Wat als de markt 50% daalt?

Lezen bij andere bloggers blijft een belangrijke inspiratiebron. Ook voor Geldnerd. Daarom vind ik het erg jammer dat er steeds minder andere lezenswaardige finance-bloggers lijken te zijn. Gelukkig zijn er uitzonderingen!

Zo las ik onlangs bij Groeigeld een interessante risico-analyse over zijn beleggingen. Aan de hand van een heel eenvoudige vraag: wat zou er gebeuren als de markt (en zijn beleggingsportefeuille) nú 50% in waarde dalen. Onlangs heb ik zelf ook naar het risico in mijn beleggingsportefeuille gekeken, maar die vraag had ik mijzelf nog niet gesteld. Terwijl die, zoals Groeigeld terecht constateert, wel zeer relevant is met de huidige hoge rente, aanhoudende inflatie, geopolitieke spanningen en haperende economieën in China en Duitsland.

Wat betekent een halvering?

In onderstaande grafiek zie de ontwikkeling van de actuele waarde van mijn beleggingen, vergeleken met mijn totale inleg. Je kunt hier goed zien dat ik sinds begin 2017 de strategie volg om elke maand in te leggen, inmiddels dus al ruim 6,5 jaar.

Afgelopen week was de totale waarde van mijn beleggingen 53,2% hoger dan mijn totale inleg. De ontwikkeling van dat percentage over de afgelopen jaren zie je in onderstaande grafiek. Ik heb de afgelopen tien jaar nog niet meegemaakt dat mijn beleggingen op weekbasis minder waard waren dan de inleg. Dat is overigens vooral geluk, ik pretendeer niet dat ik slimmer ben dan de markt.

Net als Groeigeld heb ik uitgerekend wat het betekent als de marktwaarde van mijn beleggingsportefeuille halveert. Ik kom dan 23% in de min te staan (zie ook het rekenvoorbeeld bij Groeigeld). Dat wordt voor een klein deel hopelijk nog wel gecompenseerd door dividendinkomsten, maar een goede 20% in de min zal er toch echt wel overblijven. Twintig procent van mijn zelf verdiende en naar de beleggingsrekening overgemaakte centjes verdampt. En dat voor iemand die de afgelopen tien jaar nog nooit in de min heeft gestaan…

Wat doe je dan?

Een daling van 50% is natuurlijk heel uitzonderlijk. Maar het kán gebeuren. Dat zagen we in de eerste maanden van de coronapandemie. De beurzen (en de waarde van mijn beleggingen) duikelden toen naar beneden. Dat kan zomaar nog een keer gebeuren. We hebben een zomer van wereldwijd extreme weersomstandigheden achter de rug, wat als er een gigantisch noodweer de oostkust van de Verenigde Staten treft en New York van de kaart vaagt? Het scenario van deze slechte rampenfilm ineens uitkomt? Of dat gekke mannetje in Moskou ineens op een rode knop drukt? Het is allemaal (gelukkig) niet heel waarschijnlijk, maar het kán gebeuren.

Dat is het risico dat ik neem als belegger. Ruim 40% van mijn vermogen zit in mijn beleggingsportefeuille. Als die in waarde halveert, als je minder overhoudt dan je er instopt, dan doet dat wel even pijn.

Tegelijkertijd: een verlies is pas een verlies als je verkoopt. Ik heb mijn voorzieningen, mijn potjes, achter de hand om ervoor te zorgen dat mijn leven gewoon door kan lopen als er iets gebeurt. Om te voorkomen dat ik mijn beleggingen moet verkopen op een moment dat het niet uitkomt. Als de markt net gehalveerd is, bijvoorbeeld.

Tijdens de coronapandemie lukte het mij om gewoon te blijven zitten. En zelfs gewoon door te gaan met elke maand bijkopen met mijn inleg. Maakte ik mij zorgen? Ja, zeker wel. Ik herinner het mij als een erg onzekere periode, waarbij we nog weinig wisten over corona en de langere-termijn effecten, en of er bijvoorbeeld wel een vaccin zou komen. Hoe zou het gelopen zijn als dat niet gelukt was? Gelukkig kwam het er wel en herstelden de markten ook snel. Dat is in de historie al vaker gebeurd. Maar resultaten uit het verleden geven geen garantie voor de toekomst.

Ook bij toekomstige dalingen hoop ik dat ik de rust kan bewaren en gewoon kan blijven zitten. Gewoon door kan gaan met maandelijks bijkopen. Ik zal niet extra bijkopen. Daar heb ik eenvoudigweg het contante geld niet voor achter de hand. ik heb een zorgvuldig berekende pot voorzieningen, geld in de afgeloste hypotheek op ons huis, en mijn beleggingsportefeuille. Geen duizenden euro’s vrij op de bank staan om bij te kopen als de beurs eens daalt. Dat geld staat al op de beurs.

Waar staat jouw beleggingsportefeuille als de markt 50% daalt? En wat doe jij dan?

Verantwoordelijkheid nemen

Pas op, Opa Geldnerd maakt zich weer even boos….

Geldnerd vindt het belangrijk. Je eigen verantwoordelijkheid nemen. Niet bij alles wat er gebeurt maar meteen de oorzaak buiten jezelf zoeken, een ander de schuld geven. ‘Ze’ zijn overal de schuld van. Bij ‘ze’ mag je invullen wat je wilt. De overheid. De EU. Buitenlanders. Het maakt niet uit. Zo lang je maar niet in een spiegel hoeft te kijken, en hoeft te erkennen dat je heel misschien zelf ook een ietsiepietsie verantwoordelijk bent voor je eigen situatie. Voor je eigen gedrag en de uitkomsten daarvan.

Sommige mensen lijken zelfs trots te zijn op hun eigen onwetendheid. Intelligente en vaak zelfs hoogopgeleide mensen die weigeren een handleiding te lezen, en die er trots op zijn dat ze hun mobiele telefoon nauwelijks kunnen bedienen. Niet alleen weten ze niet hoe, ze willen het ook gewoon niet leren. Hoog verheven boven deze eenvoudige aardse materie. En je hoeft ook niet ver te zoeken om mensen te vinden die met enige trots beweren dat ze nooit goed zijn geweest met cijfers en rekenen. Dat is sowieso iets dat mensen vaak zeggen, dat ze nooit goed waren in wiskunde. Al die ingewikkelde wiskunde van vroeger op de middelbare school, dat heb je anno nu toch helemaal niet meer nodig? En dan is het maar een hele kleine stap naar onwetendheid over de economie en vooral de persoonlijke financiën.

Een beetje dom vind ik dat wel. Onze samenleving draait nou eenmaal om geld. Dus je kunt daar wel niets van willen weten, uiteindelijk heeft het toch een enorme invloed op jouw leven. Dan kun je er maar beter een beetje van afweten, toch? Een beetje basiskennis over boekhouden, beleggen, verzekeren, belastingen, hypotheken zou een vereiste moeten zijn. Je weet immers ook hoe je jouw tanden moet poetsen, jezelf aan moet kleden, en hoe je je veters moet strikken. Tenminste, dat hoop ik dan maar…

Geldnerd is al ruim twintig jaar bezig met zijn persoonlijke financiën, en is inmiddels bijna acht jaar aan het bloggen. Ik praat ook graag over dit onderwerp, dat zal je niet verbazen. Maar ik blijf versteld staan van het grote verschil in persoonlijk financieel bewustzijn tussen degenen die actief geïnteresseerd zijn in persoonlijke financiën, en degenen die dat niet zijn.

Omgaan met je persoonlijke financiën is echt niet moeilijk. Wie tot tien kan tellen, kan zijn/haar eigen boekhouding doen. Wie begrijpend kan lezen (ik geef toe, steeds minder mensen), kan een hypotheek, een verzekeringspolis, of de essentiële beleggersinformatie bij een beleggingsproduct begrijpen. En zoals vrijwel alles in het leven wordt het makkelijker als je het regelmatig doet.

Ook gezond verstand, een eigenschap die ook al steeds minder mensen lijken te bezitten, helpt. Gezond verstand vertelt je dat je geen dingen zou moeten kopen die je niet kunt betalen, niet alles uit te geven wat je verdient, en te sparen voor tegenslagen en voor een pensioen.

Nu zijn we natuurlijk in onze hedendaagse samenleving gewend om ons in alles bij te laten staan door externe adviseurs. Ook Geldnerd zelf had een zetje nodig van een diëtist en een personal trainer om zijn levensstijl te veranderen, maar inmiddels kan ik het wel helemaal op eigen kracht. Ik kon het niet zelfstandig, maar ik nam uiteindelijk na veel te lang mijn kop in het zand gestoken te hebben mijn verantwoordelijkheid en vroeg om hulp.

In onze wereld is er geen tekort aan financieel adviseurs, lifestyle-coaches, kledingadviseurs, paardenfluisteraars, hondenfysiotherapeuten, noem ze maar op. Ik twijfel niet aan de behoefte aan dit soort beroepen, maar vraag me wel af waarom we er zo afhankelijk van zijn geworden. We verschuilen ons er soms ook achter, denk ik wel eens. Want vaak gaat het om relatief eenvoudig oplosbare problemen. We zijn natuurlijk zelf ook steeds meer gespecialiseerd en besteden dingen die we niet goed kunnen makkelijker uit aan anderen. De twee linkerhanden van Geldnerd besteden klusjes ook liever uit aan mensen die dat veel beter kunnen dan hijzelf…

Het moge duidelijk zijn, ik ben er wel voorstander van dat mensen weer wat meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen financiën. Alles is duurder geworden, maar voor de meeste mensen zou een gang naar de schuldhulpverlening niet nodig moeten zijn. En ik ben ook de eerste om toe te geven dat we de dingen in Nederland erg ingewikkeld hebben gemaakt, maar met wat inspanning kan een grote groep mensen echt wel meer snappen dan ze nu doen. Wie tot tien kan tellen, kan de eigen financiën beheren. Ik val in herhaling…

Ik ben het dan ook hartgrondig eens met auteur Oeds Jan Postma die ook pleit voor het nemen van de eigen verantwoordelijkheid. Hij pleit ook voor een zo simpel en saai mogelijk financieel leven. Ook iets dat Geldnerd al jaren nastreeft….

‘Verantwoordelijkheid nemen, hoe dan?’, zullen veel mensen denken. Dat is best simpel. Begin met lezen. In kaart brengen van je eigen situatie. Er zijn legio hulpmiddelen online, ook zonder dat je er voor hoeft te betalen (jullie kennen mijn mening daarover). En lukt het je niet, vraag dan hulp. Ook dat is verantwoordelijkheid nemen. Denk na, en wees niet te goed van vertrouwen. Geld trekt ook de verkeerde mensen aan…

Als ik de afgelopen twintig jaar één ding geleerd heb, dan is het dat de financiële situatie van elke persoon uniek is. Het is niet alleen een kwestie van de cijfers op een rijtje zetten, maar ook een kwestie van jouw financiële waarden afstemmen op jouw persoonlijke normen en waarden. Niemand is een gemiddelde. Ik geloof dus ook niet in alle bloggers en goeroes die je vertellen dat ze dé oplossing voor je hebben (als je maar even lid wordt / betaalt). Er is er maar één die dé oplossing voor jou kan creëren, en dat ben je zelf.

Op mijn eigen hoekje op het internet probeer ik dus ook weg te blijven van advies. Ik probeer wel om mensen mee te nemen in wat ik doe en waarom. Maar mijn enige hoop is daarmee mensen te inspireren om in beweging te komen en hun eigen weg te zoeken. Ga niet mijn weg volgen, of de weg van willekeurig welke ‘finfluencer’, omhooggevallen ZZP’er, of ‘goeroe’. Ik heb het antwoord niet voor jou, zij ook niet. Je zult je eigen antwoorden moeten vinden. Kies je eigen richting en loop door. Het is een leerproces. Dat zou je niet moeten willen missen.

Zo, dat was wel weer even genoeg boosheid voor deze week…

Neem jij jouw eigen verantwoordelijkheid?

Tussenstand jaardoelen 2023

De tijd glipt soms als zand tussen je vingers door. Mijn blog is een goede stok achter de deur om af en toe even stil te staan, afstand te nemen, en naar mijzelf en deze gekke wereld te kijken. Het jaar 2023 is alweer voor de helft voorbij. Tijd dus om te kijken hoe het gaat met de doelen die ik mijzelf gesteld heb. Onderdeel van mijn jaarlijkse persoonlijke planningscyclus!

2023DoelenTussenstandEvaluatie
2022DoelenTussenstandEvaluatie
2021DoelenTussenstandEvaluatie
2020DoelenTussenstandEvaluatie

Ik maak een onderscheid tussen Doelen en Systemen. Systemen zijn goede gewoontes die ‘vanzelf’ succes brengen. Doelen zijn idealiter specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden (SMART) geformuleerde concrete dingen die ik wil bereiken.

Systemen

De grote verliezer van dit eerste halfjaar is natuurlijk mijn Gezond Leven Systeem. Mijn gezondheid liet me danig in de steek. Toch valt de schade mee. Conditioneel ben ik natuurlijk nergens meer, maar het heeft niet geleid tot een dramatische gewichtstoename. En inmiddels krabbel ik overeind en is het sporten weer opgepakt.

Mijn Financieel Systeem heeft zich het afgelopen halfjaar mooi ontwikkeld. Grote veranderingen. Ik heb het eindelijk eens helemaal uitgeschreven voor mijzelf jullie. En het is me gelukt om vrijwel helemaal van Microsoft Excel af te stappen, en om te schakelen naar gratis en open-source software. Ik ben nog bezig met wat losse eindjes, wat laatste grafiekjes die ik mee wil nemen, wat kleine puntjes. Maar het einde van het Excel-tijdperk is toch echt heel nabij. Vrijwel al mijn software is nu open-source, schreef ik onlangs nog. Dat is echt wel een mijlpaal te noemen.

Mijn belangrijkste voornemen voor dit jaar was om ontspannen om te gaan met mijn systemen. Minder dwangmatig. Dat lukt redelijk goed. Het werd wel een beetje afgedwongen door mijn gezondheid, ik had maar een beperkte hoeveelheid energie om te verdelen over de dag. Maar ook daar heb ik (meestal) vrede mee.

Doelen

Zoals gebruikelijk heb ik ook in dit jaar een beperkte set concreet meetbare doelen. Op financieel gebied alleen een doel voor het spaarpercentage. Verder een doel op het terrein van gewicht en sportmomenten, een leesdoel, en een doelstelling met mijn blog. Ik heb alleen maar doelen die ik zelf kan beïnvloeden.

OmschrijvingDoelstelling 2023Tussenstand 1 juliDat vind ik
Spaarpercentage minimaal 48,0%52,7%+++
Gewichttussen 83,0 en 85,0 kilo (terug)komen en blijven85,9 kilo+ / –
Sportmomentenminstens 3x / weekWederopbouw…+ / –
Pagina’s lezen8.000 pagina’s1.573 pagina’s+ / –
BlogGeen doelIk leef nog…++

Het spaarpercentage is vorige week nog uitgebreid aan de orde geweest in mijn kwartaalrapportage. Ik ben meer dan tevreden met de hoger dan geplande 52,7% voor het jaar tot nu toe.

De Gezond Leven doelen laat ik maar even voor wat ze zijn. Overmacht. Ik ben blij met de huidige stand van mijn gewicht. En ik heb er vertrouwen in dat ik de draad van regelmatig sporten deze zomer weer op kan pakken.

Dat geldt ook voor het lezen. Ik was weer lekker op gang. Maar tijdens mijn ziekteperiode had ik het concentratievermogen van een goudvis. En dat was niet bevorderlijk voor het lezen. Bovendien hadden we vorig jaar een vakantie waarin we, door de extreme hitte, veel stil zaten. En ik duizenden pagina’s las. Dit jaar was de vakantie actiever, en heb ik dus minder gelegenheid genomen om te lezen.

Ik ben wel nog steeds blij met mijn blog. Ik ben Geldnerd en Geldnerd is ikke! Door de omstandigheden heb ik minder geschreven, maar dat vind ik niet erg. Verder heb ik in het eerste half jaar ook de stap gezet die ik al heel lang overwoog. Geen advertenties meer op Geldnerd! En ook ben ik helemaal gestopt met Twitter, ik heb geen zin meer om mijn content bij te dragen aan dat internet-riool. Mijn nieuwe blogposts worden er niet meer gepost, en alle verwijzingen naar eerdere blogposts en al mijn tweets heb ik verwijderd.

Wat vind ik ervan?

Per saldo ben ik toch helemaal niet ontevreden met deze tussenstand. Ik had graag meer aan sport gedaan, maar mijn gezondheid schaar ik maar even onder de categorie overmacht. Dat hoop ik de komende periode weer op te pakken.

Hoe gaat het met jouw goede voornemens en persoonlijke doelen voor 2023? Kun jij je nog herinneren wat ze ook al weer waren? 😈

Gegarandeerd AI-vrij

De afgelopen tijd is AI een hype. Ik denk dat de meeste mensen inmiddels weten dat AI staat voor Artificial Intelligence, kunstmatige intelligentie. Er gaat geen week voorbij of je leest wel ergens een bericht over de nieuwste toepassing en hoe fantastisch het allemaal wel niet gaat zijn. Of een bericht dat het allemaal weer een beetje relativeert.

Zo moest ik zelf enorm grinniken om het bericht over een Amerikaanse advocaat die zijn pleitnota voor een rechtszaak had laten schrijven door ChatGPT, een bekende AI-toepassing. Zag er prima uit, alleen had ChatGPT de argumenten onderbouwd met verwijzingen naar zelf verzonnen rechtszaken. De rechter (een mens) maakte daar (terecht) gehakt van (naar keuze vegetarisch, denk ik), en de advocaat ging af als de spreekwoordelijke gieter.

Wat vindt Geldnerd van AI?

Heel eerlijk: Ik vind het eng. Zo’n beetje elk zichzelf respecterend hype-gevoelig softwarebedrijf buitelt over zichzelf heen om aan te kondigen dat er AI wordt ingebouwd in z’n producten. Adobe. Microsoft. Google. Het gaat zo snel dat zelfs de Europese Unie snel met regelgeving gaat komen. Het moet niet gekker worden…

Maar ik vind het dus eng. “Moeten we alle banen automatiseren, inclusief de banen die voldoening geven? Moeten we niet-menselijke breinen ontwikkelen die ons uiteindelijk in aantal kunnen overtreffen, te slim af zijn… en ons kunnen vervangen? Moeten we het risico lopen de controle over onze beschaving te verliezen?” Die vragen stelde het Future of Life Institute onlangs in een open brief, waarin ze vroegen om een pauze in de ontwikkeling van AI. De brief was ondertekend door mensen die bezig zijn met de ontwikkeling van AI, en beschrijft ook hoe ze zelf verrast worden door de resultaten die AI nu laat zien. Dat is riskant, en voorzichtigheid is geboden. Per slot van rekening is menselijke intelligentie niet alleen maar goed en positief, er gebeuren ook hele verschrikkelijke dingen mee.

De wetten van Asimov

De laatste tijd moet ik steeds vaker denken aan Isaac Asimov en zijn drie wetten van de robotica. Voor wie ‘m niet kent, (1) ga je schamen en (2) Isaac Asimov was een briljante science fiction schrijver, die al in de jaren vijftig van de vorige eeuw fantastische romans schreef over onder andere robotica en kunstmatige intelligentie. Hij was zijn tijd ver vooruit. Ik las zijn boeken in de tweede helft van de jaren tachtig, en ze hebben een onuitwisbare indruk op mij gemaakt.

Zijn drie wetten waren bedoeld om de mensheid te beschermen:

  1. Een robot mag een mens geen letsel toebrengen of door niet te handelen toestaan dat een mens letsel oploopt.
  2. Een robot moet de bevelen uitvoeren die hem door mensen gegeven worden, behalve als die opdrachten in strijd zijn met de Eerste Wet.
  3. Een robot moet zijn eigen bestaan beschermen, voor zover die bescherming niet in strijd is met de Eerste of Tweede Wet.

Het wordt tijd dat we dit soort afspraken maken voor de verdere ontwikkeling van AI en robotica, denk ik. Ze ‘in gaan bakken’ in elk kunstmatig brein dat we ontwikkelen. Al vrees ik dat de mensheid zo onbetrouwbaar is dat er altijd wel een groep zal zijn die zich daar niet aan gaat houden… En dat is misschien wel de belangrijkste reden waarom ik het eng vindt. Ik heb te weinig vertrouwen dat wij, de mens, goed om kunnen en zullen gaan met de mogelijkheden die technologie gaat bieden. De eerste signalen zijn er al, al ontkent men nu dat dit experiment heeft plaatsgevonden.

Beleggen in AI

Geen hype zo snel of je kunt er in beleggen. Ook AI. De ROBO Global Robotics and Automation Index ETF (ROBO), die ook genoemd wordt in de blogpost, is overigens al sinds mei 2015 onderdeel van mijn eigen portefeuille. Omdat zelfs ik dacht dat dit wel eens een sector kon zijn die harder zou groeien dan ‘het gemiddelde’. Deze ETF stijgt de afgelopen maanden lekker door, maar staat nog lang niet op het hoogste punt van eind 2021.

Wat doet Geldnerd?

Mijn blog is vrij van enige kunstmatige intelligentie en van door kunstmatige intelligentie geschreven teksten. En dat zal ik blijven ook. Elke tekst op mijn website is geschreven door een mens. Mijzelf. Behalve de reacties bij de blogposts natuurlijk. Die schrijven jullie.

Hoe kijk jij naar de ontwikkelingen rond kunstmatige intelligentie?

Met een dubbele moraal en de rug naar de samenleving

Geldnerd is dol op bedrijven. En op de winst die ze maken en waarvan dividend betaald wordt. Via de ETFs in mijn portefeuille beleg ik in duizenden en duizenden van die instituties. Beleggen in bedrijven is de hoeksteen van mijn strategie voor financiële onafhankelijkheid.

Maar er is natuurlijk meer dan winst. Een bedrijf zou ook een positieve bijdrage aan de samenleving moeten leveren, vind ik. En daar schort het nog wel eens aan. De laatste maanden regent het berichten van bedrijven die laten zien dat ze de weg een beetje kwijt zijn. Helemaal losgezongen van de omgeving, geen voeling met de emoties die er leven in de samenleving. Bedrijven die we in het verleden nog wel als nationale trots durfden te beschouwen.

Allereerst brouwer Heineken. Eerst waren ze niet helemaal eerlijk over het afbouwen van hun activiteiten in Rusland en deden ze er erg lang over om wel met een plausibel verhaal te komen. En eind maart bleek dat ze erg traag waren met de invoering van statiegeld op blikjes ondanks de langdurige voorbereidingstijd. Ik vond hun bier al erg lijken op seks in een kano (fucking close to water…), maar hier gaan ze wat mij betreft echt te ver. Zoals jullie weten wordt er hier thuis nauwelijks alcohol meer geconsumeerd, maar buiten de deur mijd ik nu actief de gelegenheden die alleen Heineken (en andere Heineken-merken zoals Amstel, Brand, Texels, Affligem, en anderen) schenken, Ik heb niet de illusie dat die paar druppels van mijn consumptie iets uitmaken, maar het eigen gevoel wil ook een rechtvaardiging. En als je dan als bedrijf nog steeds durft te zeggen dat het ligt aan het huidige klimaat van maatschappelijk wantrouwen, dan bewijs je volgens mij vooral dat je heel erg met je rug naar de samenleving staat.

Dan KLM. Nooit te beroerd om de hand op te houden voor staatssteun als het even tegenzit. Niet alleen in geld, maar ook in ontheffingen, vrijstelling van natuur- en omgevingsvergunningen, en vrijstelling van accijnzen en heffingen. En wat doen die ondankbare honden? Ze slepen de overheid voor de rechter zodra die eindelijk eens een keer een grens gaat trekken.

En zeg je KLM, dan zeg je Schiphol. Nationale bron van overlast en hee lang van plan om dat nog erger te maken met een vakantie-dependance in Lelystad en nieuwe aanvliegroutes zodat ook de laatste stukjes Nederland je kunnen zien aankomen of wegvliegen op je zoveelste overbodige vakantie. Nu lijken ze daar onlangs het licht te hebben gezien, maar vergeef me mijn cynisme als ik zeg ‘eerst zien dan geloven’… KLM-dochter Transavia was er in elk geval als de kippen bij om angst te zaaien met het bericht dat anderhalf miljoen Nederlanders dan niet meer op vakantie zouden kunnen. En er is nu zelfs een campagne ‘Red Schiphol‘. Wie het financiert blijft onduidelijk, maar er is genoeg geld om een professioneel communicatiekantoor in te zetten… Aan de lange rijen in de meivakantie te zien is Schiphol inderdaad op sterven na dood… 🤣

Dan komen we bij Shell. Verhuist naar Groot-Brittannië om minder belasting te betalen. Viezer dan de meeste concurrenten. En dan nog steeds verwachten dat we met Nederlands belastinggeld bijdragen aan hun verduurzaming? Terwijl je zelf al sinds eind jaren zestig van de vorige eeuw weet dat je misschien met smerige zaakjes bezig bent?

Verhuizen, daar kan die andere voormalige ‘nationale trots’ Unilever overigens over meepraten. En we kunnen het ook nog hebben over Tata Steel (vroeger Hoogovens geheten), vooral bekend vanwege de gezondheidsklachten in de omgeving. Of Nyrstar, een bij het grote publiek vrij onbekend zinkbedrijf in het zuiden van ons land dat in z’n eentje ongeveer 1% van het Nederlandse elektriciteitsverbruik voor z’n rekening neemt terwijl we overal lezen dat ons stroomnet voorlopig overbelast is.

Nationale trots? Nou nee, eerder nationale schaamte. Maar die heb ik ook steeds vaker bij onze politiek, helaas. We hebben bedrijven nodig voor onze welvaart, dat ben ik met iedereen eens. Maar voor wat hoort wat. En die balans voelt niet altijd goed. Als samenleving leveren we veel in. Ruimte. Kwaliteit van leven en leefomgeving. We zijn een drukbezet landje, in ruimte, in voorzieningen. Maar we krijgen er niet altijd iets zichtbaar positiefs voor terug. Ondertussen profiteren bedrijven wel maximaal van alles wat het Nederlandse vestigingsklimaat te bieden heeft aan belastingvoordelen en dergelijke. Ik vind het moeilijk om een goede maatschappelijke kosten-batenanalyse te maken van de bijdrage versus de kosten van sommige bedrijven aan onze samenleving. Maar ik zie zelfs niet het begin van een maatschappelijke discussie hierover. Dat vind ik jammer.

En tegelijkertijd ben ik zelf ook niet zonder dubbele moraal. Want ik sluit deze bedrijven niet uit in mijn beleggingen. Ze zitten gewoon in de ETFs waar ik in beleg. Ook dat vind ik lastig. Het is voor een particulier bijna ondoenlijk om zicht te houden op wat bedrijven allemaal doen. En ‘duurzaam beleggen‘ heeft ook zo z’n beperkingen. Maar stoppen met beleggen? Ik hoop dat we als samenleving andere manieren vinden om bedrijven de goede kant op te bewegen.

Heb jij ook wel eens last van een dubbele moraal?

Als ik toen had geweten wat ik nu wist…

Onlangs kreeg ik weer eens een mail van een lezer. Of eigenlijk: van een blogbezoeker die zichzelf veel tijd wilde besparen. Hij had een podcast beluisterd waarin ik ruim 3,5 jaar geleden optrad, de Goed met Geld podcast #028. En daar hoorde hij mij zeggen ‘Als ik toen had geweten wat ik nu wist’… Daarmee bedoelde ik, dat ik bepaalde kennis van nu 20 tot 30 jaar geleden wel had willen hebben. En hij vroeg zich af, voordat hij hier jaren en jaren aan blogs moest gaan teruglezen, op welke theorieën, ideeën, boeken of andere zaken ik doelde.

Een leuke vraag. Ik krijg ‘m wel vaker. Tijd om het dus maar weer eens kort en krachtig neer te zetten. Want mijn boodschap aan mijn jongere zelf dateert ook alweer van twee jaar geleden. En mijn (gratis) financiële cursus van vijf delen is natuurlijk ook veel te ingewikkeld… Het antwoord is ook niet bepaald ‘rocket science’ 🚀. Hier komt ‘ie:

Als ik met de kennis van nu 30 jaar terug zou kunnen gaan in de tijd…

… dan zou ik meteen beginnen met het bijhouden van mijn financiële administratie. Zicht op inkomsten en uitgaven is de basis van alles. Het helpt om te budgetteren. Het helpt om keuzes te maken. Het helpt om meer over te houden. Mijn spaarpercentage te verbeteren.

… dan zou ik zelf beter nagedacht hebben over en onderzoek gedaan hebben naar de grote financiële keuzes in mijn leven, in plaats van te vertrouwen op financiële adviseurs en er later achter te komen dat zij ook een financieel belang hadden. Dat had me in elk geval een dure woekerpolis en woekerhypotheek gescheeld.

… dan was ik meteen na mijn eerste salaris begonnen met simpel en goedkoop beleggen. Gewoon een breed indexfonds met lage kosten en brede spreiding, VWRL blijft mijn persoonlijke favoriet. Elke maand stug inleggen, ongeacht wat er op de beurs gebeurt. De inleg mee laten groeien met de inflatie en mijn salarisontwikkeling.

Ingewikkelder dan dit is het niet. Ik heb er ook niet veel boeken bij nodig gehad, de paar die wat mij betreft wel belangrijk zijn kun je vinden op mijn boekenlijst.

En dan nog kan het leven anders lopen. Dat mijn huwelijk op de klippen zou lopen kon ik bijvoorbeeld niet voorzien. Ik had daarbij financieel het geluk en de pech dat dit gebeurde toen we al een tijd op weg waren naar FIRE. Geluk omdat er genoeg te verdelen viel, pech omdat je toch ook een stuk opbouw kwijt raakt en opnieuw moet beginnen. Het leven is nou eenmaal wat er gebeurt terwijl je andere plannen maakt…

En ik hoop dat jullie toch in elk geval een deel van mijn blogjes gaan lezen…