Toen ik woensdag 9 november wakker werd lag Trump in de telling al ruimschoots voor op Clinton, al was zijn overwinning nog niet helemaal zeker. De Nikkei index, graadmeter van de Japanse aandelenbeurs, stond al wel zo’n 5% lager. Ook de Chinese Hang Seng index koerste 2% lager, en de Mexicaanse peso was gedurende de nacht zo’n 15% gedaald. Vol spanning keek ik naar de opening van de Europese beurzen. Daar was de daling al een stuk minder, en verschenen later zelfs plusjes. De Amerikaanse beurzen koersten daarna allemaal meer dan 1% hoger. ‘Zie je wel’, las je vervolgens, ‘het voorspelde negatieve effect blijft uit. Dat zag je ook na de Brexit’.

Ik vind het rijkelijk vroeg en naïef om die conclusie te trekken. Zelf ben ik een groot aanhanger van behavioral economics. Economie is geen exacte wetenschap. In mijn ogen worden de aandelenbeurzen gedreven door menselijke emoties die menselijk handelen bepalen. En menselijke emoties zijn korte termijn gericht en vergeten snel. Ondertussen vinden in de echte economie hele andere lange- en korte termijn mechanismen plaats die we nog lang niet allemaal snappen en doorzien. Ja, we hebben onze modellen, maar een model is altijd een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid. En kent dus tekortkomingen.

Ik zou dolgraag doorzien wat de effecten op korte en lange termijn zijn, zowel voor de Brexit als voor het presidentschap van Donald Trump. Dat zou namelijk erg goed zijn voor mijn rendement, als ik dat kon voorspellen. Maar helaas, dat lukt me nog niet.

Toch ben ik niet zo optimistisch als veel van de ‘analisten’ en ‘deskundigen’ die ik nu zie, hoor en lees. In de volgende editie van van Dale moet de definitie van ‘deskundige’ wat mij betreft overigens aangepast worden, een deskundige is iemand die het altijd bij het verkeerde eind heeft en vervolgens ook uitgebreid komt uitleggen waarom hij/zij het bij het verkeerde eind had.

Zelf denk ik dat het twee tot drie jaar duurt voordat de echte langere-termijn effecten van politieke keuzes zichtbaar worden. Als je verder leest dan de juichende berichten over de Britse economie, bijvoorbeeld hier en hier, dan zie je een genuanceerder beeld. Korte-termijn indicatoren best oké, maar wel neerwaartse signalen voor de langere termijn.

Eén van mijn favoriete economen, Paul Krugman, was direct na de verkiezingen in shock en schreef een zeer emotionele column. Inmiddels is hij weer tot rust gekomen, maar zijn analyses over wat te verwachten van de plannen (en het gedrag van) Trump zijn niet mals. Ik ben benieuwd hoe we over twee of drie jaar terugkijken op de keuzes die de kiezers gemaakt hebben in 2016. En ik hou ook wel een beetje mijn hart vast voor 2017: verkiezingen in ondermeer Duitsland, Frankrijk en ons eigen landje…

Wat verwacht jij?