornemens voor 2022 schreef ik al dat ik ik van plan was om dit jaar ook een Levenstestament te gaan maken, een samenstel van behandelverbod, euthanasieverzoek, verzoek om toepassen van comfortbeleid en medische volmacht. De term ‘levenstestament’ is misleidend, en volgens mij vooral bedacht door notarissen om mensen het gevoel te geven dat een (dure) gang naar de notaris noodzakelijk is (dat is overigens niet zo). Ik houd graag de regie in handen over mijn eigen levenseinde. Als leven lijden wordt dan hoeft het van mij namelijk niet meer. Dood ga je toch, lijden kun je beperken.
Ik zet deze stap niet zomaar. In mijn familie komen diverse vervelende (en mogelijk erfelijke) aandoeningen voor. Ik weet niet óf die mij gaan treffen, maar áls dat gebeurt wil ik mijn opties open hebben. En ook in mijn persoonlijke omgeving zag en zie ik diverse mensen door ziekte of ander ongeluk in situaties terechtkomen waarvan ik denk: ‘Dat wil ik niet! Dat is voor mij onvoldoende kwaliteit van leven, dat is uitzichtloos en ondraaglijk lijden!’.
Euthanasie dus. Het is geen onomstreden onderwerp, en veel religies wijzen het af. Van de wetgever mag het, mits aan een aantal voorwaarden is voldaan. Ik heb besloten om over mijn zoektocht en overwegingen te schrijven. Mocht je bezwaren hebben tegen het zelf kiezen van je levenseinde, dan kun je beter niet verder lezen. En ik herinner iedereen er even aan dat reacties op mijn blog altijd door mij bekeken en beoordeeld worden voordat ze geplaatst worden.
Kiezen voor je levenseinde
Nadenken over mijn eigen levenseinde is lastiger dan ik dacht. Zelfs als je er, zoals ik, uit volle overtuiging aan begint. Ik begon het jaar voortvarend. Werd voor een paar tientjes lid van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE), als Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie op 23 februari 1973 opgericht en met inmiddels meer dan 170.000 (nog levende) leden. Op hun website vind je een schat aan informatie, en leden hebben ook toegang tot informatiebijeenkomsten en individuele spreekuren, en kunnen gebruik maken van modellen voor de noodzakelijke wilsverklaringen. Dus vol goede moed begon ik te lezen.
Maar dat viel nog niet mee. Ik moet wel in de juiste stemming zijn om na te denken over de dood. Dat werkt niet zo goed als ik niet vrolijk ben, de dood drukt dan zwaar op het gemoed. Mijn hoofd staat er niet altijd naar. Dus het duurde langer dan ik gedacht had. Ook omdat wat ik las tot nadenken stemde. En dat waren geen eenvoudige vragen die ik mijzelf te stellen had.
Wat moet ik doen?
Wat euthanasie is en wat er in de wet staat ga ik hier niet uitleggen. Dat staat allemaal heel goed beschreven op de website van de NVVE. Twee stukjes informatie die ik wel bijzonder relevant vond: Euthanasie zit gewoon in het basispakket van de zorgverzekering, en meestal (maar niet altijd) heeft het geen gevolgen voor de uitkering van bijvoorbeeld een overlijdensrisicoverzekering of een uitvaartverzekering. Dat laatste is dus wel relevant om te controleren in de polisvoorwaarden als je zo’n verzekering hebt of afsluit. Ik heb deze verzekeringen niet, dus ik hoef me hier geen zorgen over te maken.
De kern van de keuze voor je eigen levenseinde zijn de Schriftelijke Wilsverklaringen. Handgeschreven, geprint, getatoeëerd op je lichaam, dat maakt niet uit. Als er maar uit persoonsgegevens blijkt dat het JOUW wilsverklaring is. De NVVE raadt er drie aan, een behandelverbod (met inbegrepen een verzoek om toepassen van comfortbeleid), euthanasieverzoek, en medische volmacht.
De Medische Volmacht is redelijk eenvoudig. Ik ga uiteraard niet precies vertellen wat er in de modellen van de NVVE staat. Daarvoor mag je gewoon zelf voor € 23,30 een jaar lid worden. Geen geld voor zo’n thema, toch? De NVVE krijgt geen subsidies en is dus afhankelijk van de contributies van leden en van giften. Als lid kun je het format gewoon online invullen en opslaan, downloaden, printen, enzovoorts. In de Medische Volmacht wijs je een gevolmachtigde persoon en een plaatsvervangend gevolmachtigde persoon aan, die namens jou mogen beslissen over medische behandelingen als je dat zelf niet meer kunt vertellen. Daar heb je uiteraard naam, geboortedatum/geboorteplaats, en contactgegevens van deze personen voor nodig. En het is vanzelfsprekend dat je dit vooraf met deze personen besproken hebt. Niet iedereen zal deze verantwoordelijkheid willen dragen.
Kwaliteit van Leven / Uitzichtloos en Ondraaglijk Lijden
Bijzonder kopje is dat, hè? Het Euthanasieverzoek is een stuk lastiger. Daarin schrijf je op dat je wilt dat een arts jou euthanasie verleent als jij ondraaglijk en uitzichtloos lijdt. Maar wat is dat dan, ondraaglijk en uitzichtloos lijden? Dat is natuurlijk een persoonlijk iets, en dat wordt je geacht in je eigen woorden te omschrijven. En dat vind ik lastig. Ook het Behandelverbod heeft een persoonlijke aanvulling nodig. Wanneer is jouw Kwaliteit van Leven onvoldoende en wil je niet meer medisch behandeld worden?
‘Lijden’ wordt in het Van Dale woordenboek omschreven als het ondergaan van verdriet, ellende enz. Vervelende lichamelijke en geestelijke dingen, denk ik dan aan.
‘Uitzichtloos’ is ook nog best makkelijk te definiëren. Lijden is uitzichtloos als de ziekte of aandoening die het lijden veroorzaakt niet te genezen is en het ook niet mogelijk is de symptomen zodanig te verzachten dat daardoor de ondraaglijkheid verdwijnt. Hierbij staan de medische diagnose en de behandelprognose centraal. Dat is meestal nog wel vrij objectief medisch vast te stellen. Hoop ik. Ik realiseer me hierdoor wel weer welke verantwoordelijkheid er bij de medische professie ligt…
‘Ondraaglijk’ is lastiger. Het is vooral een subjectief iets. Persoonlijk. En dus ook lastiger begrijpelijk en overtuigend op te schrijven. De art(sen) die uiteindelijk betrokken zijn bij de euthanasie moeten overtuigd zijn dat het lijden specifiek voor mij met mijn vaardigheden, historie, normen en waarden, en persoonlijkheid ondraaglijk is. Welke last draag ik, en welke kracht heb ik om die last te dragen?
‘Kwaliteit’ is ook zo’n fijn woord. van Dale definieert het als mate waarin iets goed is, gesteldheid, hoedanigheid en aard. Ook daar zit een grote mate van subjectiviteit en persoonlijke voorkeuren in. En dat is dus precies wat dit tot een lastige exercitie maakt. Wat is ‘ondraaglijk en uitzichtloos lijden’ voor mij? En wanneer is mijn ‘kwaliteit van leven’ onvoldoende?
Onlangs heb ik ook een goed gesprek gehad met een consulent van de NVVE. Het doel van dit gesprek was voor mij tweeledig. Allereerst het toetsen van de teksten die ik voor mijzelf opgesteld had over mijn persoonlijke invulling van het begrip ‘ondraaglijk en uitzichtloos lijden’ en het begrip ‘onvoldoende kwaliteit van leven’. Maar ik heb ook in mijn (concept) euthanasieverzoek vastgelegd dat ik dit gesprek gehad heb. Dat is bedoeld om te laten zien dat ik een zorgvuldige afweging heb gemaakt. Want de zorgvuldigheidseisen zijn erg belangrijk bij de toetsing van euthanasieverzoeken. Ook een reden om nu al te beginnen en dit regelmatig bij te werken. Dat is meer weloverwogen dan dit pas te doen als ik ondraaglijk en uitzichtloos lijdend in een ziekenhuisbed lig… En dat weegt zwaar voor de mensen die uiteindelijk moeten besluiten of ze mijn euthanasieverzoek in gaan willigen.
Ik hoop dat ik het Behandelverbod nooit nodig ga hebben. Want dat gaat eigenlijk om een situatie waarbij ik zelf al niet meer wilsbekwaam ben. Als ik wilsbekwaam ben kan ik vragen om euthanasie. Als ik niet meer wilsbekwaam ben kan ik met het behandelverbod en de medische volmacht hooguit voorkomen dan men mij verder behandelt. Hopelijk zal ik dan snel sterven. Maar euthanasie is dan geen optie meer.
Wat zijn mijn definities?
Onderstaand de teksten waar ik voorlopig op uitgekomen ben. Allereerst mijn tekst over Uitzichtloos en Ondraaglijk Lijden die ik heb opgenomen in mijn Euthanasieverzoek.
Ik verzoek mijn arts om mij euthanasie te verlenen wegens uitzichtloos en ondraaglijk lijden:
1. Wanneer ik mij bevind in een vergevorderd stadium van een kwaadaardige en/of dodelijke ziekte of een ernstige chronische ziekte of ziekte waarbij mijn geestelijke en/of lichamelijke vermogens geleidelijk en onherstelbaar achteruit gaan, als er geen zinvolle behandeling meer mogelijk is
2. Bij een psychiatrische aandoening met verlies van zelfstandigheid en perspectief, als een psychiater constateert dat ik ben uitbehandeld en er ook geen mogelijkheden zijn om het lijden te verminderen, als een psychiater behandelingen voorstelt terwijl ik hier geen vertrouwen in heb of hier simpelweg geen energie meer voor heb
3. Bij een te grote stapeling van ouderdomskwalen en / of een leven zonder eigen regie in volledige afhankelijkheid van anderen voor de algemene dagelijkse levensverrichtingen als eten, drinken, toiletgang en aan- en uitkleden, waarbij de menselijke waardigheid ernstig wordt aangetast, en / of waarin ik activiteiten die mij voorheen afleiding en plezier hebben geboden (zoals lezen, een goed gesprek voeren, genieten van genieten van natuur, kunst en cultuur) niet meer zelfstandig kan uitoefenen
4. Tijdig bij beginnende dementie, wanneer ik nog wilsbekwaam ben
Indien de behandelend arts geen euthanasie wil verlenen, verzoek ik de behandeling op te dragen aan een andere arts die wel mijn vorenstaande vrijwillige en weloverwogen wens wil uitvoeren. Ik wens geen opname in of overplaatsing naar een ziekenhuis of inrichting die beslist geen toestemming voor euthanasie zal geven.
En mijn tekst over Onvoldoende Kwaliteit Van Leven die ik heb opgenomen in mijn Behandelverbod.
Van onvoldoende kwaliteit van leven is voor mij persoonlijk sprake als ik door ziekte, een psychiatrische aandoening, ouderdom, ongeval of welke oorzaak dan ook in een situatie kom waaruit voor mij, ondanks alle pogingen van de behandelend arts(en), geen herstel voor een redelijke en waardige levensstijl (meer) te verwachten is, waaronder ik in ieder geval versta:
1. een situatie waarin ik kunstmatig in leven word gehouden
2. een leven waarbij ik structureel te maken heb met ernstige pijn, kortademigheid of invaliditeit
3. een leven zonder eigen regie in volledige afhankelijkheid van anderen voor de algemene dagelijkse levensverrichtingen zoals eten, drinken, toiletgang en aan- en uitkleden
4. een leven waarin de menselijke waardigheid ernstig wordt aangetast.
5. een leven waarin ik activiteiten die mij voorheen afleiding en plezier hebben geboden (zoals lezen, een goed gesprek voeren, genieten van genieten van natuur, kunst en cultuur) niet meer zelfstandig kan uitoefenen
Ik wens in elk geval geen enkele levensverlengende behandeling die een natuurlijke dood uitstelt. Ik wil geen opname op een intensive care, geen reanimatie, en ook geen overplaatsing naar een verpleeghuis.
Suggesties en aanvullingen zijn overigens van harte welkom, zeker van mensen die zelf ook hun wilsverklaringen gemaakt hebben!
Wat moet je nou echt regelen?
Mijzelf verdiepen in het levenseinde heeft me veel nieuwe inzichten opgeleverd. Ik realiseer me nu dat de term ‘levenstestament’ misleidend is, en suggereert dat er een notaris nodig is. Maar dat is dus niet zo. Tegelijkertijd realiseer ik mij dat er nóg een belangrijk puzzelstukje ontbreekt in het bouwwerk van mijn nalatenschap, namelijk een Algemene Volmacht. Ik wil graag regelen dat Vriendin en mogelijk nog iemand anders namens mij financiële beslissingen kan nemen en rechtshandelingen kan verrichten als ik om een of andere reden daar niet meer toe in staat ben.
Dat punt is namelijk wel geregeld na mijn dood, in het testament heb ik een Executeur aangewezen. Maar een testament werkt alleen als je dood bent. Zolang je niet dood bent, heb je daar niet zo veel aan. Met een volmacht zorg ik er bijvoorbeeld voor dat Vriendin eigenstandig onze woning kan verkopen als ik wilsonbekwaam raak maar nog niet overleden ben.
Die Algemene Volmacht wil ik wel in overleg met een notaris opstellen. Die gelegenheid wil ik ook gebruiken om wat details te wijzigen in mijn testament. Zo wil ik de optie opnemen om legaten toe te kennen een goede doelen die ik in een (door mij makkelijk aanpasbare) bijlage opneem. Ik denk dan aan vaste bedragen en de optie van een maximaal percentage van de erfenis.
Onderstaand schema laat zien wat ik dan allemaal geregeld heb voor de situatie waarin ik wilsonbekwaam word, ondraaglijk en uitzichtloos lijd, of overlijd. Voor de volledigheid noem ik ook voogdij regelen. Dat hoef ik zelf niet te doen (want Geldnerd heeft geen kinderen), maar is wel iets dat iedereen met jonge kinderen zou moeten regelen. Dat kan via dit formulier van de Rechtspraak, en het lijkt me ook verstandig om wensen hierover in een testament vast te leggen. Daar hoef ik in mijn situatie gelukkig niet over na te denken.
Het Behandelverbod, de Medische Volmacht, en het Euthanasieverzoek moeten in elk geval opgenomen worden in mijn medisch dossier, dat regel ik via de huisarts. Het Achterblijversdocument, de nog op te stellen Volmacht en het Testament bewaar ik in mijn kluis. De executeur heeft een kopie.
Komende periode wil ik ook nog een gesprek voeren met mijn huisarts om mijn wensen daar toe te lichten, en te zorgen dat de Wilsverklaringen inderdaad worden opgenomen in mijn medisch dossier. En om zeker te stellen dat die ter zijner tijd wil meewerken. Zo niet, dan moet ik ook nog op zoek naar een andere huisarts die deze bereidheid wel heeft. Ik heb er eerder met de huisartsenpraktijk over gesproken, en destijds gaven ze aan dat zij geen principiële bezwaren hebben tegen euthanasie. Het gesprek gaat dus nu vooral over mijn wilsverklaringen, en de vraag of mijn beschrijvingen van ondraaglijk en uitzichtloos lijden, en onvoldoende kwaliteit van leven, voor hen herkenbaar en werkbaar zijn.
En ondertussen heb ik dus ook mijn Achterblijversdocument maar weer eens bijgewerkt. Want daar was het weer eens tijd voor.
Ben ik dan klaar? Nee, nog lang niet. Ik verwacht dat mijn denken hierover doorgaat, en dat ik mijn Wilsverklaringen de komende jaren nog wel een aantal keren aan zal passen. Maar ik ben er wel mee bezig, en dat is meer dan veel mensen kunnen zeggen. Nou maar hopen dat ik ook nog even de tijd heb!
En ik hoop eigenlijk dat ik al deze constructies niet nodig ga hebben. Gewoon op een ochtend niet meer wakker worden of ineens dood neervallen vind ik te verkiezen boven welke lijdensweg dan ook. Of dat er tegen die tijd gewoon een Voltooid Leven wet is, en ik op een legale manier de beschikking heb over middelen om mijn moment van levenseinde te bepalen. Dat duurt nog even, maar ik heb hopelijk ook nog even.
Kijk- en Leestips
Wil je jezelf meer verdiepen in deze lastige thema’s? Dan is er gelukkig genoeg leesvoer! Onderstaand een aantal bronnen die ik zelf gebruikt heb en nog gebruik in dit proces.
Je hebt de notaris niet nodig voor het Vrijwillig Levenseinde. Het mag wel. Op de website van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie vind je een handige checklist over het Levenstestament.
Marina Milenkovic – Wat laat ik na gaat een tandje dieper dan Marieke Henselmans. Dat maakt het boek iets lastiger toegankelijk maar wel heel goed bruikbaar. De schrijfster heeft het boek geschreven (en haar bedrijf gestart) vanuit haar eigen, rauwe en vervelende, ervaring met de dood van een partner waarbij er niets geregeld was. Dat merk je. Dat is confronterend. Maar dat zorgt wel voor meer gevoel van urgentie.
Dertien Dagen. Indrukwekkende documentaire over een zelfgekozen levenseinde (gemaakt door de zoon van de hoofdpersoon) die onlangs werd uitgezonden op de NPO.
Denk jij wel eens na over jouw levenseinde? Heb je er dingen voor geregeld?
Zonder heel veel van de nieuwste spullen in je huis ben je niet gelukkig. En efficiency is het grootste goed, want dan kun je meer dingen doen in een dag. Nee natuurlijk. Het leven wordt er alleen maar rommeliger en jachtiger door. En de meeste mensen onrustiger.
Ik heb daar ook last van. Teveel prikkels uit de omgeving die voortdurend binnenkomen. Een bombardement aan beelden, geluiden, geuren, spullen, mensen. Een miljoenmiljard administratieve dingen die om mijn aandacht schreeuwen. De ‘informatiesnelweg’ die het internet vroeger beloofde te zijn is tegenwoordig eerder een gigantisch riool. Ik gebruik het tegenwoordig vooral functioneel, en vermijd de (a)sociale media inmiddels zoveel mogelijk. Teveel spullen die proberen ons huis binnen te dringen. Het maakte me altijd al onrustig. Maar ik merk dat dit erger geworden is na de coronapandemie. De gewenning aan de eigen kleine bubbel heeft mijn tolerantiegrens voor ‘onrust’ verder verlaagd. En dat hoor ik ook van veel mensen om mij heen.
Voor mij is er maar één methode om dit het hoofd te bieden. Mijn systeem om het leven opgeruimd te houden. In mijn jaardoelen voor 2022 verwees ik er al naar. Een aantal bouwstenen van het systeem zijn al heel lang aanwezig. Tijd om het eens goed op een rijtje te gaan zetten.
Managen van Tijd
Voor de meeste mensen is geld een schaars goed. Ik heb mijn financiële systeem om mijn geld te managen, zodat ik geen last heb van die schaarste. Maar voor veel mensen is tijd nog schaarser dan geld. Je kunt het niet bijkopen of bijmaken. Het is een van de belangrijkste lessen die ik leerde uit Your Money Or Your Life, mijn belangrijkste klassieker in de boekenkast. Tijd is geld, en met alles wat je koopt ruil je een aantal levensuren voor goederen of diensten.
Door de jaren heen ben ik mijn tijd bewuster gaan managen. Bewustere keuzes gaan maken waar ik mijn tijd wel en niet aan wil besteden.
Als onderdeel van het bewustwordingsproces heb ik een jaar geleden een Weekschema gemaakt. Recent heb ik dat er weer eens bij gepakt en bijgewerkt. Vriendin en ik hebben geruild van wandelmoment met Hondje. Zij doet nu de ochtendwandeling, ik doe de wandeling aan het einde van de middag. En ik heb het aantal en de lengte van mijn sportmomenten fors uitgebreid. Wat blijft is voldoende ruimte voor nachtrust en een heel bewuste inkadering van de werkuren.
En net als sommige andere minimalisten heb ik zo mijn gewoonten. Het ochtendritueel, met daarin een rondje opruimen in de keuken, de woonkamer en de slaapkamer, en ook het wegruimen van schone en droge was. Het zorgt ervoor dat ons huis elke dag schoon en opgeruimd aanvoelt, dat zorgt ook weer voor rust in het hoofd. De gereserveerde ruimte in mijn agenda voor de lunch, even rust en weg van de werkplek. Mijn wekelijkse administratiemoment dat ervoor zorgt dat ik weet hoe ik er voor sta. Allemaal gericht op rust.
Voor mij werkt het om zoveel mogelijk dingen te plannen. Met de moderne elektronische agenda’s is dat ook een fluitje van een cent. Mijn sportmomenten, het dagelijkse rondje met Hondje, alles wat belangrijk is staat allemaal gepland in mijn agenda. Om te voorkomen dat de tijd ‘wegloopt’ naar andere (minder belangrijke) dingen. Verder heb ik jaren geleden al gezorgd voor rust op mijn mobiele telefoon. Dat zorgt, samen met een minimaal gebruik van social media, ook voor ruimte.
Managen van Spullen
Naast Vriendin is er nog een tweede belangrijke vrouw in mijn leven, Marie Kondo. Een jaar of zes geleden ben ik met de adviezen van deze Japanse opruimgoeroe aan de slag gegaan. Wat ik niet koop, hoef ik niet te gebruiken. Wat ik niet heb, hoef ik ook niet te verzorgen. Basisprincipes van het minimalisme. Mijn garderobe is geoptimaliseerd en elke zes maanden moet mijn kledingkast eraan geloven. Nou ja, bijna elke zes maanden. Maar ik houd dit nog steeds vol. Zelfs mijn sokken worden tot op de dag van vandaag volgens de leer van Kondo gevouwen.
Ook buiten de garderobe heb ik aandacht voor mijn spullen. Jaarlijks worden alle kasten in huis minimaal één keer doorlopen en opgeruimd, en ze zijn inmiddels allemaal geoptimaliseerd. Onderdeel van mijn ochtendritueel is een opruimrondje. Alles in ons huis heeft een vaste plek. Het kost een paar jaren om er te komen maar dan heb je er ook wel elke dag profijt van. Geen kinderen hebben (met de zooi die daar dan weer bij hoort) helpt natuurlijk ook… Minder spullen geeft meer ruimte en meer rust.
Managen van Administratief Leven
Als mens laat je overal administratieve sporen na. Of je dat nou wilt of niet. De overheden willen van alles van ons weten. We hebben abonnementen, nemen diensten af. een mens verzamelt in z’n leven kasten vol papier en (tegenwoordig gelukkig ook vooral) digitale informatie over de sporen die we nalaten. Het is makkelijk om daarin het overzicht te verliezen, en kost best wel wat werk om bij te houden.
Ik ben al jaren vrijwel volledig papierloos en heb een digitaal archief waarin ik alles opberg en ook terug kan vinden. Mijn administratie zorgt dat ik altijd weet hoe ik er financieel voor sta.
Verder probeer ik aandacht te hebben voor de beveiliging van mijn accounts en digitale informatie. Niet alleen veiliger, maar voor mijzelf ook handig om sneller in te loggen. Accounts die ik niet meer gebruik worden actief opgeruimd. Geen losse eindjes, ook administratief. Bewuste keuzes over de software waar ik mee werk. Over wat ik niet heb hoef ik ook niet na te denken. Ik heb alleen bankrekeningen die ik ook daadwerkelijk gebruik. Geen lidmaatschappen die ik niet actief gebruik. En daar wordt ook minimaal één keer per jaar even naar gekeken, met dank aan de reminders in mijn agenda.
Vooral het managen van de digitale sporen is een aandachtspunt. Apple biedt vanaf iOS 15.2 de mogelijkheid van een digitaal testament. En ook onze eigen overheid geeft veel tips om je digitale nalatenschap te regelen. Ik zou het niet aangenaam vinden als mensen na mijn dood nog met mijn sporen geconfronteerd worden op het internet. Maar een ‘delete mij helemaal’ knop heb ik op internet nog niet kunnen vinden. Veel partijen maken het zelfs gewoonweg moeilijk om jouw sporen helemaal uit te wissen…. Dit is nog een aandachtspunt voor mij!
Hoe opgeruimd is jouw leven? En heb jij nog tips hoe ik mijn leven nog opgeruimder kan maken?
Geldnerd.nl gebruikt cookies. Voor nadere informatie zie de disclaimer pagina. AccepterenWeigeren
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
