Een ware schokgolf ging er eind augustus van dit jaar door FIRE land. De grootmeester van de Nederlandse FIRE beweging, collega-blogger Mr. FOB, heeft zijn beleggingsstrategie aangepast. Dat gebeurde eerder in 2018 ten gevolge van de MIFID-II regels waardoor veel Amerikaanse ETFs niet meer in Nederland te koop zijn. En nu dus alweer.
Dit keer is de aanleiding de berichtgeving in de media over de situatie bij De Giro. Die hebben een stevige tik op de vingers gekregen van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Mr. FOB is er dus vertrokken, met medeneming van zijn vermogen. En de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) treft voorbereidingen voor een stevige schadeclaim tegen DeGiro wegens misleiding bij de beantwoording van vragen over risico’s die klanten liepen bij de bekende internetbroker. En ook afgelopen weekend stond er een uitgebreide reconstructie over de gang van zaken bij De Giro in het FD.
Zelf houd ik de ontwikkelingen in beleggingsland ook in de gaten. Eerder dit jaar schreef ik er al een uitgebreide blogpost over. Tijd om daar nog eens op door te bouwen…
Waarom een broker belangrijk is
Als je gaat beleggen dan heb je een ‘broker’ nodig. Een partij via welke je jouw aankopen en verkopen op de diverse aandelenmarkten kunt doen, en die jouw aandelenportefeuille beheert. En daarbij is het zaak om iets verder te kijken dan een mooie app en een gebruiksvriendelijke internetomgeving. Ik kijk ook naar tarieven, vermogensscheiding, de bankvergunning, het aanbod aan fondsen en aandelenmarkten, en nog wat andere dingen.
Tarieven
De tarieven die je betaalt aan de broker zijn belangrijk voor je uiteindelijke rendement. Dat eten ze namelijk gedeeltelijk op. Daar kun je genoeg rekenvoorbeelden van vinden als je even zoekt op internet. FinancElle heeft er onlangs over geschreven, en Mr. FOB werkt zijn overzicht regelmatig bij. Tarieven per transactie, in een aantal gevallen ook een servicefee per maand of per kwartaal voor het bewaren van je portefeuille. Welke broker voor jou het voordeligst is, hangt heel erg af van je beleggingsstrategie je volgt. Welke fondsen koop je, hoeveel transacties doe je, wat zijn je gemiddelde bedragen per transactie. En let ook op de kleine lettertjes. Bij één van mijn vorige brokers realiseerde ik mij pas na een paar jaar dat zij een ‘servicefee’ inhielden op elke dividendbetaling. Door over te schakelen naar een abonnement waar dat niet het geval was, verdiende ik in één klap meer dan € 100 per jaar. Goedkoop is ook niet alles, en gratis bestaat niet (meer). Dat blijkt maar weer uit de situatie bij DeGiro. Ik hoef niet persé de allergoedkoopste broker te hebben, als de prijs/kwaliteit verhouding maar goed voelt. Goede dienstverlening heeft een prijs.
Vermogensscheiding
Maar je wilt ook dat je vermogen veilig is. Bij DeGiro had dat zo maar heel erg mis kunnen lopen, en dan waren tienduizenden beleggers hun belegd vermogen geheel of gedeeltelijk kwijt geweest. Brokers zijn verplicht om het belegde vermogen van hun klanten strikt gescheiden te houden van hun eigen financiën. Dat is bij DeGiro niet altijd helemaal netjes verlopen. De portefeuilles van klanten horen te worden ondergebracht in een apart ‘bewaarbedrijf’, dat helemaal losstaat van de broker. En dat dus overeind blijft als de broker failliet gaat. Voordat ik kies voor een broker, doe ik altijd even onderzoek naar het bewaarbedrijf. Ik kijk dan ook of bijvoorbeeld de AFM daar opmerkingen over gemaakt heeft. Ik hoop maar dat ze daar, na de affaire met DeGiro, een beetje beter op letten…
Bankvergunning
Daarnaast heb ik jaren geleden al besloten dat ik alleen werk met brokers die een bankvergunning hebben. Mocht ik dan toevallig tussen twee beleggingstransacties in een hoog bedrag op die rekening hebben staan, dan is dat in elk geval tot € 100.000 gedekt door het depositogarantiestelsel. Het voelt ook gewoon beter. Ik heb dat geklooi van DeGiro met hun geldmarktfonds nooit begrepen. En ik houd niet van dingen die ik niet begrijp. Na het rapport van de AFM begrijp ik het een stukje beter. En ben ik blij dat ik dat risico niet gelopen heb.
Omvang
Daarnaast zit ik niet graag bij een kleine broker met weinig klanten. ‘De omvang doet ertoe’ in de financiële sector. Een grotere partij krijgt lagere tarieven en is beter in staat om een veilig en technisch hoogwaardig handelsplatform te bouwen en te onderhouden.
Aanbod
Tsja, en dan het aanbod. Want uiteindelijk heb je een broker om aandelen en andere beleggingsproducten te kopen en te verkopen. Ik zoek dus een breed aanbod aan fondsen en aandelenmarkten. Uit het verleden heb ik hier slechte ervaringen mee. Ik belegde oorspronkelijk via mijn ‘huisbank’, de Rabobank. Dat was destijds de plek waar ik, zonder na te denken of te vergelijken, al mijn financiële diensten betrok. Bankieren, sparen, beleggen, verzekeren, de hypotheek, alles. En bij de Rabobank kon je beleggen op alle grote beurzen. Maar het fondsenaanbod was beperkt tot de fondsen van Robeco. Destijds onderdeel van de Rabobank. En die kenmerkten zich door hoge kosten en achterblijvende resultaten. Niet voor niets waren mijn beleggingen het eerste financiële product dat ik weghaalde bij de Rabobank.
Kleinere Lettertjes
En nog wat kleinere, maar daarom niet minder belangrijke, dingetjes. Ik ben geen voorstander van brokers die jouw effecten uitlenen. DeGiro doet dat bijvoorbeeld, tenzij je een (duurdere) Custody Account neemt. Bij Binck kan het ook, maar daar moet je de optie tenminste expliciet aanzetten. Standaard gebeurt het niet. Ook houd ik niet van ‘stiekeme’ tarieven voor bijvoorbeeld het ontvangen van dividendbetalingen of andere ‘speciale handelingen. En kijk ook even wat het kost als je ooit weer weg wilt gaan. DeGiro rekent minimaal € 100 per effectenregel om over te boeken naar een andere broker, bij Binck kost dat ‘maar’ € 25 per effectenregel. Over het algemeen zijn dit dingetjes die je niet ziet in het scherm voordat je op de ‘OPEN NU HEEL EENVOUDIG EEN REKENING’ knop drukt. Hiervoor moet je toch echt even in de voorwaarden en tariefoverzichten duiken. Doe dat dus ook!
De Markt
Voor mij valt de markt voor beleggingen uiteen in drie categorieën. De eerste categorie omschrijf ik als Videospelletjes en Andere Boeven. De tweede categorie is Beheerd Beleggen waarbij een partij jouw beleggingen voor jou beheert en de keuzes maakt op basis van een vooraf besproken profiel. En de derde categorie is Zelf Beleggen, waarbij je zelf aan de slag gaat op de beurs.
Beleggen is geen videospelletje
Een mooie uitspraak. helaas niet van mij. Ik las ‘m een tijdje terug bij The Simple Dollar. En ik vind ‘m erg toepasselijk. Want de laatste jaren zijn er diverse partijen op de markt verschenen die beleggen behandelen als ware het een videospelletje. Ze richten zich vooral op jongere beleggers en maken het wel erg laagdrempelig. In Amerika is er veel te doen over Robinhood, maar in Nederland vind ik partijen als Peaks, BUX, en Semmie, eigenlijk geen haar beter.
Al die apps en de dure beleggingsproducten daar achter kan ik dus niet serieus nemen. Dat heeft weinig te maken met beleggen. Dat is een heel duur videospelletje spelen. Je wordt verleid om zo veel mogelijk te handelen. Oftewel zoveel mogelijk kosten te maken / geld in de zakken van de broker te stoppen. Als jij handelt, verdienen zij. Ik blijf er dus weg en zal het ook nooit aan iemand aanraden, hoeveel geld ze me ook bieden….
Een aparte categorie zijn de partijen via welke je in CFDs kunt handelen. Trading212 heeft zo’n tak, maar ook AvaTrade, Plus500 en eToro. CFDs zijn complexe hefboomproducten, wat betekent dat je meer dan je inleg kunt verliezen. Ik blijf mij verbazen dat die gedrochten gewoon verkocht mogen worden terwijl een eenvoudige Amerikaanse ETF te ingewikkeld is voor ons, eenvoudige beleggers. Een tijd geleden heb ik al uitgebreid geschreven over beleggen met CFDs en waarom ik daar nooit aan zal beginnen. Misschien zijn de videospelletjes en de boefjes leuk om even te proberen met een klein bedrag. Maar naar mijn bescheiden mening zijn ze absoluut niet geschikt voor iemand die beleggen wil inzetten als serieus instrument voor vermogensopbouw. Een aantal van deze partijen biedt ook ‘gewone’ brokerdiensten aan, maar ik vermijd ze.
Beheerd Beleggen
De tweede categorie is Beheerd Beleggen. Laten beleggen door iemand anders met jouw geld. Bekende namen hier zijn Meesman, Binck Forward en Comfort en Evi Van Lanschot. Maar in totaal zijn er in Nederland zo’n 160 partijen actief die Beheerd Beleggen / vermogensbeheer aanbieden. Vergelijkingswebsite Finner heeft een mooi overzicht en helpt je bij het kiezen van een goede partij. Beheerd Beleggen is prima als je geen zin hebt om zelf je keuzes te maken en er geen tijd en energie in wilt steken, maar wel mee wilt profiteren van het hogere verwachte rendement van aandelenmarkten op de langere termijn. Daar staan dan uiteraard wel hogere kosten tegenover. Het is een afweging. Vriendin is bijvoorbeeld een zeer tevreden gebruiker van Beheerd Beleggen.
Zelf Beleggen
Ik ben een groot voorstander van Zelf Beleggen. Zelf mijn aankopen en verkopen doen op de beurs. Dat is helemaal niet ingewikkeld en het vereist nauwelijks nog specifieke kennis. Het is met de beleggingsproducten van tegenwoordig helemaal niet moeilijk om zelf een breed gespreide portefeuille op te bouwen. daar heb je echt geen hulp van dure beleggingsadviseurs voor nodig. Dat geld kun je dus beter in je zak houden in je beleggingen stoppen en laten renderen. Mijn eigen strategie is daar een voorbeeld van, het kost me maandelijks een paar minuten om mijn nieuwe aankoop te doen.
Ook voor de in Nederland actieve brokers heeft Finner een handig overzicht. Daar filter ik eerst de CFD-traders (zie hierboven onder de categorie boefjes…) uit. Daarna zie je dat vrijwel elke grote Nederlandse financiële dienstverlener ook beleggen aanbiedt. De grote banken, Nationale Nederlanden (Fitvermogen met alleen NN fondsen), Aegon (met alleen eigen fondsen), ASN en Triodos (beide aardig voor mens en milieu). Ik laat ook de brokers die alleen eigen fondsen aanbieden, of een heel beperkt assortiment hebben, buiten beschouwing. Want soms verandert je beleggingsstrategie, of wil je een specifiek fonds kopen of met wat ‘speelgeld’ gaan klooien met opties of andere producten. Dan wil ik niet meteen moeten overstappen naar een nieuwe broker. Ik zocht immers een breed aanbod…
Dan houd je eigenlijk maar een paar keuzemogelijkheden over. Beleggen via een van de grootbanken, of via één van de gespecialiseerde brokers.
En dan wordt het dus een kwestie van persoonlijke voorkeur. Van welke beleggingsstrategie je gaat volgen. Welke fondsen je van plan bent te kopen. Hoe vaak je denkt te handelen. Daar moet je dus voor jezelf een idee van hebben om een goede keuze te maken. Je zult op de websites moeten kijken naar het assortiment, de tarieven en de kleine lettertjes. Dat is sowieso altijd verstandig om te doen…
Beleggen via de Grootbanken
Het assortiment van de grote banken is over het algemeen iets beperkter, maar dat hoeft natuurlijk geen probleem te zijn. Voordeel is natuurlijk wel dat de Nederlandse overheid de systeembanken (in elk geval Rabo, ABN AMRO, ING en SNS) niet failliet zal laten gaan. Dat is overigens maar een beperkte garantie wat mij betreft, want de beleggingstak kan natuurlijk wel afgesplitst worden, het is geen systeemtaak. Maar qua veiligheid scoren de systeembanken wel een extra plusje.
Nadeel vind ik wel dat ik, als ik wil beleggen, ook een bankrekening moet openen bij de betreffende systeembank. En dat zijn extra kosten, tenzij ik (weer) zou gaan beleggen bij mijn huisbank.
En wanneer je jouw beleggingen aanhoudt bij dezelfde bank als je hypotheek, dan loop je het risico dat deze bij faillissement tegen elkaar worden weggestreept.
Gespecialiseerde brokers
Maar er zijn ook nog gespecialiseerde brokers. En als je je daarin verdiept, dan zie je de effecten van een enorme consolidatieslag. Er zijn eigenlijk nog maar drie ‘clusters’ over. Elk met z’n eigen specifieke voor en nadelen. Schematisch heb ik geprobeerd dat weer te geven in onderstaande figuur.
Allereerst het cluster ‘Flatex / DeGiro’. Waarbij DeGiro eind 2019 is overgenomen door New Bird On The Block Flatex. Een overname die voor mij in een iets ander daglicht is komen te staan door de publicaties over de problemen bij DeGiro, maar goed. Ik ben, na alle publicaties, erg blij dat mijn beleggingen niet bij DeGiro zitten. Ik ben ook erg blij dat ik niet aan affiliate marketing doe en geen stukjes op mijn blog heb geschreven om mensen aan te moedigen klant te worden bij DeGiro. Dat is (was) best lucratief voor kleine bloggers zoals ikzelf, maar ik doe daar niet aan mee. Ik ben erg benieuwd hoe Flatex en DeGiro er over een paar jaar uitzien op de Nederlandse markt. Vooralsnog roept Flatex dat DeGiro als zelfstandig merk actief zal blijven, maar dat heb ik wel vaker gehoord….
Bij Binck bijvoorbeeld, het tweede cluster. Die riepen hetzelfde toen ze Alex Vermogensbeheer overnamen. De merknaam Alex is inmiddels helemaal verdwenen. Binck is overgenomen door het Deense Saxo Bank, wat op haar beurt weer in handen is van een Chinees bedrijf, Geely. Ik merk er nog weinig van maar dat zal vast wel komen. Voor zover bekend zijn er geen openstaande issues met de AFM, wel lees ik berichten over een niet-zo-fijne bedrijfscultuur.
En dan is er nog een derde groep van zelfstandige brokers. Ik noem ze het ‘IB-cluster’. Het zijn zelfstandige brokers, waarvan Lynx de bekendste is. Maar ook bijvoorbeeld Today’s Groep en Mexem (waar ik nog nooit van gehoord had totdat ik ze in het overzicht van Finner zag staan) reken ik tot dit cluster. Wat ze gemeenschappelijk hebben, is dat ze allemaal gebruik maken van het platform van Interactive Brokers (IB).
Interactive Brokers is het grootste beleggingsplatform van de Verenigde Staten. Je kunt als derde partij ook gebruik maken van hun platform, feitelijk zet je er dan een eigen website voor, maar de transacties en de effectenbewaring worden afgehandeld door (onderdelen van) Interactive Brokers. Dat betekent dat je afhankelijk bent van het effectengarantiestelsel van de Verenigde Staten. Ook krijg ik niet helder hoe je beschermd bent bij calamiteiten bij Interactive Brokers. Mexem staat bovendien niet onder Nederlands toezicht van de AFM. Het zal best een goed platform zijn van IB, maar er zit mij teveel onzekerheid omheen waar het de bescherming van mijn vermogen betreft.
Dwalen van Broker naar Broker
Ik ben de afgelopen 12 jaar drie keer van broker gewisseld: van Rabo naar SNS Fundcoach naar Alex naar Binck (intracompany, voordat Binck Alex volledig integreerde). Ik blijf nog even rustig zitten want Binck bevalt mij goed. Al volg ik de ontwikkelingen wel, want zoals je hierboven ziet is de markt behoorlijk in beweging.
De jaarlijkse kosten van het aanhouden van mijn portefeuille bij Binck bedragen op dit moment een paar honderd euro. Dat is de maandelijkse servicefee en de optelsom van mijn transactiekosten. Het gaat om minder dan 0,15% van mijn portefeuille, dat heb ik best over voor goede service en een veilig vermogen.
Bizar genoeg denk ik overigens dat je op dit moment bij DeGiro veiliger bent dan de afgelopen vijf jaar het geval is geweest. De AFM zit er bovenop (al had ik dit graag een paar jaar eerder gehoord), en Flatex heeft er alle belang bij om mee te werken met de AFM en niet teveel klanten kwijt te raken. Wel merk ik in mijn omgeving dat veel mensen een bittere nasmaak hebben over het risico dat ze hebben gelopen en de onwaarheden die verteld zijn, en dat ze daarom weg willen. Ik weet ook niet wat ik zou doen als mijn beleggingen op dit moment bij DeGiro lagen.
Naast Mr. FOB zijn ook verschillende andere bloggers na aan het denken over wat ze gaan doen met hun beleggingen. Kaskoe schreef erover, en Reclamelinkjes zonder waarschuwing Fire For Women heeft onlangs een reclamepraatje blogpost over Binck geschreven.
Hoe kies jij jouw broker?
